Israel-Palestine căng thẳng, Liên hiệp quốc họp khẩn

Ngày 29-10, Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc đã tổ chức phiên họp khẩn cấp về kế hoạch xây nhà định cư của Israel, cảnh báo hành động này có nguy cơ đe dọa đến các vòng đàm phán và triển vọng hòa đàm Trung Đông.

 

Phát biểu tại phiên họp, Phó Tổng thư ký Liên hiệp quốc phụ trách các vấn đề chính trị, ông Jeffrey Feltman nhấn mạnh kế hoạch xây thêm nhà định cư cho người Do Thái ở Đông Jerusalem là hành động "vi phạm luật pháp quốc tế", đi ngược lại giải pháp hướng đến việc thành lập Nhà nước Palestine tồn tại song song bên cạnh Nhà nước Israel. Theo ông Feltman, hành động của Israel khiến quốc tế hoài nghi về cam kết của nước này trong việc đạt được thỏa thuận hòa bình lâu dài với Palestine. Ông hối thúc hai bên nhanh chóng tiến hành đối thoại để giải quyết các nguyên nhân gốc rễ dẫn đến xung đột, trong đó có việc Tel Aviv phải chấm dứt xây nhà định cư kéo dài trong gần 50 năm qua.

 

Đại sứ Palestine tại Liên hiệp quốc Riyad Mansour cũng lên án mạnh mẽ kế hoạch mở rộng khu định cư của Israel, cho rằng đây là hành động "bất hợp pháp". Ông hối thúc Hội đồng Bảo an yêu cầu Israel chấm dứt hành động này ngay lập tức.

 

Mặc dù không có nghị quyết nào được đưa ra tại phiên họp nhưng một số nước cũng đã lên tiếng chỉ trích kế hoạch mới của Israel và kêu gọi nước này chấm dứt các hành động đơn phương làm gia tăng căng thẳng. Đại sứ Mỹ tại Liên hiệp quốc David Pressman cảnh báo việc Israel xây thêm nhà định cư trên lãnh thổ chiếm đóng của Palestine sẽ làm leo thang căng thẳng trong quan hệ Palestine-Israel vốn đã gặp nhiều sóng gió. Đại sứ Anh Mark Lyall Grant cho rằng quyết định này sẽ khiến các nước đồng minh khó có thể bảo vệ Israel trước những cáo buộc về thái độ "không nghiêm túc" đối với tiến trình hòa đàm Trung Đông. Đại sứ Pháp Francois Delattre và Đại sứ Nga Vitaly Churkin yêu cầu Israel chấm dứt hoạt động xây nhà định cư và hối thúc Hội đồng Bảo an đóng vai trò tích cực hơn cho tiến trình hòa bình Trung Đông. 

Toàn cảnh khu định cư Do Thái gần Har Homa, phía đông bắc Jerusalem, được xây dựng những năm 90, ngày 27-10. (Nguồn: THX/TTXVN)

Đáp lại những chỉ trích trên, Đại sứ Israel Ron Prosor bác bỏ những quan điểm cho rằng xây thêm nhà định cư là hoạt động "bất hợp pháp" và "hủy hoại" tiến trình hòa bình. Ông khẳng định Israel sẽ tiếp tục triển khai kế hoạch xây nhà cho trẻ em Do Thái tại đây.

 

Trước đó, ngày 27-10, Thủ tướng Benjamin Netanyahu đã phê chuẩn kế hoạch xây mới hơn 1.000 ngôi nhà định cư ở Đông Jerusalem, trong đó khoảng 400 ngôi nhà ở Har Homa và 600 ngôi nhà tại Ramat Shlomo. Cả hai khu vực này đều là đất Israel chiếm đóng của người Palestine trong cuộc chiến tranh năm 1967 rồi sáp nhập vào lãnh thổ của mình bất chấp phản đối của cộng đồng quốc tế.

 

Ngay sau đó, Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas đã kêu gọi Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc họp khẩn nhằm ngăn chặn việc Israel mở rộng nhà định cư Do Thái tại Jerusalem. Hãng thông tấn Wafa của Palestine dẫn một thông cáo báo chí chính thức của trợ lý cho Tổng thống Abbas cho biết đề nghị của Palestine "nhằm thảo luận về việc ngừng các hành động tấn công của Israel tại Jerusalem và các hành động vi phạm vùng đất thánh Đền al-Aqsa", mà người Do Thái gọi là khu Núi Đền. Palestine kêu gọi Hội đồng Bảo an hành động ngay lập tức nhằm ngăn chặn làn sóng xây nhà định cư mới mà Chính phủ Israel vừa thông qua cùng ngày. Thông cáo nhấn mạnh: "Làn sóng xây nhà định cư mới này đe dọa nghiêm trọng đến toàn bộ tiến trình hòa bình". Cũng trong tối 27-10, Jordan đã đề nghị Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc họp khẩn để thảo luận về việc Israel lên kế hoạch xây dựng thêm nhà định cư cho người Do Thái ở khu vực Đông Jerusalem. 

 

Cùng ngày, ông Jibril Rajoub, một thành viên cấp cao của phong trào Fatah, nhấn mạnh: "Việc Israel hóa Đông Jerusalem là hành động đơn phương và khiêu khích nhất đối với người Palestine nói riêng, người Hồi giáo và người Arab nói chung". Ông cảnh báo quyết định này sẽ làm theo thang bạo lực. Quyết định trên được đưa ra chỉ vài tuần sau khi người định cư Do Thái chuyển đến 35 ngôi nhà ở Silwan, nơi có đông người Palestine sinh sống ở phía nam khu Phố Cổ, gây phản ứng giận dữ ở Ramallah (Bờ Tây) và khiến Washington phải lên án.

 

H.T ( tổng hợp)