Hộ chiếu quyền lực và những điều thú vị ít người biết

Theo xếp hạng những cuốn hộ chiếu quyền lực nhất thế giới năm 2018 của Henley Passport Index (HPI), Nhật Bản là nước sở hữu cuốn hộ chiếu có sức mạnh nhất hành tinh. Với tấm hộ chiếu này, công dân Nhật Bản có thể không cần visa hoặc chỉ phải làm thủ tục visa tại hải quan 190 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Với thành tích trên, Nhật Bản đã xô đổ kỷ lục cũ do Singapore giữ với 189 điểm. Đức xếp thứ 3 với 188 điểm, ngang bằng với Pháp và Hàn Quốc. Mỹ và Anh 186 điểm, đứng vị trí thứ 5, cả hai nước này đều không mở rộng thêm được “quyền lực" cho công dân của mình. Xếp thứ 10 là ba nước gồm Australia, Iceland và New Zealand (181 điểm). Nga tụt xuống vị trí thứ 47, riêng Các tiểu vương quốc Ả-rập thống nhất (UAE) từ vị trí từ 62 (2006) lên vị trí thứ 21...

Tiến sĩ Christian H. Kalin, Chủ tịch Henley & Partners, Tập đoàn tư vấn về công dân và đầu tư cư trú toàn cầu, nơi phát hành HPI nói trên cho biết, những tấm hộ chiếu này là thành quả được xây dựng từ mối quan hệ đối tác của các quốc gia trên khắp thế giới. Những cuốn hộ chiếu quyền lực lợi thế vượt trội cho phép công dân mang hộ chiếu nhập cảnh thoải mái mà chẳng cần xét duyệt visa.

Hộ chiếu Nhật Bản được xếp hạng là hộ chiếu quyền lực nhất năm 2018.

Theo nữ nhà báo Atossa Araxia Abrahamian, biên tập viên cao cấp của tờ The Nation và là tác giả cuốn “The Cosmopolites: The Come of the Global Citizen” (Khi "quyền công dân" trở thành ngành kinh doanh bạc tỷ), trong vài thập kỷ trở lại đây đã xuất hiện một ngành công nghiệp mới với sản phẩm rất đặc thù là những cuốn hộ chiếu quyền lực. "Quyền công dân được bán bằng lợi thế nhận được khi trở thành công dân quốc gia ấy. Chỉ cần bỏ tiền đầu tư vào quốc gia mong muốn, thì những người có tiền sẽ được nhập tịch dưới dạng công dân đầu tư (Residency-by-Investment - RBI), có trong tay hộ chiếu quyền lực”, Abrahamian chia sẻ. Thực chất những công dân kiểu này là người có quốc tịch thứ hai với mục đích chính là để thuận lợi khi đi lại, chẳng hạn người dân tại Caribbean và Moldova được nhập cảnh thoải mái vào Cộng hòa Sip hay Singapore... Hiện tại có khoảng 80 quốc gia có chương trình nhập tịch dưới dạng đầu tư. Mức đầu tư cũng rất đa dạng tùy thuộc vào từng quốc gia.

Hộ chiếu hiện đại sở hữu những đặc tính lạ gì?

Theo Công ty Tư vấn quốc tế Passportindex thì giống như đồng tiền, hộ chiếu hiện đại, đặc biệt là hộ chiếu điện tử sở hữu nhiều tính năng bảo mật tinh vi nhằm tránh giả mạo, lừa đảo.

- Hình ảnh ba chiều: Hình ba chiều xuất hiện trên các trang khác nhau của hộ chiếu, đáng chú ý nhất là trang thông tin. Hình ảnh ba chiều được biết đến như là các tính năng cấu trúc theo quy định nêu trong văn bản Doc 9303, giấy tờ du lịch có thể đọc được bằng máy của Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO) quy định. Các tính năng cấu trúc chứa thông tin có thể kiểm chứng dựa trên cấu trúc vật lý và có thể đọc được bằng máy xác nhận chuyên dụng. Hộ chiếu Canada nổi tiếng với hình ba chiều nói về lịch sử Canada nhưng chỉ có thể nhìn thấy dưới ánh sáng tia cực tím.

- Chip điện tử: Hộ chiếu điện tử, hoặc epassports thường có một con chip chứa ảnh người giữ hộ chiếu và các dữ liệu nhận dạng được nhúng trong trang cuối hộ chiếu.

- Giấy UV đục: Giấy mờ UV là một loại giấy đặc biệt không phản chiếu ánh sáng cực tím. Điều này có nghĩa, mực UV sẽ không xuất hiện trên giấy dưới ánh sáng thông thường và chỉ có thể được nhìn dưới ánh sáng đen.

- Hình mờ: Hình mờ là một thiết kế được hình thành trong giấy, thường sử dụng để tăng màu sắc, có thể nhìn thấy khi được đưa ra ánh sáng. Máy in hộ chiếu có thể sử dụng hình mờ khác nhau cho trang dữ liệu và trang thị thực của hộ chiếu để cản trở những người cố gắng thay thế trang dữ liệu.

- Mực biến đổi quang học: Mực biến đổi quang học có các tính năng thực theo duy định trong Doc 9303 của ICAO và có thể đọc được bằng máy. Trên thực tế, hộ chiếu sử dụng các kỹ thuật in đặc biệt cũng như mực, chỉ an ninh và các trang tùy chỉnh để làm cho tài liệu này không thể bị giả mạo.

- Đặc tính chống quét: Đặc tính chống quét hay mẫu chống quét thực chất là một hình ảnh được tạo thành từ các đường mảnh với độ dịch chuyển góc khác nhau trong thiết kế nền của giấy hộ chiếu. Khi hộ chiếu được quét hoặc sao chụp, mẫu chống quét sẽ hiển thị nhằm hạn chế làm giả hộ chiếu.

- Dữ liệu được mã hóa:  Hộ chiếu điện tử còn có cả dữ liệu được mã hóa vô hình bằng mắt thường. Ví dụ, số hộ chiếu có thể được mã hóa và lưu trữ trên các chỉ bảo mật đặc biệt trong hộ chiếu, chúng chỉ có thể được giải mã bằng đầu đọc máy thích hợp. Thông tin ẩn như vậy tạo thêm lớp bảo mật hữu ích cho hộ chiếu.

- Sợi huỳnh quang vô hình: Sợi huỳnh quang vô hình là một tính năng được nhúng vào giấy được sử dụng khi làm hộ chiếu. Những sợi quang này chỉ có thể nhìn thấy dưới ánh sáng tia cực tím, do đó không xuất hiện trên bản sao.

- Chất nhạy cảm hóa học: Chất nhạy cảm hóa học là một hỗn hợp hóa chất đặc biệt được sử dụng trong giấy hộ chiếu nhằm ngăn chặn sự giả mạo. Ví dụ, nếu chất tẩy hoặc dung môi khác được đổ vào giấy hộ chiếu trong nỗ lực thay đổi chúng, thì màu không thể đảo ngược sẽ hiện trên các trang do các chất nhạy cảm hóa học tạo nên.

- Tính năng xúc giác: Tính năng bảo mật xúc giác có thể cảm nhận được bằng cảm ứng, mang lại cho tài liệu một cảm giác hoặc kết cấu nhất định.

- Công nghệ may đóng hộ chiếu: Hộ chiếu còn được sử dụng một công nghệ may đặc biệt để gắn các tệp giấy lại với nhau. Phương pháp này nhằm hạn chế tháo rời để làm giả. Chỉ may còn có tính năng huỳnh quang UV an ninh bổ sung cho hộ chiếu.

Khắc Duy

(Dịch từ NCA/ DPO/PGC-1/2019)