Hoài niệm bên dòng sông Son

Giữa cái nắng chói chang của miền Trung gió lào cát trắng, dòng sông Son như một dải lụa xanh mượt mang lại cho những ai khi đặt chân lên mảnh đất này một cảm giác nhẹ nhàng, bình yên đến lạ và thấm đẫm chất thơ.

Dòng sông Son xanh biếc.

Dọc hành trình 2 km trên dòng Son trước khi vào động Phong Nha kỳ vĩ, dòng sông như chạm vào nỗi nhớ quê hương cho những ai sau nhiều năm quay quắt. Đó là niềm rưng rưng tự hào về quê hương như người quê vẫn thốt lên với nhau bằng cái giọng "mô tê" rằng: “quê mình răng đẹp a ri!”. Chao ôi, chỉ vậy thôi mà mắt cứ ngân ngấn nước. Thuyền lướt chậm trên sông, ai cũng cảm thấy lòng mình nhẹ tênh như quên hết mọi ưu phiền. Có nhiều huyền thoại về sông Son được những người lái đò trên sông kể lại. Có người kể, sông có tên là Son bởi vào nửa cuối thế kỷ 18, xảy ra cuộc chiến giữa quân Tây Sơn và Chúa Nguyễn Ánh, máu loang đỏ cả dòng sông. Người thì bảo, dòng sông gắn liền với một huyền thoại về chuyện tình sắt son giữa một cô gái con nhà giàu và một chàng trai con nhà nghèo, bị gia đình phản đối vì không môn đăng hộ đối nên hai người đã dẫn nhau tới dòng sông này tự vẫn. Người dân quanh vùng cảm động trước mối tình của hai người nên đặt tên là sông Son. Cũng có người nói, sông Son chỉ đơn giản vì vào mùa mưa lũ, nước sông rất đỏ… Dù được viết lên bởi huyền thoại nào chăng nữa, thì sông Son vẫn in đậm trong tôi như bao con sông khác trên khúc ruột miền Trung gắn với lịch sử đấu tranh giành độc lập tự do của dân tộc. Đó là con sông ghi dấu bao khắc nghiệt của chiến tranh chống Mỹ cứu nước, nơi đồng bào, chiến sĩ của đất lửa Quảng Bình ngày ấy, đêm đêm vận chuyển vũ khí từ động Phong Nha ra các bến phà để các binh đoàn ô tô vượt Trường Sơn, chi viện cho chiến trường miền Nam. Đó là dòng sông gắn với bến phà Xuân Sơn lịch sử ghi dấu những chuỗi ngày bám cầu, bám phà dưới những trận mưa bom bão đạn của hàng vạn đồng bào, chiến sĩ. Như lịch sử hào hùng được người dân nơi đây kể lại, có những ngày, máy bay Mỹ giội xuống hàng chục tấn bom nhằm cắt đứt con đường chi viện vào Nam của  quân ta, cầu phà bị đánh sập, giao thông ở tuyến đường Trường Sơn qua sông Son bị tê liệt, ngừng trệ trong nhiều ngày, hàng chục tấn hàng và hàng trăm chiếc xe vận tải không thể vượt sông vì khắp nơi đều có bom. Mặc mưa bom bão đạn, mặc cho bom từ trường rải trên mặt sông, những con đường máu được mở, những chiếc cầu phao nhanh chóng được lực lượng công binh Quảng Bình hoàn thành, bắc qua sông và những chuyến hàng nhanh chóng chuyển ra tiền tuyến.

Lối dẫn vào động Phong Nha.

Dòng sông hôm nay yên ả, trong xanh in bóng những ngọn núi hùng vĩ ở Phong Nha - Kẻ Bàng, nằm trong quần thể di sản được vinh danh thế giới. Động Phong Nha đã một thời được xem như tấm lòng của người Mẹ bao la, che chở bảo vệ cho bộ đội Trường Sơn, hôm nay đã trở thành đệ nhất kỳ quan, hấp dẫn bởi nó mở ra một thế giới huyền ảo để con người tự do khám phá, tự do thả trí tưởng tượng theo từng hình khối của thạch nhũ được kiến tạo bởi thời gian, thu hút hàng nghìn lượt khách du lịch trong nước và thế giới. Và hôm nay, mỗi người con đất Việt, khi xuôi trên dòng sông lịch sử ấy, đều không giấu được niềm tự hào, hoài niệm trong tâm hai chữ sắt son. Đó như một thứ phù sa bồi đắp cho tâm hồn thế hệ trẻ chúng tôi, thêm yêu quê hương, non nước mình.

Lê Hương