Liên quân Arab kết thúc chiến dịch không kích phiến quân Houthi tại Yemen

Ngày 21-4, liên quân các nước Arab do Saudi Arabia đứng đầu đã tuyên bố kết thúc chiến dịch quân sự kéo dài bốn tuần chủ yếu là các cuộc oanh kích nhằm vào lực lượng phiến quân Houthi theo dòng Hồi giáo Shi'ite ở Yemen, đồng thời khẳng định rằng mối đe dọa từ lực lượng này đối với Saudi Arabia và các nước láng giềng đã được loại bỏ. 

 

Theo Saudi Arabia, mọi khả năng quân sự của nhóm phiến quân hồi giáo đã gần như bị phá hủy. Song, liên minh Arab sẽ tiếp tục tấn công nếu lực lượng phiến quân có bất cứ hành động quân sự nào (Bằng chứng là chỉ vài giờ sau khi liên minh này tuyên bố ngừng hoạt động ném bom, không kích nhằm vào phiến quân Huthi ở Yemen, Liên minh do Arab Saudi dẫn đầu đã ném bom thành phố Taiz ở miền Nam Yemen vào sáng 22-4 (theo giờ địa phương) sau khi phiến quân Huthi tấn công và chiếm một căn cứ quân sự của quân đội trung thành với cựu Tổng thống Hadi).

Cảnh đổ nát sau các vụ không kích của liên quân gần một kho tên lửa trên đồi Fajj Attan ở thủ đô Sanaa ngày 20-4. (Nguồn: AFP/TTXVN)

Phát biểu trong cuộc họp báo ngắn tại thủ đô Riyadh của Saudi Arabia, Phát ngôn viên chiến dịch không kích của liên quân, Chuẩn tướng Ahmed al-Assiri cho biết liên quân đã “kết thúc Chiến dịch Cơn bão". Quyết định này căn cứ theo đề nghị của Chính phủ Yemen và Tổng thống Abedrabbo Mansour Hadi. Tuy nhiên, Tướng Ahmed al-Assiri cho biết liên quân sẽ tiếp tục áp đặt một lệnh phong tỏa hải quân đối với Yemen và nhằm mục đích ngăn chặn bất kỳ động thái nào của phiến quân Houthi. Liên quân cho rằng giai đoạn tiếp theo của chiến dịch là nhằm khôi phục tiến trình chính trị ở Yemen, cung cấp viện trợ và “đấu tranh chống khủng bố” ở nước này.

 

Trước đó cùng ngày 21-4, Saudi Arabia đã ra lệnh cho Lực lượng Vệ binh quốc gia nước này tham gia chiến dịch do Riyadh đứng đầu ở Yemen nhằm vào lực lượng phiến quân Houthi. Quyết định trên của chính quyền Saudi Arabia được cho là sẽ tăng cường đáng kể sức mạnh của các chiến dịch quân sự của lực lượng liên quân do Saudi Arabia đứng đầu tại Yemen. Vệ binh Quốc gia được đánh giá là lực lượng bộ binh được trang bị tốt nhất của Riyadh và là một đơn vị quân sự riêng rẽ nằm dưới sự điều hành của chính Bộ Quốc phòng.

 

Ngày 21-4, sau khi liên quân Arab do Saudi Arabia đứng đầu tuyên bố kết thúc chiến dịch không kích nhằm vào phiến quân Houthi ở Yemen, Tổng thống nước này Abd-Rabbu Mansour Hadi đã lên tiếng hoan nghênh sự hỗ trợ của liên quân. Phát biểu trên truyền hình vài giờ sau thông báo trên, Tổng thống Hadi nêu rõ ông đại diện cho nhân dân Yemen "cảm ơn và đánh giá cao" các đồng minh Arab và Hồi giáo cũng như các đối tác của Yemen trong liên quân vì đã hỗ trợ "tính hợp pháp" của mình. Ông Hadi hiện đang sống lưu vong tại thủ đô Riyadh của Saudi Arabia.

 

Trong khi đó, thủ lĩnh cấp cao của phiến quân Houthi Abdel Malek al-Ijri tỏ ra “ngạc nhiên” trước thông báo ngừng không kích Yemen của liên quân Arab. Tuy nhiên, al-Ijiri cho rằng động thái này trùng khớp với tiến trình hướng tới một thỏa thuận chính trị toàn diện nhằm chấm dứt xung đột mà Houthi tuyên bố đã gần đạt được.

 

Cũng trong ngày 21-4, Chính phủ Mỹ cũng đã hoan nghênh quyết định ngừng không kích Yemen của liên quân Arab và hối thúc các cuộc đàm phán nhằm chấm dứt khủng hoảng ở quốc gia vùng Vịnh này. Theo người phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia của Nhà Trắng Alistair Baskey, Mỹ tiếp tục ủng hộ khôi phục tiến trình chính trị ở Yemen cũng như các nỗ lực cứu trợ nhân đạo. Mặt khác, người phát ngôn Lầu Năm Góc Steven Warren cho biết tàu sân bay Mỹ USS Theodore Roosevelt và các tàu hộ tống đã được triển khai tới vùng biển ngoài khơi Yemen để theo dõi một số tàu chở hàng của Iran bị tình nghi vận chuyển vũ khí cho lực lượng Houthi.

 

Về phía Iran, Bộ trưởng Ngoại giao nước này Marzieh Afkham nêu quan điểm của Tehran cho rằng thông báo của liên quân Arab chấm dứt chiến dịch không kích là một "bước tiến" hướng tới ổn định chính trị ở Yemen.

 

Tuy cuộc không kích đã kết thúc, song Văn phòng Liên hiệp quốc Điều phối các vấn đề nhân đạo (OCHA) cho biết ba tuần xung đột vừa qua đã cản trở việc cung cấp lương thực, nhiên liệu, điện và nước trên toàn Yemen. Người phát ngôn Liên hiệp quốc Stephane Dujarric dẫn số liệu của Chương trình Lương thực Thế giới (WFP) cho biết lương thực và các nhu yếu phẩm khác gần như biến mất khỏi hầu hết các khu chợ và cửa hàng ở các khu vực bị ảnh hưởng bởi xung đột. Ngoài ra, hơn 3.750 trường học trên toàn Yemen đã phải đóng cửa, ảnh hưởng tới khoảng 2 triệu trẻ em nước này, trong khi ít nhất 48 trường bị phá hủy trong xung đột và 49 trường bị các nhóm vũ trang chiếm đóng hoặc được sử dụng làm nơi tị nạn cho người dân mất nhà cửa.

 

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng cảnh báo các cơ sở y tế ở Yemen đang ngày càng khan hiếm thuốc men và các nhu yếu phẩm khác, đồng thời thường xuyên chịu cảnh mất điện và thiếu nhiên liệu cho các máy phát điện. Tình trạng này đồng thời khiến chương trình tiêm chủng của WHO ở Yemen bị gián đoạn, khiến hàng triệu trẻ em có nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm như sởi và bại liệt. 

Lực lượng vũ trang trung thành với Tổng thống Yemen tại chốt kiểm soát ở thành phố Aden, miền Nam Yemen. (Nguồn: AFP/TTXVN)

Saudi Arabia đã kết thúc chiến dịch không kích cướp đi sinh mạng của hơn 2.600 người sau gần 1 tháng triển khai tại Yemen. Saudi Arabia chấm dứt can thiệp quân sự vào Yemen được cho là động thái “khôi phục lòng tin”, trong khi cộng đồng quốc tế tiếp tục thúc giục mạnh mẽ một giải pháp chính trị cho tình hình Yemen, cũng như chỉ trích con số dân thường thương vong và lo ngại một cuộc khủng hoảng khác về nhân đạo mà quốc gia Vùng Vịnh đang phải đối mặt. 

 

Cuộc khủng hoảng tại Yemen leo thang nhanh chóng chỉ trong gần 1 tháng qua với chiến dịch không kích do Saudi Arabia dẫn đầu nhằm vào lực lượng phiến quân Hồi giáo Houthi mà không có sự ủy nhiệm của Liên hiệp quốc. Nhiều nước trên thế giới đã kêu gọi một giải pháp hòa bình đưa các phe phái ở Yemen ngồi vào bàn đối thoại để chấm dứt khủng hoảng nhân đạo nối tiếp khủng hoảng chiến sự, tiến tới thỏa thuận về việc thành lập một chính phủ đoàn kết dân tộc. Chiến dịch không kích của liên minh Arab có thể kết thúc, song Yemen sẽ còn tiếp tục chứng kiến xung đột giữa các nhóm phiến quân đối lập trong nước và cả sự trỗi dậy mạnh mẽ của chi nhánh al-Qaeda ở phía Đông Nam nước này. Giao tranh giữa nhóm vũ trang ủng hộ Tổng thống Hadi và nhóm phiến quân Houthi cùng các lực lượng trung thành với cựu Tổng thống Abdullah Saleh vẫn đang tiếp diễn.

 

Bên cạnh đó việc Mỹ gia tăng hiện diện tại khu vực này để đối phó với việc Iran hậu thuẫn phiến quân Houthi cũng góp phần gia tăng bầu không khí căng thẳng hiện nay. Trong một bước đi được cho là nhằm gia tăng áp lực ngăn chặn sự hỗ trợ của Iran cho các tay súng nhóm Houthi tại Yemen, chính quyền Tổng thống Barack Obama đã điều động một tàu sân bay và một tàu tuần tiễu mang tên lửa tới vùng biển ngoài khơi Yemen. Trước đó, có thông tin nói rằng đội tàu 8 chiếc của Iran đang trên đường tới Yemen và có thể có chuyên chở vũ khí cung cấp cho Houthi.

 

H.T (tổng hợp từ Vietnamplus, VOV)