Các loại giấy tờ của một người không thống nhất với nhau được giải quyết như thế nào?

Một người sinh ra đến khi trưởng thành sẽ có nhiều loại giấy tờ gắn liền với nhân thân người đó, cũng là để phân biệt giữa người này với người khác. Thông thường gồm những loại giấy tờ như: Giấy khai sinh; Sổ hộ khẩu; Giấy chứng minh nhân dân; các loại bằng cấp học phổ thông, trung học, cao đẳng, đại học và các loại chứng chỉ...

Những loại giấy tờ trên bao gồm những nội dung cần có như: họ, tên, chữ đệm; giới tính; dân tộc; ngày tháng năm sinh; họ tên cha, mẹ; quê quán; nơi thường trú; quốc tịch... Đối với một người cụ thể, các loại giấy tờ trên phải thống nhất các nội dung ghi trong mỗi loại giấy tờ thì mới được xem là hợp pháp. Tuy nhiên, trong thực tiễn cuộc sống có không ít trường hợp một cá nhân có những các loại giấy tờ có nội dung không thống nhất với nhau, chủ yếu là khác về ngày tháng năm sinh, Xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau như người có trách nhiệm đi kê khai không đúng; hay cơ quan có thẩm quyền làm sai lệch, đôi khi do người thân hay cá nhân tự ý sửa chữa.... Sự không thống nhất này đã làm phát sinh những khó khăn, vướng mắc khi thực hiện các giao dịch với cơ quan Nhà nước có thẩm quyền dẫn đến một số giấy tờ của nhân thân không được cơ quan Nhà nước công nhận về tính pháp lý, ảnh hưởng đến quyền lợi chính đáng của công dân, nhất là vào thời điểm thi tuyển đại học, cao đẳng và trung học chuyên nghiệp hoặc các kỳ thi, xét tuyển công chức, viên chức… Để giải quyết tình trạng này, đương sự phải tự liên hệ cơ quan có thẩm quyền để cải chính, đính chính, sửa chữa những sai sót các nội dung không phù hợp, thống nhất đó. Tuy nhiên, để giải quyết vấn đề trên không đơn giản, nhiều trường hợp cá nhân liên hệ rất nhiều cơ quan dẫn đến mất thời gian, chi phí, bỏ lỡ nhiều cơ hội thi tuyển, xin việc... Vậy, để giải quyết vấn đề bất cập nêu trên như thế nào để bảo đảm đúng nguyên tắc và đúng theo quy định của pháp luật?

Tại khoản 2 Điều 5 Nghị định 158/NĐ-CP ngày 27-12-2005 của Chính phủ về đăng ký và quản lý hộ tịch đã quy định: “Giấy khai sinh là giấy tờ hộ tịch gốc của cá nhân. Mọi hồ sơ, giấy tờ của cá nhân có nội dung ghi về họ, tên, chữ đệm, ngày tháng năm sinh; giới tính; dân tộc; quê quán; quan hệ cha, mẹ, con phải phù hợp với người đó.” Như vậy, nếu như khai sinh là đúng thì yêu cầu các loại giấy tờ khác phải thống nhất với các nội dung của giấy khai sinh. Trong trường hợp sổ hộ khẩu; Giấy chứng minh nhân dân không phù hợp với nội dung của Giấy khai sinh thì cơ quan công an có thẩm quyền sẽ điều chỉnh nội dung chưa phù hợp đó theo Giấy khai sinh. Trường hợp các loại bằng cấp, chứng chỉ...có nội dung không phù hợp thì các cơ quan trong ngành giáo dục cấp các lại văn bằng, chứng chỉ đó có trách nhiệm điều chỉnh nội dung không phù hợp đó theo đúng nội dung của Giấy khai sinh. Về nguyên tắc, cơ quan có thẩm quyền ký cấp các loại giấy tờ nào thì cơ quan đó có trách nhiệm điều chỉnh các loại giấy tờ đó. Trường hợp Giấy khai sinh có sự sai lệch do nhầm lẫn hoặc đương sự muốn cải chính nội dung cho phù hợp thì phải có căn cứ theo thực tế mới có cơ sở cải chính giấy khai sinh, theo đó UBND cấp xã và cơ quan tư pháp cấp huyện và cấp tỉnh giải quyết theo thẩm quyền đối với từng trường hợp cụ thể theo quy định của pháp luật.

Trên đây là ý kiến trao đổi, mong rằng các đương sự có nhu cầu về việc điều chỉnh, đính chính, cải chính các loại giấy tờ cho thống nhất với nhau đến đúng địa chỉ để được giải quyết và cơ quan có thẩm quyền có trách nhiệm giải quyết kịp thời các yêu cầu chính đáng của công dân.

Nguyễn Văn Bảy