Mỹ - Cuba đặt được nền móng khôi phục quan hệ

Cả Mỹ và Cuba đã đặt được nền móng cho việc khôi phục mối quan hệ ngoại giao đầy sóng gió giữa hai nước kể từ năm 1961. Đây là thông tin được người phát ngôn Bộ Ngoại giao Cuba Gustavo Machin đưa ra hôm 22-1 trong ngày đàm phán thứ 2 giữa Mỹ và Cuba tại La Habana, Cuba.

 

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Cuba nói: “Tất cả các quan hệ ngoại giao đều phải dựa trên nguyên tắc của quan hệ quốc tế và Công ước về quan hệ và tham vấn ngoại giao. Cả Mỹ và Cuba đều nhất trí về điều này. Chúng tôi đều công nhận tính hợp pháp của các quy định và điều ước quốc tế. Chúng tôi cũng đã trao đổi những bước đi mà chúng tôi cho là nên làm để đưa quan hệ Mỹ và Cuba đi vào thực chất”.

 

Trong hai ngày 21 và 22-1, tại thủ đô La Habana, giới chức Cuba và Mỹ đã có cuộc đàm phán có ý nghĩa lịch sử nhằm khép lại nhiều thập kỷ thù địch thời Chiến tranh Lạnh và nối lại quan hệ ngoại giao song phương. Đây là cuộc gặp gỡ đầu tiên giữa hai bên kể từ khi Chủ tịch Cuba Raul Castro và Tổng thống Mỹ Barack Obama cùng tuyên bố tái thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước ngày 17-12 vừa qua. 

Quang cảnh cuộc đàm phán lịch sử giữa Mỹ và Cuba. (Ảnh: TTXVN)

Phó Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Alex Lee và quan chức thuộc Bộ Ngoại giao Cuba Josefina Vidal đã bắt đầu ngày đàm phán đầu tiên, với trọng tâm xoay quanh các vấn đề nhập cư. Hai bên cũng đã thảo luận về khả năng hợp tác trong lĩnh vực chống buôn người, phòng ngừa tràn dầu, tìm kiếm cứu hộ trong trường hợp tai nạn hàng không, bảo vệ môi trường, chống dịch bệnh Ebola, viễn thông. 

 

Kết thúc ngày đàm phán đầu tiên, hai trưởng phái đoàn, Vụ trưởng phụ trách các vấn đề về Mỹ của Bộ Ngoại giao Cuba Josefina Vidal và Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách Tây Bán Cầu Roberta Jacobson đều cho biết vẫn chưa xác định thời điểm mở các đại sứ quán giữa hai nước và khẳng định coi Công ước Viene là nền tảng pháp lý cho tiến trình này.

 

Bà Jacobson khẳng định hai bên đã có cuộc đối thoại hiệu quả, cởi mở và nhận định việc mở lại đại sứ quán chỉ là một phần của quá trình tái thiết quan hệ ngoại giao, nhưng quá trình bình thường hóa quan hệ song phương sẽ dài và phực tạp do những bất đồng cơ bản giữa hai bên. Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ cũng cho biết đã “gây áp lực lên Chính phủ Cuba” về vấn đề nhân quyền.

 

Về phần mình, bà Vidal tuyên bố Cuba sẵn sàng đối thoại về mọi vấn đề nhưng sẽ không bao giờ từ bỏ những nguyên tắc của mình và nhìn nhận việc Mỹ xóa bỏ chính sách bao vây, cấm vận là vấn đề then chốt cho quá trình bình thường hóa quan hệ song phương. Bà khẳng định: “Cuba và Mỹ là hai nước có bất đồng sâu sắc trong nhiều lĩnh vực, nhưng hoàn toàn có thể chung sống một cách văn minh, hòa bình và tìm kiếm cơ hội hợp tác có lợi cho nhân dân hai nước". 

 

Nhà ngoại giao Cuba cũng hoan nghênh thiện chí của Tổng thống Mỹ Barack Obama khi kêu gọi Quốc hội nước này bãi bỏ lệnh cấm vận chống Cuba trong diễn văn thông điệp liên bang vừa qua, nhưng đồng thời cho rằng việc tái thiết lập quan hệ ngoại giao sẽ còn gặp nhiều khó khăn nếu Mỹ vẫn tiếp tục giữ Cuba trong danh sách các nước bảo trợ khủng bố.

 

Kết thúc cả hai ngày đàm phán, cả phái đoàn Mỹ và Cuba đều khẳng định hai bên sẽ vẫn cần phải đàm phán thêm nhằm thúc đẩy những bước đi thực tế hướng tới việc bình thường hóa quan hệ giữa 2 nước. 

Đàm phán giữa Hoa Kỳ- Cuba (Ảnh: AFP)

Trưởng đoàn Mỹ là Trợ lý Ngoại trưởng phụ trách Bán cầu Tây Roberta Jacobson nhấn mạnh: “Điều mà chúng ta cần nhận ra là ở đây vẫn còn những thứ mà cả hai bên cần phải thảo luận trước khi chúng ta có thể xây dựng quan hệ. Do đó, sẽ vẫn cần thêm các cuộc đối thoại để chúng ta có thể thảo luận về các bước đi cần thiết để xây dựng lại quan hệ ngoại giao.”

 

Về phía Cuba, trưởng phái đoàn Cuba là bà Josefina Vidal, Giám đốc phụ trách các vấn đề về Mỹ của Bộ Ngoại giao Cuba cũng đã nêu những khó khăn và cản trở đặc biệt trong tiến trình bình thường hóa quan hệ giữa hai nước, khiến việc thiết lập đại sứ quán tại mỗi quốc gia của nhau gặp khó khăn. Bà Vidal nói: “Trong tiến trình thảo luận, chúng tôi nhận thấy là vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức cần giải quyết nhằm tái thiết lập quan hệ ngoại giao Mỹ - Cuba, trong khi chúng tôi vẫn bị liệt vào danh sách các quốc gia tài trợ khủng bố của Mỹ. Để có thể mở đại sứ quán tại mỗi quốc gia của nhau, điều cần thiết là phải giải quyết các vấn đề trong lĩnh vực ngân hàng, mà bộ phận bảo vệ lợi ích của Cuba tại Mỹ đang trải qua trong gần một năm qua”.

 

Kể từ sau tuyên bố bình thường hóa quan hệ, chính quyền Cuba và chính quyền Mỹ đã có nhiều động thái tích cực nhằm đẩy nhanh việc cải thiện quan hệ song phương. Cuba đã trả tự do cho một số tù nhân theo đề nghị của phía Mỹ, đổi lại Nhà Trắng cũng đã nới lỏng một số hạn chế về thương mại và đi lại đối với Cuba.

 

H.T ( tổng hợp)