Phát sinh bất cập tại chợ đầu mối Tân Hòa

Sau gần 2 năm chính thức đi vào hoạt động, tình hình kinh doanh, buôn bán tại chợ đầu mối Tân Hòa (phường Tân Hòa, TP. Buôn Ma Thuột) dần đi vào ổn định. Tuy nhiên, số lượng tiểu thương tập trung cao hơn nhiều lần so với thiết kế ban đầu dẫn đến phát sinh một số bất cập trong việc bố trí các ki-ốt kinh doanh tại chợ.

Chợ đầu mối Tân Hòa có diện tích gần 20.000 m2, quy mô 222 ki-ốt kinh doanh, kinh phí xây dựng khoảng 30 tỷ đồng, do Công ty TNHH Nhân Phú làm chủ đầu tư, hoàn thành từ tháng 10-2014. Ngày 20-3-2015, chợ đầu mối Tân Hòa chính thức đi vào hoạt động. Tuy nhiên, do còn mới, thời gian đầu số lượng tiểu thương tập trung về đây rất ít, sau đó vắng bóng dần vì không có bạn buôn. Nguyên do, thay vì về chợ đầu mối, hầu hết tiểu thương tập trung buôn bán ở chợ tự phát trên đường Nguyễn Thị Định (phường Thành Nhất, TP. Buôn Ma Thuột). Sau nhiều lần ra quân giải tỏa của lực lượng chức năng TP. Buôn Ma Thuột, các tiểu thương lại về họp chợ tại đường Y Moan Ênuôl. Việc bày bán hàng hóa, đỗ xe cồng kềnh lấn chiếm lòng, lề đường không những làm mất mỹ quan đô thị mà còn tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông rất cao. Với sự cương quyết từ phía tỉnh, thành phố và một số chính sách ưu đãi từ chủ đầu tư, tình hình hoạt động tại chợ đầu mối Tân Hòa đã ổn định trở lại, số lượng tiểu thương tập trung về đây cao hơn nhiều so với thiết kế ban đầu của chợ.

Xe chở hàng dừng, đỗ tại đường C9 gần khu vực chợ đầu mối.

Cụ thể, theo quy định của UBND tỉnh tại công văn số 2586/QĐ-UBND, ngày 4-11-2014 phê duyệt mức thu phí tại chợ đầu mối Tân Hòa, tối đa đối với hộ đặt cửa hàng, cửa hiệu buôn bán cố định, thường xuyên là 180.000 đồng/m2/tháng (đã bao gồm thuế VAT). Để tạo điều kiện cho các tiểu thương, ban đầu chủ đầu tư hạ mức giá thu phí xuống, theo đó, mức thu tối đa 100.000/m2/tháng, và mức thu tối thiểu 60.000 đồng/m2/tháng. Mặc dù hạ giá thuê mặt bằng xuống thấp, nhưng các tiểu thương vẫn không mặn mà với chợ mới. Năm 2016, chủ đầu tư tiếp tục đưa ra chính sách không thu bất cứ khoản nào, từ phí mặt bằng, thậm chí tiền điện, nước để kéo tiểu thương về đây. Với ưu đãi đó, đầu tháng 8-2016, các tiểu thương kinh doanh rau củ bắt đầu chuyển về chợ, đầu tháng 10-2016, tiểu thương kinh doanh hải sản chuyển về. Tính đến thời điểm hiện tại, có gần 400 hộ đăng ký kinh doanh, buôn bán, thuê ki-ốt tại chợ, tăng thêm trên 170 ki-ốt so với thiết kế ban đầu (222 ki-ốt).

Việc các tiểu thương tập trung về kinh doanh tại đây từ cuối năm 2016 đến nay là tín hiệu đáng mừng, từng bước ổn định hoạt động tại chợ đầu mối, tránh tình trạng họp chợ tự phát trên một số tuyến đường khu vực TP. Buôn Ma Thuột. Tuy nhiên, số ki-ốt tăng cao so với thiết kế ban đầu cũng dẫn đến một số phát sinh bất cập. Theo thiết kế, khu vực đỗ xe nằm phía 2 bên của các ki-ốt kinh doanh, song Công ty đã xây dựng dãy ki-ốt bán hàng để bố trí cho các tiểu thương kinh doanh rau dẫn đến chợ không có bãi đỗ xe. Thực tế mỗi đêm, tại khu vực chợ đầu mối có khoảng 200 lượt xe chở hàng hóa ra, vào, trong đó có nhiều xe tải lớn, xe container cồng kềnh. Các phương tiện này đều phải đỗ tạm trên đường C8 và C9 xung quanh chợ. Việc các xe lớn đậu trên đường ra, vào chợ không những làm mất trật tự an toàn giao thông, mà còn ảnh hưởng đến hoạt động của chợ và các hộ dân xung quanh.

Bên cạnh đó, Công ty không bố trí các tiểu thương ngành cá vào khu vực chợ cá như thiết kế ban đầu mà chuyển sang bố trí các lô còn trống ở chợ bán lẻ ban ngày – khi chưa có hệ thống xử lý nước thải (việc xử lý phải thực hiện bằng cách dùng máy bơm qua hệ thống xử lý nước thải đã xây dựng trước đây). Về lâu dài, số lượng hàng hóa nhiều khó tránh khỏi tình trạng ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của các tiểu thương và sinh hoạt của người dân khu vực lân cận.

Nhằm giải quyết những vướng mắc khi số lượng các hộ kinh doanh tăng cao, chủ đầu tư đã có văn bản số 12/2016/TT-NP ngày 16-12-2016 về việc xin thuê thêm đất để xây dựng bãi đỗ xe phục vụ hoạt động của chợ đầu mối Tân Hòa. Theo đó, diện tích đất xin thêm khoảng 1,4 ha, khu vực sát chợ, phục vụ khoảng 300 lượt xe chở hàng ra, vào/đêm. Còn về việc bố trí mặt bằng thay đổi phần lớn so với mặt bằng tỷ lệ 1/500 đã được UBND tỉnh phê duyệt trước đây, Sở Công thương cũng đã có văn bản đề nghị với UBND tỉnh giao Sở Kế hoạch - Đầu tư, Sở Xây dựng xem xét, điều chỉnh quy mô dự án phù hợp; giao UBND TP. Buôn Ma Thuột điều chỉnh phê duyệt phương án bố trí, sắp xếp quầy sạp và quản lý chợ đầu mối.