Xây dựng nông thôn mới: Tăng tốc để về đích

Sau 3 năm (2011 - 2013) triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (XDNTM), bộ mặt nông nghiệp, nông dân, nông thôn Dak Lak đã có nhiều khởi sắc. Giai đoạn tiếp theo được xác định là vô cùng quan trọng: về đích.

Tập trung nguồn lực vào xã điểm

Sau 3 năm thực hiện chương trình XDNTM, toàn tỉnh có 3 xã đạt 15 tiêu chí, 2 xã đạt từ 14 tiêu chí, 23 xã đạt từ 10-13 tiêu chí, 90 xã đạt 5-9 tiêu chí và 34 xã đạt từ 2 - 4 tiêu chí; các địa phương đã huy động gần 2.850 tỷ đồng để đầu tư xây dựng hạ tầng điện - đường - trường - trạm và phát triển sản xuất, cải thiện cuộc sống, tăng thu nhập cho người dân. Trong đó, 31 xã điểm (tỉnh 4 xã, các huyện 27 xã) đã sớm hoàn thành một số nội dung quan trọng như: thành lập tổ chức điều hành chương trình từ xã đến thôn, buôn; ban hành quy chế làm việc, phân công trách nhiệm cho các thành viên; thường xuyên kiện toàn tổ chức làm công tác nông thôn mới. Đặc biệt, để hưởng ứng phong trào thi đua XDNTM, các hộ dân của 31 xã điểm đã đóng góp hơn 270 tỷ đồng, hiến trên 150.000 m² đất và hơn 34 nghìn ngày công lao động… để làm mới và sửa chữa đường giao thông, kênh thủy lợi. Số tiêu chí đã đạt của 31 xã điểm là 312/589 tiêu chí, đạt 53%, trong đó có 3 xã đạt 15/19 tiêu chí, gồm: xã Ea Kly (huyện Krông Pak), Hòa Thuận (TP. Buôn Ma Thuột), Quảng Tiến (huyện Cư M’gar), 1 xã đạt 14 tiêu chí, 3 xã đạt 13 tiêu chí, 11 xã đạt từ 10-12 tiêu chí, 10 xã đạt từ 5-9 tiêu chí và 2 xã đạt 4 tiêu chí. Đối với 4 xã điểm nông thôn mới của tỉnh, bằng nguồn vốn hỗ trợ trưc tiếp của chương trình XDNTM, đến nay đã hoàn thành gần 19 km đường bê-tông, nhất là 2 xã Ea Tul (huyện Cư M’gar) và Ea Ô (huyện Ea Kar) triển khai tốt việc thực hiện Nghị quyết số 50 của HĐND tỉnh về quy định một số chính sách hỗ trợ đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội và quản lý đầu tư XDNTM tỉnh Dak Lak, giai đoạn 2012 – 2015, theo đó về làm đường giao thông Nhà nước sẽ hỗ trợ vật liệu như xi măng, cát, đá…, người dân tự góp công, kinh phí. Người dân ở đây rất phấn khởi, tham gia tích cực và thực hiện rất tốt các khâu tổ chức, quản lý, giám sát, thi công công trình...  để cùng Nhà nước xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn khang trang, sạch đẹp.

Đường nông thôn là tiêu chí khó mà các xã điểm đang chạy đua để về đích đúng hẹn. Trong ảnh: Làm đường giao thông nông thôn tại xã Ea Bar, huyện Buôn Đôn.

Theo ông Vũ Văn Đông, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT, mặc dù các xã điểm đã đạt những kết quả khá tốt nhưng tỷ lệ số xã điểm đạt được nhiều tiêu chí còn thấp, do vậy thời gian tới, cần tập trung nguồn lực đầu tư cho cho các xã điểm để tăng tốc cán đích đúng thời gian.

Chưa hết khó khăn

Dù XDNTM đang có những kết quả khả quan, nhưng để đạt mục tiêu đến năm 2015, toàn tỉnh có 20% số xã (31 xã) và đến năm 2020 có trên 50% số xã đạt chuẩn nông thôn mới thì các địa phương trên sẽ phải dồn sức, tăng tốc hơn nữa, nhất là khi lộ trình XDNTN còn gặp nhiều rào cản. Trên thực tế, phần lớn những tiêu chí đạt được chỉ mới tập trung vào lĩnh vực có sẵn như: hệ thống chính trị, an ninh trật tự xã hội, bưu điện, điện, văn hóa, nhà ở dân cư và hình thức tổ chức sản xuất..., còn những tiêu chí mang tính đột phá, làm thay đổi diện mạo nông thôn và đời sống nông dân như: thu nhập, tỷ lệ hộ nghèo, môi trường, cơ sở vật chất văn hóa, giao thông nông thôn, thủy lợi… thì rất ít địa phương đạt được. Nguyên nhân chủ yếu là do các tiêu chí trên đều cần nguồn vốn lớn, trong khi nguồn vốn Nhà nước bố trí cho XDNTM còn chưa tương xứng với mục tiêu, nội dung của Chương trình đề ra, sức đóng góp của nhân dân và doanh nghiệp lại có hạn nên quá trình thực hiện cũng thiếu đồng bộ. Bên cạnh đó, việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi để phát triển sản xuất nông nghiệp thành hàng hóa chuyển biến còn chậm; tổ chức, hệ thống kinh tế hợp tác mà nòng cốt là HTX nông nghiệp được duy trì nhưng hoạt động hiệu quả còn thấp; công tác đào tạo nghề cho nông dân, lao động nông thôn chất lượng chưa cao; một số người dân vẫn còn có tư tưởng trông chờ, ỷ lại các dự án đầu tư từ Nhà nước, chưa phát huy được sức mạnh của nhân dân.

Với mục tiêu phấn đấu trong năm 2014 có 1-2 xã đạt 19 tiêu chí và thêm 8 xã đạt 13 tiêu chí trở lên, Ban chỉ đạo XDNTM tỉnh yêu cầu các địa phương tập trung tháo gỡ khó khăn, nhất là về vốn XDNTM, trong đó tập trung giải ngân hết vốn năm 2013, đồng thời tiếp tục thực hiện lồng ghép các nguồn vốn, trong đó ưu tiên đầu tư cho những công trình cấp bách, đầu tư hoàn thành hệ thống thủy lợi, giao thông nội đồng. Đối với nguồn vốn năm 2014, sẽ được phân bổ theo hướng ưu tiên cho 31 xã điểm của tỉnh và huyện, 5 xã nghèo nhất tỉnh. Ngoài ra, sẽ phân bổ cho 1 xã (không phải xã điểm của tỉnh và huyện) làm tốt, có khả năng đạt chuẩn nông thôn mới vào năm 2015.

Thuận Nguyễn