Multimedia Đọc Báo in

Nông dân xã Buôn Tría đau đầu vì... "lúa ma"

08:19, 08/08/2019
Vụ hè thu năm 2019, hàng trăm héc - ta lúa nước ở xã Buôn Tría (huyện Lắk) bị ảnh hưởng do hiện tượng “lúa ma”. Bà con nông dân địa phương thấp thỏm, lo lắng về năng suất, sản lượng lúa tụt giảm, thậm chí một số ruộng gần như mất trắng.
 
"Lúa ma" (tức lúa dại) có hình dạng cây tương đối giống cây lúa trồng nhưng khác biệt là mọc cao hơn, hạt có râu dài, chín đến đâu tự rụng đến đó. Trong giai đoạn từ gieo sạ đến 2 tháng, rất khó phân biệt cây lúa dại và lúa thường do đặc điểm khá giống nhau. Bắt đầu từ 2,5 tháng đến 3 tháng, khi lúa dại làm đòng trổ bông thì cây vươn cao hơn hẳn so với lúa thường, có lá nhọn. Việc phát hiện lúa dại muộn ảnh hưởng rất lớn đến năng suất, sản lượng của cây lúa thường.

“Lúa ma” có sức sống dai nên có thể mọc ở mọi loại ruộng, nhưng thích hợp nhất đối với các ruộng hay bị khô hạn, nguồn nước không ổn định. Đặc biệt, hạt lúa dại rụng xuống có thể trôi nổi theo dòng nước để phát tán, khi đã mọc thành cây thì không thể sử dụng thuốc trừ cỏ, buộc bà con nông dân phải làm thủ công bằng tay. Trường hợp làm đất không kỹ, không có thời gian ủ đất thì cây lúa dại càng có cơ hội sinh sôi, nảy nở. Hiện nay, hầu hết ở khắp các cánh đồng trên địa bàn xã Buôn Tría, bà con nông dân đang tích cực tiêu diệt “lúa ma” để cứu lúa trồng.

Người dân xã Buôn Tría nhổ
Người dân xã Buôn Tría nhổ "lúa ma" khu vực cánh đồng Tam Thiên.
 
Thực tế hiện tượng “lúa ma” xuất hiện trên địa bàn xã Buôn Tría và các xã lân cận như Buôn Triết, Đắk Liêng từ nhiều năm, nhưng năm nay bị nặng hơn, đe dọa đến sản lượng lúa của bà con nông dân. Anh Nguyễn Văn Long, thôn Đông Giang 1 phàn nàn, vụ hè thu năm nay gia đình anh gieo sạ 1,8 ha. Hiện lúa đang trong giai đoạn làm đòng trổ bông, trong đó có khoảng 2 sào bị ảnh hưởng do tình trạng “lúa ma”. Hơn 1 tháng nay, nhà anh phải tập trung hàng chục ngày công để đi nhổ “lúa ma”. Với 2 sào bị ảnh hưởng nặng, nếu không kịp thời nhổ lúa dại, thì khả năng sản lượng giảm đến 50% là khó tránh khỏi.
 
Theo thống kê của UBND xã Buôn Tría, vụ hè thu năm 2019 toàn xã gieo trồng 900 ha lúa nước. Trong đó, có khoảng 50% diện tích bị ảnh hưởng nặng do hiện tượng “lúa ma”, tập trung chủ yếu ở các cánh đồng: Tam Thiên, Đông Vinh, Hưng Giang, cầu Tre, khu vực Suối Cụt…
 

Tương tự, hộ chị Trần Thị Hải, thôn Đông Giang 2 có 1,5 ha/3 ha lúa của gia đình bị lúa dại xâm lấn. Đặc biệt, tại cánh đồng Tam Thiên – khu vực nguồn nước không ổn định, lúa dại mọc rất nhiều. Hiện nay, lúa thường đang chuẩn bị làm đòng nhưng hầu hết lúa dại đã trổ bông, nếu không xử lý kịp thời thì những hạt lúa dại rụng xuống, ảnh hưởng rất lớn đến việc gieo trồng vụ sau.

Chị Hải cho hay, với những ruộng có mật độ lúa dại vừa phải thì chị tranh thủ công đi nhổ, ruộng nhiều thì chấp nhận để vậy, chứ làm không nổi. Đặc biệt, cây lúa dại có nhiều lứa nên cứ nhổ hết đợt này lại mọc ra đợt khác, mất rất nhiều thời gian và công sức. Chị Phạm Thị Gấm, thôn Liên Kết 3 có hơn 2 ha/3 ha lúa bị ảnh hưởng do cây lúa dại. Do nhà neo người nên chị phải thuê thêm công nhổ lúa dại, hiện đã thuê 40 ngày công, với giá 180 nghìn đồng/công, tính ra khó có lãi khi thu hoạch lúa. Chị ước tính, ở một số diện tích có nhiều lúa dại, sản lượng lúa trồng có thể giảm tới 50%, những ruộng ít thì giảm 30%, những ruộng lúa dại quá nhiều không nhổ nổi thì đành bỏ, coi như mất trắng.

Hội Nông dân xã Buôn Tría cho biết, hiện tượng “lúa ma” được xác định do nguyên nhân người dân sử dụng giống lúa của vụ gieo trồng trước sạ cho vụ sau, trong đó có lẫn với lúa dại. Bên cạnh đó, do đất canh tác lúa liên tục, không có chuyển đổi cây trồng nên ở những ruộng có nhiều lúa dại mùa trước sẽ phát triển mạnh ở mùa sau vì hạt giống còn ủ trong đất. Do đó, chính quyền địa phương khuyến cáo người dân hạn chế sử dụng các loại giống trên các ruộng có nhiều lúa dại ở mùa trước, làm kỹ đất, xử lý đất trước khi gieo sạ hạn chế thấp nhất sự sinh sôi, phát triển của loại lúa này. Thậm chí, đối với những ruộng có thể chuyển đổi cây trồng thì khuyến cáo trước mắt bà con chuyển đổi sang một số loại cây trồng phù hợp như ngô, khoai để dễ diệt lúa dại.
 
Hoàng Tuyết

Ý kiến bạn đọc


(E-magazine) Kiến tạo kinh tế nông nghiệp, nông thôn
Đắk Lắk không chỉ nằm trong khu vực có hệ sinh thái tự nhiên phong phú, đa dạng phù hợp cho phát triển nông nghiệp, mà còn là địa phương có đến 49/53 dân tộc thiểu số cùng sinh sống. Đây là lợi thế cạnh tranh rất lớn cho tỉnh trong xây dựng và phát triển Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP), tạo dựng nền nông nghiệp giàu bản sắc, kiến tạo kinh tế vùng nông thôn vững mạnh, tạo cú hích nâng tầm giá trị cho nông sản địa phương vươn ra thị trường trong và ngoài nước.