Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đạt thỏa thuận về Syria

Ngoại trưởng Cavusoglu tuyên bố: "Theo thỏa thuận của chúng tôi với Nga và sau khi đã có được những bảo đảm thích hợp chúng tôi đã kết thúc chiến dịch “Mùa xuân Hòa bình”. Song điều đó không có nghĩa là chúng tôi rời khỏi Syria. Chúng tôi vẫn duy trì sự hiện diện tại đây". Ông nhấn mạnh, lực lượng quân đội Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tiếp tục truy quét “khủng bố” trong trường hợp cần thiết.

Thông báo từ Bộ Quốc phòng Nga cho biết, vào lúc 12 giờ (giờ địa phương) ngày 23-10, đoàn quân cảnh Liên bang Nga đã vượt sông Euphrat và tiến vào thành phố Kobani ở khu vực biên giới Syria - Thổ Nhĩ Kỳ. Ở đây họ sẽ hỗ trợ bảo đảm an ninh cho người dân và duy trì trật tự, họ cũng sẽ tuần tra tại các vùng được chọn và hỗ trợ hoạt động rút  Các đơn vị bảo vệ Nhân dân người Kurd (YPG) và vũ khí ra xa biên giới 30 km, theo như thỏa thuận mà Nga – Thổ Nhĩ Kỳ mới đạt được.

Tổng thống Nga Vladimir Putin (bên trái, phía trước) và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ (bên phải) trong cuộc gặp tại Sochi (Nga) ngày 22-10-2019. (Ảnh: THX/TTXVN)

Trước đó, vào ngày 22-10 Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã có cuộc gặp tại thành phố Sochi, thảo luận một loạt vấn đề trong đó tình hình Syria và chiến dịch quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ là nội dung chính.

Trong thông cáo báo chí sau cuộc đối thoại giữa Tổng thống Nga và Thổ Nhĩ Kỳ về Syria, ông Putin nhấn mạnh rằng các lực lượng nước ngoài hiện đang triển khai một cách bất hợp pháp ở Cộng hòa Arab này cần phải rời đi trong trật tự để Syria có thể trở lại ổn định. Bên cạnh đó, ông Putin cũng nói rằng, chính phủ Syria và các lực lượng người Kurd cần phải tổ chức các cuộc đối thoại rộng rãi để tính đến lợi ích của tất cả các thành phần tôn giáo đang tồn tại ở Syria. Ông cho biết thêm, Nga chia sẻ quan ngại của Thổ Nhĩ Kỳ về các quan điểm ly khai ở Syria - điều mà như Tổng thống Nga đã nói là được kích động từ bên ngoài quốc gia Arab này.

Trong bản ghi nhớ chung, hai nước cam kết sẽ hợp tác để hướng tới việc tìm ra một giải pháp chính trị lâu dài cho Syria trong khuôn khổ “Cơ chế Astana” và cam kết hỗ trợ Ủy ban Hiến pháp trong nỗ lực này.

Hai Tổng thống đã đạt được một thỏa thuận, theo đó chiến dịch quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ ở Syria sẽ hạn chế trong phạm vi 30 km từ đường biên giới chung. Nga sẽ cử lực lượng quân cảnh, trong khi chính quyền Damascus sẽ cử lực lượng tuần tra để đảm bảo YPG rút các lực lượng và khí khỏi phạm vi 30 km từ đường biên giới để vào sâu hơn bên trong lãnh thổ Syria. Chiến dịch cần phải được hoàn thành trong thời hạn 150 giờ. Sau khi YPG rút khỏi khu vực, Thổ Nhĩ Kỳ và Nga sẽ tiến hành các cuộc tuần tra chung về phía đông và phía tây chiến dịch của Thổ Nhĩ Kỳ, trong khu vực trải rộng 10 km, ngoại trừ thành phố Qamishli.

Hai nhà lãnh đạo cũng đề cập tới tình hình nhân đạo ở Syria. Theo Tổng thống Putin, các bên đã đồng ý rằng, việc hồi hương người tị nạn Syria cần phải được thực hiện để giảm bớt gánh nặng cho các nước đang tiếp nhận họ. Bản ghi nhớ của hai nước cũng nhấn mạnh việc hồi hương người tị nạn cần phải được tiến hành một cách an toàn và tự nguyện.

Nhận định về thỏa thuận này, Tổng thống Nga Putin đã coi đây là bước đi quan trọng, giúp hạ nhiệt căng thẳng quân sự tại miền Bắc Syria. Theo ông Putin, với hành lang an toàn, Thổ Nhĩ Kỳ và chính phủ Syria sẽ cùng nhau bảo vệ sự yên ổn và hòa bình biên giới của hai nước. Tổng thống Putin nhấn mạnh, dù rút quân ra khỏi hành lang an toàn, song mọi quyền lợi của người Kurd – một cộng đồng không thể tách rời khỏi xã hội Syria, vẫn được tôn trọng và đảm bảo một cách đầy đủ.

Còn Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan đã coi thỏa thuận đạt được với Nga là một bước tiến lịch sử. Với thỏa thuận này, Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ cũng ra thông báo, Ankara không cần phải khởi động lại Chiến dịch “Mùa xuân Hòa bình” nữa, khi mà thời hạn ngừng bắn tạm thời với Mỹ trước đó đã hết hạn.

Tổng thống Syria Bashar al-Assad cũng đã ủng hộ bản ghi nhớ mà Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan đã đạt được liên quan đến vấn đề Syria.

Tổng Thư ký tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Jens Stoltenberg hoan nghênh mọi đề xuất hướng tới thiết lập hòa bình tại khu vực Đông Bắc Syria. Ông nêu rõ thỏa thuận này là khả năng hướng tới một giải pháp chính trị, và dĩ nhiên yêu cầu đầu tiên là các bên ngừng giao tranh. Do đó, ông Stoltenberg cho rằng, các bên cần tiếp tục hướng về phía trước, cùng xây dựng để đạt được một giải pháp chính trị thực sự và có sự đồng thuận Syria. Ông Jens Stoltenberg nói thêm rằng còn quá sớm để đánh giá hiệu quả thỏa thuận mà các nhà lãnh đạo Nga và Thổ Nhĩ Kỳ vừa đạt được tại Sochi.

Hồng Hà (Theo VOV, TTXVN)