Ứng dụng công nghệ số phòng, chống dịch Covid-19

Dùng công nghệ in 3D in mặt nạ và máy thở

Hãng Coronavirus Makers (Tây Ban Nha) đã tận dụng công nghệ in 3D để sản xuất các loại mặt nạ và máy thở cho các bệnh nhân nhiễm Covid-19 triệu chứng nhẹ. Ngoài ra, hãng khởi nghiệp FabLab ở Ý đã in cả van 3D kết nối mặt nạ phòng độc với mặt nạ oxy cho các bệnh viện để đáp ứng nhu cầu khi bệnh nhân nhập viện tăng đột xuất. Một công ty in 3D khác là Material-ize lại dùng in 3D để in các tay nắm cửa thông thường không dùng tay nhằm giảm lây truyền vi rút từ các bề mặt vô tri vô giác.

Mặt nạ và máy thở in bằng công nghệ in 3D.

Điều trị từ xa

Để giảm lây truyền vi rút SARS-CoV-2, công nghệ điều trị từ xa (Telemedi-cine) đã được ứng dụng. Bệnh nhân có thể tham khảo ý kiến bác sĩ ngay tại nhà. Điều này không chỉ lợi cho bệnh nhân mà còn tiết kiệm thời gian giúp các bác sĩ tập trung vào chăm sóc các trường hợp khẩn cấp. Tại Mỹ có nhiều hãng áp dụng kỹ thuật Telemedicine thành công như Amwell, PlushCare hay HeyDoctor, Everlywell. Điều trị từ xa không chỉ hữu ích trong thời kỳ có dịch mà cả sau khi dịch bệnh chấm dứt, tạo ra thói quen mới trong ngành y lẫn người bệnh.

Theo dõi dịch qua điện thoại thông minh

Vì số ca nhiễm Covid-19 tăng theo cấp số nhân nên các phương pháp truy tìm thông thường xác định người nhiễm bị hạn chế, bởi vậy vai trò công nghệ cho mục đích này rất quan trọng. Theo dõi người có nguy cơ lây nhiễm cao bằng điện thoại thông minh sẽ biết được đối tượng, vị trí di chuyển và nhóm người gần với đối tượng này.

Một trong những quốc gia dùng kỹ thuật số để theo dõi lây lan của Covid-19 thành công là Singapore. Nước này đã sử dụng tín hiệu Bluetooth và không dây để theo dõi người dùng. Còn Hàn Quốc thì quản lý dịch bệnh tốt nhờ điện thoại và camera quan sát. Trong khi đó, người Nga lại ứng dụng hệ thống dựa trên QR để theo dõi dịch với sự hỗ trợ của những “gã khổng lồ công nghệ” như Apple và Google.

Trí tuệ nhân tạo, cảnh báo sớm về loại vi rút

Trí tuệ nhân tạo (AI) đã và đang tạo ra một kỷ nguyên mới cho nhiều ngành trong đó có y học. Với đại dịch Covid-19, tầm quan trọng của công nghệ này đã thể hiện rõ hơn, giúp các nhà dịch tễ học đưa ra những cảnh báo sớm về loại vi rút. Chẳng hạn, Bệnh viện Trung Nam ở Trung Quốc đã sử dụng hệ thống trên nền AI để sàng lọc CT phổi và giúp các bác sĩ ưu tiên khám, điều trị các ca mắc nặng. Hãng BarabasiLab (Brazil) đang kết hợp khoa học máy với khoa học mạng để tìm ra những loại thuốc mới chống lại vi rút trong vòng chưa đầy 10 ngày, nhóm nghiên cứu đã cho ra đời một danh sách các loại thuốc để thử nghiệm trên các dòng tế bào của con người trong phòng thí nghiệm.

Thực tế ảo - trợ thủ đắc lực cho nhân viên y tế tuyến đầu

Thực tế ảo (VR) được xem là công nghệ ưa thích cho nhiều lĩnh vực, trong đó có giải trí và nay công nghệ này còn được ứng dụng ngày càng rộng hơn. Theo một nghiên cứu công bố trên tạp chí Harvard Business Review, các bác sĩ phẫu thuật được đào tạo với VR đã cải thiện, đạt công suất tác nghiệp tới  230% so với nhóm bác sĩ được đào tạo bằng các phương pháp truyền thống. VR còn được sử dụng để phát triển sự đồng cảm giữa các sinh viên y khoa bằng cách đưa họ vào các mô phỏng khác nhau để hiểu rõ hơn về bệnh nhân. Điều này có thể giúp giải quyết tốt hơn các vấn đề mà bệnh nhân Covid-19 đang phải đối mặt như sự cô lập hoặc kỳ thị.

Một trong những bất lợi mà chúng ta sẽ phải giải quyết sau đại dịch là yếu tố tâm lý đối với các nhân viên y tế làm việc ở tuyến đầu. Những người phải chăm sóc các bệnh nhân Covid-19 nặng thường phải làm việc trong môi trường khắc nghiệt sẽ dẫn đến các triệu chứng rối loạn căng thẳng sau chấn thương (PTSD). Nhưng nay nhờ có thực tế ảo đã giúp các bác sĩ có được lựa chọn tốt hơn và thích hợp hơn cho những trường hợp này và giảm bớt các triệu chứng PTSD.

Nguyễn Duy

(Dịch từ MFC- 5/2020)