Sẽ xử phạt những đơn vị cố tình chây ì, trốn đóng Bảo hiểm xã hội cho người lao động

Thời gian qua, tình trạng doanh nghiệp nợ và trốn đóng Bảo hiểm xã hội (BHXH), Bảo hiểm y tế (BHYT), Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) cho người lao động diễn ra phổ biến, ảnh hưởng lớn đến quyền lợi của người lao động. Báo Đắk Lắk đã có cuộc trao đổi với Phó Giám đốc BHXH tỉnh NGUYỄN THỊ XUÂN để rõ hơn về vấn đề này.

Bà Nguyễn Thị Xuân, Phó Giám đốc BHXH tỉnh

* Bà có thể cho biết đôi nét về tình hình nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN trên địa bàn tỉnh hiện nay?

Hiện nay trên địa bàn tỉnh tình hình nợ đọng các loại bảo hiểm này vẫn còn xảy ra tương đối phổ biến, đặc biệt là tại các doanh nghiệp với số tiền lớn, thời gian nợ kéo dài. Tính đến ngày 31-8-2016, tổng số nợ trên toàn tỉnh là trên 91 tỷ đồng. Trong đó nợ BHXH gần 70 tỷ; nợ BHYT trên 16,5 tỷ; nợ BHTN gần 4,6 tỷ đồng.

Trước đây vấn đề nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN chỉ xảy ra ở một số doanh nghiệp cà phê do mất mùa vì hạn hạn kéo dài, dịch bệnh... đã được Chính phủ cho giãn nợ từ năm 2001-2002, nay còn có cả doanh nghiệp của một số ngành nghề như cầu đường, xây dựng, kinh doanh dịch vụ... Việc này làm ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người lao động. Theo quy định, đơn vị đóng BHXH, BHYT, BHTN đến đâu thì giải quyết đến đó, nên tại nhiều đơn vị, người lao động đến tuổi về hưu, nghỉ chế độ ốm đau, thai sản nhưng vẫn chưa được giải quyết chế độ.

* Cơ quan BHXH tỉnh đã có những động thái gì trước vấn đề nợ đọng BHXH kéo dài của các đơn vị, doanh nghiệp, thưa bà?

Thời gian qua, BHXH tỉnh đã tăng cường công tác tuyên truyền phổ biến chính sách, pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN đến các đơn vị sử dụng lao động và người lao động; phối hợp với Sở Lao động-Thương binh và Xã hội tổ chức thanh tra, kiểm tra, xử phạt đối với những đơn vị vi phạm pháp luật về chính sách BHXH, BHYT. Đồng thời, chia sẻ thông tin và cung cấp danh sách những đơn vị nợ đọng cho Cục Thuế tỉnh để phối hợp đôn đốc, thu hồi, đăng tải danh sách các đơn vị nợ đọng trên các phương tiện thông tin đại chúng…

Cũng cần nói thêm rằng trong những năm 2013 trở về trước cơ quan BHXH cũng đã khởi kiện một số doanh nghiệp, năm 2014 Thanh  tra Chính phủ và Thanh tra tỉnh đã tiến hành thanh tra 30 doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh.

* Mặc dù ngành BHXH đã thực hiện nhiều biện pháp để thu nợ, nhưng số tiền thu về vẫn chưa nhiều. Vậy, theo bà nguyên nhân do đâu?

Nguyên nhân của vấn đề này một phần là do ảnh hưởng chung của suy thoái nền kinh tế, một số doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn trong sản xuất kinh doanh, thua lỗ kéo dài nên doanh nghiệp không có khả năng đóng BHXH, BHYT kịp thời. Mặt khác, công tác thanh tra, kiểm tra xử phạt vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT chưa nhiều, chưa thường xuyên, còn hạn chế trong công tác phối hợp dẫn đến công tác thu nợ đối với một số doanh nghiệp chây ì, chậm đóng chưa đạt được hiệu quả; nhận thức về thực hiện chính sách BHXH, BHYT của chủ sử dụng lao động và người lao động chưa cao, người lao động không dám đấu tranh bảo vệ quyền lợi chính đáng vì sợ mất việc làm, nhất là tại các doanh nghiệp tư nhân.

Nhân viên của BHXH thành phố Buôn Ma Thuột tư vấn, giải quyết các vấn đề về BHXH, BHYT cho người lao động.

* Việc nợ BHXH kéo dài không chỉ khiến người lao động chịu nhiều thiệt thòi mà còn dẫn tới hệ lụy trong thâm hụt quỹ BHXH để chi trả các chế độ cho người lao động. Trước thực trạng này, bà có đề xuất giải pháp gì để tăng hiệu quả thu nợ trong thời gian tới?

Để khắc phục và hạn chế tình trạng này, thời gian tới, cơ quan BHXH sẽ tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo cho các ngành Thanh tra, Liên đoàn Lao động, Sở Lao động – Thương binh và Xã hội tăng cường thanh tra, kiểm tra trong lĩnh vực BHYT, BHXH và tiến hành xử phạt những đơn vị cố tình chây ì, trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động. Đồng thời, BHXH tỉnh cũng đẩy mạnh phối hợp với Chi cục thuế trong việc phát hiện những đơn vị có hành vi trốn đóng, tức là kê khai thuế thì nhiều, nhưng khi đóng BHXH thì lách luật, trốn đóng. Thậm chí, trong trường hợp những đơn vị nợ kéo dài, cố tình chây ì, chúng tôi sẽ có văn bản đề nghị Sở Kế hoạch – Đầu tư thu hồi giấy phép kinh doanh, hoặc có thể không cho tham gia đấu thầu.

Ngoài ra, để tăng hiệu quả thu nợ, BHXH cũng sẽ tiếp tục tuyên truyền phổ biến chính sách, pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN nhằm nâng cao nhận thức của các đơn vị sử dụng lao động và người lao động; trực tiếp cử cán bộ xuống tận doanh nghiệp, cùng doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn (đối với những đơn vị nợ do những nguyên nhân khách quan: làm ăn thua lỗ, giá cả thị trường giảm, sản lượng sụt giảm…), thể tạo điều kiện cho doanh nghiệp đóng trước BHXH cho những người sắp về hưu, người chuyển công tác để chốt sổ giải quyết chế độ; đề nghị doanh nghiệp ký cam kết và có kế hoạch trả nợ cụ thể hằng tháng.

* Xin trân trọng cảm ơn bà!

Kim Oanh – Nguyễn Xuân (thực hiện)