Bảo vệ rừng, rừng trả lộc

Gần 4 năm nay, từ khi chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng (DVMTR) đi vào cuộc sống, hàng ngàn hộ dân ở vùng sâu, vùng xa trên địa bàn tỉnh tham gia nhận khoán quản lý, bảo vệ rừng (QLBVR) đã có thêm khoản thu ổn định, góp phần cải thiện đời sống.

Theo Quỹ bảo vệ và phát triển rừng (BVPTR), toàn tỉnh hiện có diện tích rừng cung ứng DVMTR trong lưu vực các nhà máy thủy điện là 259.997 ha, chiếm 51% diện tích rừng toàn tỉnh (507.498 ha). Trong số diện tích được chi trả DVMTR, các chủ rừng giữ lại một phần quản lý bảo vệ để lấy kinh phí hoạt động, số diện tích còn lại được các chủ rừng giao khoán quản lý nhằm chia sẻ lợi ích với người dân vùng ven rừng, qua đó nâng cao ý thức, hiệu quả trong công tác QLBVR cho cộng đồng. Theo thống kê, toàn tỉnh có  5.465 hộ tham gia nhận khoán QLBVR, với diện tích 115.266,33 ha, trong đó, diện tích khoán QLBVR từ các tổ chức Nhà nước 105.596 ha, với 4.015 hộ tham gia; diện tích rừng giao cho cộng đồng quản lý 9.670 ha, với khoảng 1.450 hộ tham gia. Trong năm 2015, việc tham gia nhận khoán QLBVR đã mang lại thu nhập bình quân khoảng 7,7 triệu/hộ/năm và khoảng 1,9 triệu đồng/năm đối với những hộ tham gia cộng đồng giữ rừng. Gia đình ông Y Dhưn Sruk  buôn Jơn (xã Bông Krang, huyện Lắk) có 10 nhân khẩu nhưng chỉ có 3 sào ruộng nước, canh tác vất vả cả năm may lắm cũng chỉ đủ ăn, 4 năm trở lại đây, ông tham gia nhận quản lý, bảo vệ 20 ha rừng cho Ban quản lý rừng lịch sử - văn hóa - môi trường Hồ Lắk, mỗi năm gia đình ông được trả khoảng 5 triệu đồng tiền công, nhờ vậy mà gia đình ông có thêm nguồn thu nhập để trang trải cuộc sống.

Tuần tra bảo vệ rừng ở VQG Chư Giang Sin.

Tại buôn Tul (xã Yang Mao, huyện Krông Bông) mấy năm nay cộng đồng buôn đứng ra nhận quản lý, bảo vệ  383 ha rừng. Sau khi nhận khoán, buôn đã họp bàn thống nhất phân công 25 hộ đại diện trực tiếp tham gia công tác tuần tra bảo vệ rừng. Số tiền thu được hằng năm từ rừng nhận khoán, một nửa được dùng trả công cho người trực tiếp bảo vệ rừng, số còn lại đóng vào quỹ buôn. Nhờ quỹ này, năm 2014, buôn Tul đã lắp đặt được hệ thống đường điện chiếu sáng trên các tuyến đường chính vào buôn, chi phí 105 triệu đồng. Ngoài ra, nguồn quỹ này còn được dùng cho những hộ khó khăn trong buôn vay để sản xuất.

Vườn Quốc gia (VQG) Chư Yang Sin, đơn vị có diện tích rừng được chi trả DVMTR lớn nhất của tỉnh với 58.971 ha, trong đó, đơn vị đã tiến hành giao khoán QLBVR cho 1.438 hộ dân sống gần rừng, với diện tích 43.291 ha. Các hộ nhận khoán phải có trách nhiệm cùng với lực lượng kiểm lâm Vườn thực hiện các chuyến tuần tra bảo vệ rừng, cam kết không xâm hại rừng. “Từ khi chính sách chi trả DVMTR đi vào cuộc sống, đời sống một bộ phận người dân sống gần rừng đã được cải thiện, ý thức bảo vệ rừng của họ được nâng cao. Người dân tham gia giữ rừng có thêm thu nhập, còn chủ rừng huy động được thêm nguồn nhân lực để tham gia QLBVR, từ đó, an ninh rừng được bảo đảm tốt hơn”, ông Lộc Xuân Nghĩa, Giám đốc VQG Chư Yang Sin cho hay.

Theo ông Võ Minh Quân, Phó Giám đốc Quỹ BVPTR, việc thực hiện chính sách chi trả DVMTR trên địa bàn tỉnh đã thực sự đem lại những hiệu quả cả về kinh tế, môi trường và hiệu ứng xã hội, đặc biệt là công tác QLBVR được nâng cao rõ rệt. Kết quả rõ nhất là ở những khu vực có người dân được hưởng lợi từ chính sách chi trả tiền DVMTR, tình trạng xâm hại rừng giảm hẳn, môi trường rừng cũng từng bước được bảo vệ. Chính sách này cũng góp phần không nhỏ vào công cuộc xóa đói giảm nghèo tại các vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vừa giữ rừng bền vững vừa ổn định sinh kế lâu dài cho người dân. Nguồn tiền từ chi trả DVMTR có thể xem là nguồn thu gia tăng cho công tác BVPTR tại địa phương, đặc biệt trong giai đoạn hiện nay khi ngân sách phục vụ cho công tác này ngày càng hạn chế, nên kinh phí chi cho DV MTR đã giải quyết được rất nhiều khó khăn cho các chủ rừng, nhất là các công ty TNHH MTV lâm nghiệp, qua đó đã góp phần giải quyết được vấn đề tiền lương cho cán bộ làm công tác QLBVR; các Ban quản lý rừng, VQG có thêm nguồn kinh phí để tăng cường công tác tuần tra, truy quét, mua sắm các công cụ phục vụ cho công tác QLBVR…

Minh Huệ