Làn sóng cắt giảm nhân sự ngân hàng: Dấu ấn chuyển đổi số?

Cắt giảm nhân sự ở các ngân hàng đang trở thành vấn để "nóng" trong thời gian gần đây. Ngoài lý do tái cơ cấu lực lượng lao động, tiết giảm chi phí vận hành... thì điều đáng chú ý là việc cắt giảm nhân sự lần này, dấu ấn của chuyển đổi số đang ngày càng rõ rệt hơn.

Theo báo cáo tài chính hợp nhất của nhiều ngân hàng cho thấy, năm 2024, số lượng nhân viên đã sụt giảm mạnh. Chẳng hạn, trong năm 2024, Ngân hàng Thương mại cổ phần (TMCP) Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) giảm khoảng 1.000 nhân viên. Đây là năm cắt giảm nhân sự nhiều nhất của BIDV trong khoảng gần 10 năm qua. Trong khi đó, nhiều ngân hàng TMCP tư nhân cũng cắt giảm nhân sự mạnh mẽ trong năm 2024 như: Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín (Sacombank) giảm gần 430 nhân viên; Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) giảm 365 người; Ngân hàng TMCP Quốc tế Việt Nam (VIB) giảm 517 nhân viên. Trong năm 2024, một số ngân hàng khác như Tiên Phong (TPBank), Nam Á (Nam A Bank), An Bình (ABBank), Kiên Long (KienlongBank)… cũng cắt giảm nhân sự nhưng với số lượng ít hơn, dưới 100 nhân viên.

Không giống với những lần cắt giảm nhân sự do ảnh hưởng của dịch bệnh hay khủng hoảng kinh tế như trước đây, làn sóng cắt giảm hiện tại chỉ ra nhiều vấn đề khác, đáng chú ý là hiệu quả từ chuyển đổi số và bóng dáng của trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng lớn hơn, tác động trực tiếp, cụ thể đến từng vị trí việc làm của các ngân hàng. Đơn cử như vị trí giao dịch viên mới ngày nào hấp dẫn các bạn trẻ bởi sự hiện đại của nơi làm việc và sự cần thiết của khách hàng. Hình ảnh những dãy ghế chờ tại các sảnh giao dịch ngân hàng luôn đầy khách chờ đến lượt vào giao dịch. Thế nhưng những năm gần đây, nhất là từ sau đại dịch COVID-19, các quầy giao dịch tại ngân hàng đã vắng hẳn. Không phải số lượng giao dịch ít đi mà là công nghệ và các nền tảng số đã hỗ trợ khách hàng nhiều hơn. Khách hàng có thể ngồi ở nhà để mua hàng, thanh toán bằng chuyển khoản hay dùng ví điện tử… Khách hàng ít đến ngân hàng cũng đồng nghĩa với việc giao dịch viên có ít việc, ngân hàng cần ít người hơn và bố trí lại công việc hay kết thúc hợp đồng lao động là điều tất yếu.

Khách hàng giao dịch tại một ngân hàng trên địa bàn Đắk Lắk. Ảnh: Thế Hùng

Trao đổi với một số lãnh đạo ngân hàng trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk, không chỉ ở vị trí giao dịch viên, trong hoạt động của ngân hàng, công nghệ nói chung, AI nói riêng đang được phát triển để ứng dụng ngày càng nhiều trong các nghiệp vụ như: phân tích dữ liệu cho khách hàng; hỗ trợ, chăm sóc khách hàng; phát hiện gian lận, quản lý rủi ro; tư vấn đầu tư... Như vậy, vị trí việc làm ở những lĩnh vực nghiệp vụ này chắc chắn sẽ có sự biến động giảm. Thế nhưng không phải lúc nào cũng có chỗ trống khác để bố trí lại công việc nên việc cắt giảm nhân sự là không thể tránh khỏi.

Đây không phải là vấn đề mới, bởi ngày 3/11/2022, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã ban hành Quyết định số 1887/QĐ-NHNN phê duyệt “Kế hoạch của ngành ngân hàng triển khai Chiến lược quốc gia phát triển kinh tế số và xã hội số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 theo Quyết định số 411/QĐ-TTg, ngày 31/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ giai đoạn 2022 - 2025”. Một trong những điểm đáng chú ý của kế hoạch này là rà soát xây dựng, sửa đổi, bổ sung cơ chế, chính sách, pháp luật trong ngành ngân hàng phù hợp với yêu cầu của phát triển kinh tế số, xã hội số; chú trọng xây dựng các chính sách để nâng tỷ lệ hoạt động trực tuyến chiếm tối thiểu 50% các hoạt động của ngành ngân hàng... Với yêu cầu, mục tiêu đặt ra là số “đầu việc” của các ngân hàng giảm đến 50% thì áp lực đối với nhân sự của ngành này là rất lớn.

Rõ ràng phát triển các hạ tầng số, sử dụng nền tảng số là xu thế tất yếu, nhất là đối với các sản phẩm, dịch vụ tài chính – ngân hàng. Với xu thế phát triển như hiện nay, theo nhận định của các chuyên gia, làn sóng cắt giảm nhân sự trong lĩnh vực ngân hàng chưa có dấu hiệu kết thúc, thậm chí có thể sẽ diễn ra ồ ạt trong thời gian tới.

Giang Nam