Nhà văn Trần Hữu Tòng với mười cô gái Đồng Lộc

Mười trinh nữ bất tử của Đồng Lộc là cảm xúc sáng tạo cho rất nhiều văn nghệ sĩ. Vì vậy thơ ca viết ở Đồng Lộc, viết về Đồng Lộc rất nhiều, trong đó có những bài thơ rất xúc động như: “Cúc ơi!” của Yến Thanh, “Lời thỉnh cầu ở nghĩa trang Đồng Lộc” của nhà thơ Vương Trọng, “Khoảng trời hố bom” của Lâm Thị Mỹ Dạ… Nhà văn Trần Hữu Tòng không ngoài số đó. Trước lòng quả cảm của mười cô gái Đồng Lộc, ông không khỏi xúc động và xúc cảm thành thơ.

Khách thập phương viếng Nghĩa trang Đồng Lộc.              Ảnh: T.L

Nhà văn Trần Hữu Tòng là người nặng tình, nặng nghĩa với quê hương. Ông là Hội viên Hội nhà văn Việt Nam, sinh năm 1939, tại xã Xuân Hội, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh. Ông có 15 năm là bộ đội biên phòng, 20 năm là phóng viên báo Quân đội Nhân dân, từng đảm nhận chức vụ Cục trưởng Cục Văn hóa Thông tin cơ sở – Bộ Văn hóa Thể thao – Du lịch.

Nhà văn Trần Hữu Tòng đã xuất bản 20 tác phẩm, trong đó 18 tác phẩm là văn xuôi, tiểu thuyết, truyện ngắn và hai tập thơ “Đằm thắm” in năm 1995, “Mái tóc anh” in năm 1996. Số tiền nhuận bút từ tập thơ “Mái tóc xanh” ông đã dùng vào việc đền ơn đáp nghĩa tại Nghĩa trang Ngã Ba Đồng Lộc – nơi 10 cô gái thanh niên xung phong hy sinh anh dũng trên tuyến đường trọng điểm thời chiến tranh chống Mỹ ở ngã ba Đồng Lộc, huyện Can Lộc, tỉnh Hà tĩnh quê ông. Đó là tình cảm của nhà văn đối với quê hương, với mười cô gái ấy ông coi như mười cô Tiên của thế kỷ 20. Vì vậy, trong tập “Mái tóc anh”, ông có bài “Mười cô tiên Đồng Lộc”, viết theo thể thất ngôn tứ tuyệt, với 10 khổ thơ, mỗi khổ tượng trưng cho một cô gái. Bài thơ này sau được trích đăng trên báo Văn nghệ số 22-6-1996 – Số đặc biệt chào mừng Đại hội lần thứ VIII của Đảng. Bài thơ có đoạn:

“Đồng Lộc chiều thơm gió bạch đàn

Xanh bờ râm bụt trắng hoa lan

Ao bom vương nhẹ làn mây bạc

Nắng muộn hàng bia đượm ráng vàng

Bà mẹ làng bên thường kể lại

Đêm nghe tiếng hát vọng về đây

Và trong ánh chớp chiều giông sớm

Mười cô hiển hiện giữa vầng mây.

Tần – Hà – Hường – Hợi – Rạng – Xuân – Xanh

Cúc – Nhỏ – Xuân quê bến nước lành

Quê nón bài thơ, quê lụa Hạ

Quê chung – Đồng Lộc gió trăng thanh…”.

Tình cảm của nhà văn dành cho mười cô gái Đồng Lộc không chỉ bằng những vần thơ đẹp, mà còn bằng những việc làm, nghĩa cử cao đẹp. Nhà văn Trần Hữu Tòng đã dành trọn số tiền nhuận bút từ tập thơ “Mái tóc anh” về tận Ninh Bình để đặt mua một lư hương bằng đá núi Hoa Lư nặng gần một tạ, sau đó trực tiếp mang vào Nghĩa trang Ngã Ba Đồng Lộc, đặt trước bia ghi công mười nữ liệt sĩ thanh niên xung phong, rồi làm lễ cúng tiến.

Lê Hồng Bảo Uyên (st)