Đi tìm hương sắc cà phê vàng

Cứ vào mỗi vụ thu hoạch, ở khu vực Đồi 900, xã Dliê Ya (huyện Krông Năng), nhiều "tín đồ" của cà phê lại tự đi thu hái hoặc đặt riêng với chủ nhân thu hoạch những hạt cà phê, mà khi quả chín cho một màu vàng khác với màu đỏ thông thường, đó là cà phê Buorbon vàng, một biến thể của dòng cà phê chè.

Giữa vườn cà phê chè xanh mướt, gia đình anh Trần Văn Thảo ở thôn Ea Bi, xã Dliê Ya quây quần vừa trò chuyện, vừa thưởng thức ly cà phê phin được pha chế từ hạt cà phê vàng. Anh Thảo chia sẻ: “Vốn đam mê với cà phê, nên bản thân thường đến các vườn trong vùng, tìm cà phê vàng đánh dấu và đặt họ thu hoạch riêng để dành cho mình. Khác với cà phê chè thông thường, cà phê vàng ngoài vị chát, còn có chút vị ngọt nhẹ, thanh, thưởng thức có cái thú riêng của nó”.

Diện tích cà phê chè ở huyện Krông Năng do Công ty TNHH MTV Cao su Krông Búk khảo nghiệm, trồng vào những năm 1990. Với lợi thế về khí hậu, điều kiện địa lý nên diện tích cà phê chè nhanh chóng được các hộ dân mở rộng canh tác phát triển như một loại cây kinh tế cho đến ngày này với khoảng 175 ha, tập trung chủ yếu tại khu vực Đồi 900. Trong quá trình đó, giống cà phê chè có lẫn một số cây cà phê chè Buorbon quả vàng. Do có đặc điểm thường chín sớm, dễ rụng nên cà phê vàng thường được đánh dấu, thu hoạch sớm hơn. Là người đam mê sưu tầm các loại cà phê, nên ngay từ đầu vụ thu hoạch, anh Nguyễn Đình Minh, kỹ thuật viên của Hợp tác xã Cà phê Ea Tân, xã Ea Tân (huyện Krông Năng) đã đặt người dân hái riêng loại cà phê chín vàng, thu mua với giá cao hơn giá thị trường. Cà phê vàng sau khi được thu mua về, được anh Minh tự tay mình chế biến theo phương pháp cà phê đặc sản rồi cất để dùng riêng.

Anh Nguyễn Đình Minh, kỹ thuật viên của Hợp tác xã Cà phê Ea Tân sơ chế cà phê Buorbon vàng.

Ông Trần Anh Hùng, Trưởng Phòng Nghiên cứu ứng dụng, Trung tâm Nghiên cứu và Chuyển giao công nghệ Cà phê Ea Kmat cho biết, theo nhiều tài liệu được ghi nhận Bourbon là một trong những nhóm giống của cà phê chè, trong đó có biến thể trái chín màu vàng. Bourbon vàng cho năng suất hơn so với loài Bourbon đỏ, về nguồn gốc thì Bourbon vàng có thể được bắt nguồn từ cách lai tự nhiên giữa Bourbon đỏ và một giống thuộc loài cà phê chè Typica. Tại Việt Nam, giống cà phê này chủ yếu được trồng ở tỉnh Lâm Đồng nhưng diện tích cũng không nhiều. Ở Đắk Lắk, những cây cà phê giống Buorbon chủ yếu nằm rải rác trong các vườn cà phê chè, hoặc phát triển tự nhiên trên Đồi 900. Vì vậy, loại cà phê này gần như rất ít người biết đến.

Chưa thể khẳng định về giá trị kinh tế, nhưng cà phê vàng cũng đã tạo một thú “chơi” cho giới mê cà phê. Đây cũng là nguồn gen phục vụ cho công tác nghiên cứu về giống trên vùng đất mà cây cà phê đã có mặt hơn 100 năm.

Gia Bảo