Lan tỏa vốn văn hóa truyền thống qua mỗi mùa lễ hội

Phòng Văn  hóa - Thể thao (VH-TT) TP. Buôn Ma Thuột dự kiến trung tuần tháng 4-2017 sẽ tổ chức Lễ hội Văn hóa - Thể thao truyền thống đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn thành phố.

Đây là hoạt động văn hóa thường niên để mọi người gặp gỡ, giao lưu và cùng nhau gìn giữ, phát huy vốn văn hóa truyền thống độc đáo, đặc sắc của mình.

Các nghệ nhân trẻ diễn tấu cồng chiêng trong Ngày hội văn hóa - thể thao năm 2016.

 Năm nay là năm thứ 10 liên tiếp ngày hội trên được tổ chức với nhiều nội dung phong phú và hy vọng có sức lan tỏa ngày càng sâu đậm hơn. Ông Đoàn Văn Thống - Trưởng phòng VH-TT TP. Buôn Ma Thuột cho rằng, như một điểm hẹn hằng năm, ngày hội sẽ thu hút 33 thôn, buôn, tổ dân phố có đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống về tham dự và thực hành diễn tấu cồng chiêng, múa hát dân ca - dân vũ, trình diễn trang phục, dệt thổ cẩm, ẩm thực và các môn thể thao truyền thống. Hơn thế, thông qua hoạt động ý nghĩa này, các cộng đồng dân tộc thiểu số tại chỗ kiểm chứng, nhìn nhận lại sự mất-còn vốn văn hóa truyền thống của mình. Từ đó, họ có sự điều chỉnh, bổ sung phù hợp và kịp thời nhằm xây dựng, vun đắp đời sống tinh thần ngày càng sinh động, đậm đà bản sắc hơn. Ông Y Blao Bkrông- Phó Chủ tịch UBMTTQ TP. Buôn Ma Thuột cũng thừa nhận điều đó và đánh giá thêm: Trải qua các kỳ lễ hội, điều đáng mừng nhất là cứ năm sau, số nghệ nhân, diễn viên tham gia nhiều hơn năm trước. Đặc biệt là diễn tấu cồng chiêng, hầu như buôn làng nào cũng được khôi phục, nhất là các đội chiêng trẻ không ngừng tăng lên. Trong số 33 thôn, buôn, khối phố thuộc các xã, phường TP. Buôn Ma Thuột đều có đội chiêng trẻ. Các em không những diễn tấu được chiêng tre, mà cả chiêng đồng với kỹ năng khá tốt trên phương diện kỹ thuật lẫn bài bản kế thừa và sáng tạo mới. Điều đó có thể nhìn thấy trong các kỳ lễ hội vừa được tổ chức tại buôn Kmrơng và Ea Nao (xã Ea Tu) hầu hết các đội chiêng đều đã thể hiện sắc thái mới và đầy sáng tạo dựa trên nền tảng vốn âm nhạc cồng chiêng độc đáo và tiêu biểu của cha ông để lại.

Trong số đó phải kể tới các đội chiêng đến từ buôn Ea Bông (xã Cư Êbur), buôn Ky (phường Thành Nhất), buôn Akô D’hông (phường Tân Lợi), buôn Kô Tam, Kmrơng (xã Ea Tu), các nghệ nhân trẻ đã trình bày nhuần nhuyễn và thuyết phục một số bài chiêng mới do họ sáng tác. Ví như đội chiêng trẻ Ea Bông đã trình làng giai điệu “Ngân nga nhà dài”, “Chiều bến nước” khiến bất kỳ ai nghe cũng phải ngỡ ngàng vì sự mới mẻ và giàu tình cảm của nó. Nghệ nhân nổi tiếng Y Thim Byă - người trực tiếp hướng dẫn, đào tạo đội chiêng trẻ buôn Ea Bông nhìn nhận: Qua thực tế cho thấy bên cạnh số lượng các đội chiêng trẻ tăng lên và được Hội đồng thẩm định đánh giá là có chất lượng, thì phần thể hiện văn nghệ dân gian cũng có những tín hiệu khả quan không kém. Chẳng hạn các làn điệu hát Kưk, hát Aray có đệm cồng chiêng, kèn đing năm, đing tút, ky pah... được thế hệ trẻ kế thừa và thể hiện một cách thuần thục. Còn nghệ nhân Ama Pô (buôn Kô Siêr) - thành viên Ban giám khảo qua nhiều kỳ lễ hội thì cho rằng, điều mới lạ nhất, rất đáng được khích lệ trong Ngày hội văn hóa - thể thao đồng bào dân tộc thiểu số ở Buôn Ma Thuột năm 2016 và hy vọng cả trong năm 2017 này, là đã thấy lớp trẻ hát kể khan khá bài bản và hấp dẫn không thua gì các nghệ nhân già vốn còn lại rất ít trong các buôn làng hiện nay. Chẳng hạn, bài kể khan “Mdrong Dam” của Y Whon Knul (33 tuổi, buôn Akô D’hông), hay khan “Mdămh Ndoi” của Y Hanh Niê (31 tuổi, buôn Ky) là những tín hiệu vui, mở ra hy vọng trong việc kế thừa, phát huy giá trị văn hóa đặc trưng và giàu bản sắc này.        

Nghệ nhân trẻ buôn Akô D'hông diễn tấu Đing Pơng.

Nhiều người cho rằng, việc tổ chức thường niên các ngày hội như thế là dịp thực hành hoạt động văn hóa - thể thao trong các buôn làng được quan tâm, chú trọng hơn. Qua hoạt động ấy đã bắt đầu cho thấy hiệu quả rõ nét trong công tác giữ gìn, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa của các cộng đồng người dân tộc thiểu số tại chỗ. Đặc biệt là qua đó - từ người trong cuộc cũng như khách mời, ai cũng nhận ra bước trưởng thành và kế thừa có chọn lọc vốn văn hóa truyền thống của thế hệ trẻ trong đời sống hiện nay. Có thể nói, bước kế thừa ấy là gạch nối giữa quá khứ - hiện tại - tương lai không đứt gãy của các cộng đồng dân tộc ở đây. Nó tiếp tục tạo nên sức mạnh nội sinh để giúp mọi người tự tin hơn trên con đường hội nhập và phát triển.

Phương Đình