Lắp đặt hộp đen cho xe ô tô: Vẫn còn nhiều vướng mắc

Theo Nghị định 91/2009/NĐ-CP của Chính phủ, từ ngày 1-7-2011, xe khách chạy tuyến đường dài trên 500km, xe container, xe du lịch phải lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (thường gọi hộp đen). Thế nhưng, cho đến nay, hầu hết các doanh nghiệp (DN) vận tải trên địa bàn tỉnh vẫn còn lúng túng, chưa biết lắp đặt loại hộp đen nào cho phù hợp, cũng như gặp nhiều khó khăn về vốn để trang bị hộp đen.

Việc lắp đặt hộp đen cho xe ôtô sẽ mang lại nhiều lợi ích cho DN kinh doanh vận tải cũng như cơ quan quản lý nhà nước. Cụ thể, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý của DN như giảm chi phí nhân sự thanh tra, giám sát; giảm hao hụt vật tư, hạn chế tối đa nạn ăn bớt nhiên liệu, tăng chất lượng phục vụ hành khách; bảo đảm an toàn phương tiện và hành khách; nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật của tài xế, từ đó hạn chế số vụ tai nạn giao thông…

Dù lợi ích là vậy, nhưng đến thời điểm này (đã qua thời hạn 1-7), các DN vận tải trên địa bàn tỉnh vẫn chưa hết băn khoăn, lúng túng trong việc trang bị hộp đen cho đoàn xe của mình. Theo ông Đỗ Bình Chính, Phó Giám đốc Sở GTVT thì dù cấp trên đã có văn bản rõ ràng và dành nhiều ưu tiên cho các DN vận tải trong vấn đề này, nhưng các đơn vị triển khai vẫn rất chậm. Tại Công văn số 3864/BGTVT-KHCN của Bộ GTVT, yêu cầu Tổng cục Đường bộ Việt Nam và sở GTVT các tỉnh ra quy định về việc lắp đặt hộp đen là một trong những điều kiện bắt buộc khi xem xét cấp Giấy phép kinh doanh vận tải cho DN. Với các trường hợp đã có Giấy phép kinh doanh vận tải, DN phải có văn bản cam kết cụ thể lộ trình lắp đặt hộp đen trình cơ quan có thẩm quyền xem xét đưa ra quy định về thời hạn hoàn tất. Đối với các đầu xe đã được lắp hộp đen, DN phải thống kê, báo cáo cụ thể về số lượng, kiểu loại, tính năng kỹ thuật, điều kiện hợp đồng, thời gian lắp đặt và đơn vị cung cấp hàng. Tuy nhiên, các DN vận tải vẫn rất lúng túng vì không biết chọn lựa loại hộp đen nào cho hợp chuẩn, đơn vị nào kiểm định, giấy chứng nhận do ai cấp cũng chưa rõ! Hơn nữa, chi phí lắp đặt hộp đen cũng rất tốn kém, nhiều DN quản lý nhiều xe nhưng khó khăn về vốn như HTX Quyết Thắng (huyện Krông Pak) có khoảng 15 đầu xe bắt buộc phải lắp hộp đen, đến thời điểm 1-7 mới chỉ có 4 xe được lắp đặt, với tổng kinh phí khoảng 50 triệu đồng (chưa kể các thiết bị phụ trợ khác). Nếu đơn vị này tiến hành lắp đặt toàn bộ hộp đen cho xe thì chi phí lên đến 150 triệu đồng. Ông Nguyễn Thành Đức, Chủ nhiệm HTX cho hay: việc lắp đặt hộp đen trên ôtô là rất cần thiết, từ những dữ liệu trong hộp đen, người quản lý sẽ kiểm soát toàn bộ hoạt động của tài xế, từ đó có thể nhắc nhở, xử lý kịp thời lái xe vi phạm. Tuy nhiên, giá thành thiết bị cao, trong khi đơn vị vẫn còn băn khoăn không biết hộp đen mình sử dụng có hợp chuẩn không và có nên lắp đặt cho toàn bộ số xe còn lại, hay không.

Trong khi đó, Công ty TNHH Thương mại-Dịch vụ Hải Cường (đường Nguyễn Văn Cừ, TP.Buôn Ma Thuột) có 4 đầu xe giường nằm, chạy tuyến cố định Dak Lak-Hà Nội phải lắp hộp đen, nhưng đến nay đơn vị vẫn chưa triển khai lắp đặt. Theo chị Trần Thị Phước, Phó Giám đốc công ty, xuất phát từ quy định thiếu thống nhất về việc lùi thời gian xử phạt, nhưng không lùi thời gian lắp đặt cũng là yếu tố gây khó khăn cho các doanh nghiệp vận tải. Cụ thể, tại Nghị định số 33/2011/NĐ-CP vừa được Chính phủ ban hành, thời hạn xử phạt xe không lắp hộp đen sẽ được lùi tới ngày 1-7-2013. Tuy nhiên, thời gian bắt buộc lắp đặt hộp đen vẫn phải triển khai theo Nghị định 91 là từ 1-7-2011. Chưa kể, việc lắp đặt hộp đen còn kèm theo hàng loạt thiết bị phụ trợ khác như camera, hệ thống máy chủ để theo dõi… nên mức kinh phí tăng lên rất cao, gây khó khăn cho các doanh nghiệp nhỏ.

Ông Chính cho biết thêm: để tiến trình lắp đặt hộp đen trên địa bàn được triển khai nhanh chóng, Sở GT-VT đã có văn bản chỉ đạo các DN vận tải khẩn trương thực hiện và có báo cáo kịp thời về văn phòng sở. Bên cạnh đó, sở sẽ kiên quyết không cấp Giấy phép kinh doanh vận tải cho DN nào không thực hiện quy định lắp hộp đen cho xe ô tô.

Tính đến cuối tháng 6-2011, cả nước mới chỉ có bốn doanh nghiệp được Vụ Khoa học công nghệ - Bộ GTVT công bố hộp đen hợp quy, gồm: hai công ty ở Hà Nội (Công ty TNHH phát triển công nghệ điện tử Bình Anh, Công ty Cổ phần VCOMSAT) và hai công ty ở TP.HCM (Công ty TNHH thương mại điện tử Vinh Hiển và Công ty viễn thông TÍT).