Một số nội dung cần quy định rõ và bổ sung thêm trong Điều lệ Đảng

Sau khi nghiên cứu dự thảo Báo cáo tổng kết 15 năm thi hành Điều lệ Đảng (2011 - 2025) và đề xuất, định hướng bổ sung, sửa đổi Điều lệ Đảng, tôi có vài ý kiến đề xuất sửa đổi cho phù hợp với việc thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp hiện nay.

Thứ nhất, về nội hàm khái niệm tổ chức cơ sở đảng không còn thống nhất sau khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Cần bỏ cụm từ: “… thị trấn… trực thuộc cấp ủy cấp huyện” tại Khoản 2, Điều 21, Chương V, Điều lệ Đảng. Bởi từ sau ngày 1/7/2025 thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp thì không còn thị trấn. Đồng thời cần thay bằng từ “đặc khu” để thống nhất với Quy định số 294-QĐ/TW ngày 26/5/2025 về thi hành Điều lệ Đảng, cụ thể tại mục 20.2. (Khoản 2), nêu rõ: Về thành lập tổ chức cơ sở đảng trực thuộc đảng ủy xã, phường, đặc khu (là cấp trên trực tiếp của tổ chức cơ sở đảng).

Điều chỉnh, bổ sung, diễn giải đầy đủ toàn bộ khái niệm “tổ chức cơ sở đảng” như sau: Quy định số 294-QĐ/TW, ngày 26 tháng 5 năm 2025 về thi hành Điều lệ Đảng tại Điều 2: Việc lập chi bộ cơ sở, lập tổ chức cơ sở đảng trong một số trường hợp cụ thể; cơ cấu tổ chức ở các tổ chức đảng có đặc điểm khác nhau, tại mục 20.2.1: Ở cơ quan, doanh nghiệp, hợp tác xã, đơn vị sự nghiệp, đơn vị quân đội, công an và các đơn vị khác có từ 3 đảng viên chính thức trở lên thì lập tổ chức đảng (tổ chức cơ sở đảng hoặc chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở), cấp ủy cấp trên trực tiếp quyết định việc tổ chức đảng đó trực thuộc cấp ủy cấp trên nào cho phù hợp; nếu chưa đủ 3 đảng viên chính thức thì cấp ủy cấp trên trực tiếp giới thiệu đảng viên sinh hoạt ở tổ chức cơ sở đảng thích hợp.

Thứ hai, về thủ tục, quy trình kết nạp đảng viên, cần xác định rõ tổ chức đề nghị giới thiệu quần chúng ưu tú vào Đảng.

Trong thực tế đã tiến hành sắp xếp, giải thể, hạ cấp tổ chức, chấm dứt hoạt động của ban chấp hành, ban thường vụ, ủy ban kiểm tra các công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở và công đoàn cơ sở cơ quan hành chính, doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp hưởng 100% lương ngân sách nhà nước, lực lượng vũ trang theo tinh thần Nghị quyết số 60-NQ/TW ngày 12/4/2025 Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII.

Vì vậy, trong Khoản 1, Điều 4, Điều lệ Đảng, đề xuất cần bổ sung cụm từ "nếu có" sau cụm từ công đoàn. Cần diễn giải đầy đủ như sau: Ở các cơ quan, doanh nghiệp nơi không có tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, người vào Đảng phải là đoàn viên công đoàn, được ban chấp hành công đoàn cơ sở (nếu có) và một đảng viên chính thức giới thiệu.

- Nếu trường hợp không có tổ chức đoàn thể, các tổ chức chính trị - xã hội, hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ nào thì chi ủy và 1 đảng viên chính thức (cùng công tác trên 1 năm) của chi bộ giới thiệu quần chúng ưu tú đó vào Đảng.

Thứ ba, sửa đổi Khoản 3, Điều 24, chương V, Điều lệ Đảng về nhiệm kỳ của đại hội chi bộ cho thống nhất và phù hợp so với thực tế hiện nay.

Cụ thể trong Khoản 3, Điều 24, Điều lệ Đảng nêu rõ: Đại hội chi bộ do chi ủy triệu tập năm năm hai lần. (5 năm/2 lần).

Tuy nhiên, trên thực tế và theo Hướng dẫn số 06-HD/TW, ngày 9/6/2025 hướng dẫn một số vấn đề cụ thể thi hành Điều lệ Đảng nêu rõ: nhiệm kỳ đại hội chi bộ, tại mục 13.4. Thí điểm thực hiện nhiệm kỳ của chi bộ (không phải chi bộ cơ sở) là 5 năm. Đối với chi bộ thành lập mới, chia tách, hợp nhất, sáp nhập thì nhiệm kỳ đầu tiên không nhất thiết là 5 năm.

Nguyễn Thị Vân Lam

(Trường Chính trị tỉnh)