An toàn thủy điện trên sông Sêrêpôk: Hiệu quả từ công tác phối hợp

Thời gian qua, công tác quản lý, vận hành công trình hồ đập bảo đảm an toàn cho vùng hạ du các công trình thủy điện trên sông Sêrêpôk được thực hiện khá hiệu quả nhờ sự phối hợp của các chủ công trình, cơ quan chức năng và chính quyền địa phương.

Trên lưu vực sông Sêrêpôk có 12 nhà máy thủy điện bậc thang đang hoạt động, tổng công suất 841 MW. Các nhà máy này thuộc sự quản lý của nhiều chủ công trình, hạ du ảnh hưởng trực tiếp đến các huyện Lắk, Buôn Đôn, Krông Ana và TP. Buôn Ma Thuột. Do đó, công tác bảo đảm an toàn cho người và tài sản vùng hạ du và hồ đập công trình không phải là chuyện của riêng đơn vị nào mà là trách nhiệm chung của các bên liên quan.

Cửa xả đập thủy điện Buôn Kuôp (xã Hòa Phú, TP. Buôn Ma Thuột).

Nhà máy thủy điện Buôn Tua Srah do Công ty Thủy điện Buôn Kuôp quản lý, vận hành, hồ chứa có dung tích gần 800 triệu m³, cũng là hồ thủy điện duy nhất của tỉnh có chế độ điều tiết năm. Do đó, công tác bảo đảm an toàn hồ đập công trình này có vai trò rất quan trọng và đã được thực hiện một cách nghiêm ngặt nhờ sự phối hợp chặt chẽ giữa chủ hồ và các cơ quan chức năng từ điều tiết nước đến xả lũ, trong đó, quy định cụ thể cơ chế phối hợp, ứng phó trong các tình huống cụ thể. Theo đó, trong mùa mưa lũ, mỗi khi hồ Buôn Tua Srah xả với lưu lượng lên đến 50 m³/s, chủ hồ có trách nhiệm thông báo đến Văn phòng Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn các huyện, UBND các xã bị ảnh hưởng trước thời điểm xả 30 phút; đồng thời, phát thông báo trên các trạm cảnh báo được bố trí dọc theo sông vùng hạ lưu hồ. Trong trường hợp xả điều tiết lũ với lưu lượng lên 600 m³/s, chủ hồ thường xuyên thông báo diễn biến cơn lũ đến cơ quan chức năng của tỉnh, huyện và các xã bị ảnh hưởng để có biện pháp ứng phó hữu hiệu trong trường hợp khẩn cấp, đột xuất. Tùy tình hình thực tế, đơn vị sẽ sử dụng các phương tiện thông tin liên lạc một cách nhanh nhất.

Để bảo đảm an toàn cho hồ chứa và vùng hạ du của hệ thống thủy điện trên sông Sêrêpôk, các đơn vị quản lý công trình trên lưu vực sông đã “bắt tay” trong công tác vận hành, điều tiết. Cụ thể, từ năm 2011 đến nay, Nhà máy thủy điện Buôn Tua Srah đã thực hiện quy chế phối hợp vận hành với các công trình nằm ở thượng lưu và hạ lưu hồ Buôn Tua Srah gồm: Thủy điện Sêrêpôk 4, Krông Nô 2, 3. Việc phối hợp này giúp điều tiết lưu lượng nước phục vụ chạy máy sản xuất điện của các nhà máy, đồng thời, chia sẻ thông tin vận hành trong mùa lũ, cung cấp thông số về mực nước hồ, lưu lượng xả tràn. Nhờ vậy, công tác dự báo và tính toán lưu lượng lũ về hồ Buôn Tua Srah được thực hiện một cách hiệu quả để từ đó đưa ra phương án xả lũ tốt nhất, bảo đảm an toàn cho người và tài sản vùng hạ du các công trình.

Nhà máy Thủy điện Buôn Tua Srah tại xã Nam Ka, huyện Lắk.

Bên cạnh trách nhiệm của các đơn vị chủ quản công trình thủy điện và cơ quan chức năng, còn có vai trò của chính quyền địa phương trong công tác bảo đảm an toàn cho người và tài sản trong khu vực hạ du các công trình. Chẳng hạn như xã Ea Rbin (huyện Lắk) có khoảng 500 ha thuộc vùng hạ du thủy điện Buôn Tua Srah bị ảnh hưởng trực tiếp khi hồ này xả lũ. Trong thời gian qua, địa phương đã phối hợp với nhà máy điều tiết nước theo tình hình thủy văn ở từng thời điểm. Bên cạnh đó, UBND xã đã yêu cầu nhà máy thủy điện xây dựng 2 cống ngăn ngập tại địa bàn bị ảnh hưởng để khi nhà máy xả nước gây ngập lụt thì dừng chạy máy để mở cống thoát nước nhằm tránh gây tổn thất hoa màu cho người dân. Ngoài ra, chính quyền xã cũng phối hợp với các nhà máy thủy điện, trường học để tuyên truyền cho người dân, học sinh về bảo vệ, không lấy cắp, làm hư hỏng thiết bị của các trạm thủy văn trên lưu vực, trạm cảnh báo, bảng chỉ dẫn và cọc tiêu báo lũ hạ du hồ chứa; thường xuyên thông tin đến người dân về thời gian, lưu lượng xả lũ, điểm ngập và điểm tránh lũ theo phương án phòng chống lũ lụt đã được phê duyệt; đồng thời tăng cường công tác bảo vệ, ngăn chặn tình trạng trẻ em bị đuối nước tại hồ chứa và khu vực hạ du.