Gỡ khó tạo sức bật mới cho giáo dục - Kỳ 2: Nỗ lực tổ chức dạy học 2 buổi/ngày hiệu quả 

Năm học 2025 - 2026 là năm đầu tiên các trường học thực hiện dạy học 2 buổi/ngày đối với giáo dục phổ thông. Theo chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, việc dạy học 2 buổi/ngày bảo đảm không thu phí và giảm áp lực với học sinh, tăng cường dạy học về văn hóa, nghệ thuật nhằm phát triển toàn diện.

Chủ trương này được kỳ vọng sẽ mở ra cơ hội nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, nhưng cũng có không ít khó khăn, thách thức. Cái mới đi kèm với cái khó đang được ngành giáo dục và địa phương từng bước tháo gỡ.

Rà soát các điều kiện về nhân lực và cơ sở vật chất

Theo Phó Giám đốc Sở GD-ĐT Võ Thị Minh Duyên, đến nay, 100% trường tiểu học (456 trường) trên toàn tỉnh đã tổ chức dạy học 2 buổi/ngày. Với cấp THCS và THPT, ngành giáo dục đang rà soát điều kiện cơ sở vật chất, đội ngũ và thiết bị để triển khai theo lộ trình phù hợp.

Đồ họa: T. Quới

Năm học này, Trường Tiểu học Lạc Long Quân (phường Tuy Hòa) tổ chức dạy học 2 buổi/ngày cho tất cả khối lớp. Trong đó, khối lớp 1, lớp 2, mỗi tuần có 5 buổi học thứ nhất và 2 buổi học thứ hai. Khối lớp 3, học 5 buổi học thứ nhất và 4 buổi học thứ hai. Khối lớp 4 và lớp 5, học 5 buổi học thứ nhất và 3 buổi học thứ hai/tuần.

Ở buổi học thứ hai, nhà trường tổ chức ôn luyện Toán, Tiếng Việt và dạy tăng cường Tin học, Tiếng Anh… Cô Trần Thị Bích Châu, Phó Hiệu trưởng nhà trường, cho biết: “Với điều kiện hiện có, nhà trường tổ chức dạy 2 buổi/ngày cho học sinh các khối lớp, nhưng vẫn chưa đạt theo yêu cầu. Nếu trường có thêm 5 giáo viên, có thêm phòng đa năng, phòng học các môn Khoa học tự nhiên, Nghệ thuật, Tin học, Tiếng Anh, nhà trường sẽ tăng cường số tiết học cho học sinh tất cả các khối lớp đạt mỗi tuần 9 tiết (5 tiết buổi một, 4 tiết buổi hai), bảo đảm Chương trình giáo dục phổ thông 2018”.

Ở bậc THCS và THPT, việc dạy học 2 buổi/ngày hiện nay đang được các nhà trường lấy ý kiến khảo sát từ phụ huynh và điều kiện thực tế của mỗi trường nhằm phát huy hiệu quả chủ trương này và không gây áp lực cho học sinh, giáo viên. Thầy Nguyễn Thành Vinh, Bí thư Chi bộ, Hiệu trưởng Trường THCS Lương Thế Vinh (xã Quảng Phú), cho biết: “Năm học 2025 - 2026, nhà trường đưa dãy nhà gồm 8 phòng học vào sử dụng. Tuy nhiên, để triển khai dạy học 2 buổi/ngày ở tất cả các khối lớp thì nhà trường vẫn còn thiếu 5 phòng học, thiếu một số phòng học bộ môn. Do đó, nhà trường đang lấy ý kiến của phụ huynh, học sinh về việc tổ chức buổi học thứ hai theo nhiều hình thức khác nhau và dự kiến sẽ bắt đầu triển khai từ tháng 10/2025".

Bên cạnh các trường đã tổ chức dạy học 2 buổi/ngày, hoặc tiến hành khảo sát lấy ý kiển để triển khai vào đầu tháng 10/2025, hiện nay còn rất nhiều trường THCS và THPT chưa bảo đảm điều kiện cơ sở vật chất kỹ thuật và giáo viên để dạy học 2 buổi/ngày.

Giáo viên Trường phổ thông Duy Tân (phường Bình Kiến) hướng dẫn học sinh sử dụng AI trong học tập ở tiết Tin học. Ảnh: T. Hiếu

Bí thư Chi bộ, Hiệu trưởng Trường THCS Đoàn Thị Điểm (phường Buôn Ma Thuột) Trần Mậu Hòa cho biết: Toàn trường có 1.413 học sinh với 30 lớp, trong khi đó trường chỉ có 15 phòng, 7 phòng học bộ môn và không có nhà đa năng, không có khu giáo dục thể chất.

Tương tự, Trường THCS Hoàng Hoa Thám (xã Ea Tul) mặc dù có sự đầu tư về cơ sở vật chất, trường lớp học, nhưng cũng chưa đủ điều kiện dạy học 2 buổi/ngày. “Học 2 buổi/ngày nhằm phát triển theo hướng tăng cường dạy học về văn hóa, nghệ thuật, nhóm kỹ năng nhằm phát triển toàn diện, tuy nhiên hiện tại trường lại thiếu giáo viên, thiết bị dạy học nhóm môn Mỹ thuật, Âm nhạc. Do đó, nhà trường rất mong nhận được sự quan tâm của các cấp, ngành trong đầu tư sân tập cầu lông, bóng đá, bóng chuyền, thiết bị dạy học môn Âm nhạc…”, Bí thư Chi bộ, Hiệu trưởng nhà trường Mai Đình Bích chia sẻ.       

Phân bổ đội ngũ giáo viên và đầu tư cơ sở, trang thiết bị

Để bảo đảm các điều kiện dạy học 2 buổi/ngày, ngành giáo dục đang tiếp tục tăng cường các điều kiện bảo đảm chất lượng, phát triển mạng lưới trường lớp, xây dựng thêm trường đạt chuẩn quốc gia và đầu tư trường phổ thông nội trú liên cấp tại các xã biên giới; đồng thời phân bổ hợp lý đội ngũ giáo viên, hạn chế tình trạng thừa thiếu giáo viên cục bộ. Các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương và ngành giáo dục cũng cần có giải pháp hỗ trợ kịp thời để chính quyền cơ sở thực hiện tốt công tác quản lý giáo dục, hợp đồng giáo viên trong bối cảnh thực hiện chính quyền địa phương hai cấp hiện nay.

Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND phường Đông Hòa Huỳnh Mỹ Phong cho biết: “Để giải quyết bài toán thiếu giáo viên, UBND phường xây dựng kế hoạch và sẽ hợp đồng 35 giáo viên theo hướng dẫn của Sở Nội vụ, thời gian hợp đồng 12 tháng. Tuy nhiên, con số này vẫn chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu về nhân lực vì thực tế cần tăng thêm 65 giáo viên”.

Một tiết học đổi mới theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Ảnh: T. Hiếu

Theo Bí thư Đảng ủy, Giám đốc Sở GD-ĐT Lê Thị Thanh Xuân, năm học 2025 - 2026, Sở GD-ĐT đã phối hợp với Sở Tài chính, tham mưu UBND tỉnh phân bổ ngân sách cho các đơn vị để thực hiện sửa chữa, nâng cấp trường lớp và mua sắm trang thiết bị với tổng kinh phí 293 tỷ đồng. Trong đó, kinh phí sửa chữa hệ thống phòng học, nhà hiệu bộ, công trình phụ trợ 203 tỷ đồng; kinh phí mua sắm trang thiết bị dạy học bậc THPT theo danh mục là 90 tỷ đồng. Đối với cấp mầm non, tiểu học, THCS, kinh phí sửa chữa, mua sắm đã được phân cấp về UBND cấp xã/phường là 450 tỷ đồng. “Công tác đầu tư hạ tầng cơ sở cho các trường học đầu năm học đạt kết quả tích cực, hoàn thành các hạng mục sửa chữa, nâng cấp, trang bị thiết bị dạy và học, bảo đảm điều kiện tối thiểu về an toàn, vệ sinh, phù hợp với định hướng phát triển giáo dục. Sở GD-ĐT tiếp tục rà soát số lượng giáo viên, biên chế để có kế hoạch tuyển dụng, bố trí, điều động, bồi dưỡng giáo viên, nhân viên nhằm bảo đảm số lượng người làm việc cho năm học 2025 - 2026”, Giám đốc Sở GD-ĐT Lê Thị Thanh Xuân nói.

(Còn nữa)

Kỳ cuối: Lời giải từ chuyển đổi số, xây dựng trường học hạnh phúc

Trần Quới - Trung Hiếu - Thanh Hường