Những phát hiện độc đáo trong lĩnh vực khảo cổ thế giới 2013

Kết thúc năm 2013, Viện khảo cổ quốc gia Mỹ (AIA) đã công bố danh sách Những phát hiện độc đáo trong lĩnh vực khảo cổ thế giới 2013, trong đó có 9 phát hiện đáng chú ý dưới đây:

1. Phát hiện bộ xương Vua Richar III của Anh

Bắt đầu từ tháng 9-2012, các chuyên gia thuộc ĐH Leicester (UOL) đã bắt tay vào nghiên cứu và phát hiện ra thi hài Vua Richard III (trị vì từ 1483-1485) nằm ngay dưới bãi đỗ xe. Bằng kỹ thuật phân tích hiện đại cho thấy đây đích thực là hài cốt của Vua Richard III, đặc biệt là vết thương trong chiến đấu và sự biến dạng của hộp sọ. Tất cả những số liệu phân tích, nhất là di truyền phù hợp với di truyền hậu duệ của vị vua này, được UOL công bố hồi tháng 2-2013. Cũng qua sự kiện này, người ta còn xác định được chính xác chiến trường Bows Worth nơi Vua Richar III đã tham chiến những phút cuối cùng cuộc đời và nhân phát hiện này, rồi đây lịch sử Anh có thể phải viết lại để ghi nhớ công lao của Vua Richar III đã bị lãng quên trên 500 năm nay.

2. Tìm thấy hộp sọ người Homo erectus tồn tại 1,8 triệu năm ở Gruzia

Năm 2013, các nhà khảo cổ học đã tìm thấy hộp sọ 1,8 triệu năm tuổi của người Homo erectus tại một làng nhỏ trung cổ ở Gruzia. Qua phân tích cho thấy nguồn gốc tổ tiên loài người có nhiều chi nhánh khác nhau và có nguồn gốc từ châu Phi, giúp khoa học hiểu thêm về sự tiến hóa của nhân loại. Đây là hộp sọ của một người đàn ông trưởng thành, thuộc người Homo erectus, có lượng não nhỏ chỉ bằng 1/2 não người hiện đại và có nhiều chi tiết giống với não người hiện đại.

3. Phát hiện những kiến trúc đền đài cổ xưa của người La Mã

Năm 2013, các nhà khảo cổ học Italia cùng với các chuyên gia ĐH Michigan (Mỹ) đã phát hiện ra một quần thể kiến trúc dạng đền đài của người La Mã ở thành phố cổ Gabil, cách Roma 16 km về phía Đông. Đây là thành phố cổ chôn vùi dưới lòng đất có niên đại thế kỷ thứ 3 hay thứ 4 trước Công nguyên, có các kiến trúc dạng đền đài được xây dựng bằng những khối đá lớn dạng bậc thang, trải dài trên diện tích rộng 2.000 m². Do dự án đang trong giai đoạn khai quật nên còn rất nhiều điều mới lạ chưa nghiên cứu đầy đủ về Cộng hòa La Mã, vương quốc được xem là cái nôi văn minh của người La Mã cổ đại.

4. Tìm thấy hầm mộ hoàng gia Wari (Pêru)

Các chuyên gia khảo cổ Ba Lan và ĐH Công giáo Pêru mới đây đã phát hiện thấy hầm mộ hoàng gia ở Castillo de Huarmey, miền bắc Pêru. Hầm mộ này có 3 hoặc 4 hài cốt của phụ nữ và 40 phụ nữ quý tộc khác được chôn cùng với tư thế ngồi, 7 thi thể tế thần được phủ lên những hài cốt của hoàng gia, 1.300 hiện vật, chủ yếu là trang sức dùng cho phụ nữ quý tộc được chế từ kim loại như vàng, bạc và cả bình gốm sứ có niên đại cách đây 1.200 năm. Theo các nhà khảo cổ thì đây là hầm mộ thuộc Hoàng đế Wari, nền văn minh ra đời sớm hơn nền văn minh của người Inca.

5. Phát hiện xác ướp dưới bùn cổ xưa nhất

Một trong những phát hiện khảo cố đáng chú ý nhất năm 2013 phải kể đến việc tìm thấy xác một người đàn ông có tên Cashel Man tại khu vực đầm lầy Cashel Bog (Ireland), có niên đại trên 4.000 năm. Qua kết quả phân tích bằng kỹ thuật carbon phóng xạ cho thấy Cashel Man là người đã từng sống trong thời đại Đồ đồng, khoảng 2.000 năm trước Công nguyên, chết vì bạo lực. Theo các chuyên gia Bảo tàng quốc gia Ireland thì việc chôn cất Cashel Man chứng tỏ đây là người đàn ông quyền quý và bùn chính là tác nhân "quyền lực" giúp cho xác của người đàn ông này giữ được nguyên vẹn đến ngày nay.

6. Bức tranh khắc đá cổ nhất Bắc Mỹ

Một nhóm nghiên cứu ở ĐH Calorado, Mỹ (UOC) mới đây đã tìm thấy những bức tranh khắc đá được xem là cổ xưa nhất Bắc Mỹ. Qua phân tích bằng kỹ thuật carbon lớp vảy trên những bức tranh được tìm thấy tại hồ Winnenucca, Nevada cho thấy những tác phẩm kể trên có niên đại trên 10.000 năm tuổi. Rất có thể là do các nghệ nhân săn voi ma mút làm ra nên người ta tiên đoán tuổi thọ có thể lên tới trên 15.000 năm.

7. Những phát hiện mới về khu đền Angkor Wat

Năm 2013,  nhóm chuyên gia ở ĐH Sydney (UOS) Australia đã hợp tác cùng các nhà khoa học Campuchia sử dụng kỹ thuật cảm biến, lập lại bản đồ khu vực đền Angkor Wat ở vùng tây bắc Campuchia. Trong dự án, các nhà khoa học đã khám phá thấy cố đô cổ kính này còn rộng hơn so với những gì đã biết, hay nói cách khác liên hợp đền đài Angkor Wat còn lớn hơn chứ không bó hẹp như hiện trạng đã được ghi nhận, có thể rộng trên 3,5 dặm vuông, đưa diện tích tổng thể lên tới 13 dặm vuông (trên 33,6 km²), trong đó có Angkor Wat, Angkor Thom và khu vực rộng tới hơn 1 dặm vuông (2,59 km²) về phía nam kể từ trung tâm của cố đô.

8. Tìm thấy bằng chứng tục ăn thịt người

Các nhà nhân chủng học và khảo cổ học Mỹ mới đây đã tìm thấy 4 dấu hiệu trên hộp sọ của một bé gái 14 tuổi ở Jametown, Virginia là bằng chứng về tục ăn thịt người của chế độ thực dân thuộc Tân thế giới. Bằng chứng này đã từng được ghi rõ trong nhật ký của George Percy, người đứng đầu Jametown hồi năm 1625. Theo đó, trong giai đoạn từ 1609 đến 1610 có tới 300 người bị chết đói và những người còn sống đã ăn xác đồng loại với hy vọng sống sót. Hộp sọ của bé gái nói trên được tìm thấy đầu năm 2013, cùng với xác ngựa và chó, đây là những thực phẩm của những người còn sống, mà người ra cho rằng là kho thực phẩm của giới thượng lưu.

9. Tìm thấy cảng biển cổ xưa nhất của nhân loại

Trong khi khai quật hệ thống lưu trữ dưới lòng đất ở Wadi el-Jarf, cách Suez 180 km về phía nam, gần với Địa Trung Hải các nhà khoa học tình cờ phát hiện thấy những mảnh vỡ chai lọ, dây thừng, đồ gốm. Những cổ vật thuộc triều đại vua Khufu thứ 4 hoặc triều đại Cheops, triều đại trị vì từ năm 2551-2528 trước Công nguyên và là người đã xây dựng kim tự tháp Gaza. Đây là những bằng chứng nói về cảng biển cổ xưa nhất châu Âu, nơi dùng để xuất khẩu đồng, kim loại quý và đá từ bán đảo Sinai đi Thung lũng sông Nile, có niên đại cách chúng ta chừng 4.500 năm

Duy Hùng

(Theo Archoelogy -12-2013)