Làm chủ kinh tế trên nền tảng số

Làn sóng chuyển đổi số đã lan tỏa đến những bản làng xa xôi, giúp nhiều nông dân trở thành người kinh doanh chủ động, gia tăng thu nhập trên nền tảng số.

Ở xã Ea Kiết, bao năm qua, nông sản do người dân làm ra là những gùi hàng nặng trĩu trên vai gắn liền với những phiên chợ truyền thống hoặc trông chờ vào thương lái để tiêu thụ, thường chỉ lưu thông trong phạm vi hẹp. Giờ đây, công nghệ đã mở ra một kênh tiêu thụ mới cho người dân...

Đưa hàng hóa từ rẫy nương lên “chợ mạng”

Gia đình chị Quang Thị Thơ, dân tộc Thái ở buôn Thái, xã Ea Kiết có hơn 7 ha đất trồng nếp nương, hạt điều, mắc ca. Trước đây cứ đến mùa thu hoạch là chị lại lo lắng đầu ra cho nông sản do phụ thuộc vào thương lái. "Họ mua bao nhiêu thì mình bán bấy nhiêu, giá cả do thương lái quyết định, đôi khi còn bị ép giá", chị Thơ kể.

Mọi thứ thay đổi cách đây 4 năm, khi chị Thơ có điện thoại thông minh, biết sử dụng mạng xã hội. Chị quyết định vừa sản xuất vừa chế biến và học cách đưa hàng hóa lên... "chợ mạng".

Chị Quang Thị Thơ (bìa phải)đã chủ động tiêu thụ nông sản do mình làm ra trên kênh trực tiếp và bán hàng online.

Chị Thơ bắt đầu biến gian bếp nhà mình thành "studio". Chị chụp, quay video, livestream, đăng bài viết về các công đoạn rang hạt điều công phu trên củi than hồng; kể câu chuyện văn hóa về hành trình làm ra hạt nếp nương dẻo thơm; ủ rượu cần, rượu nếp cẩm, hoặc đơn thuần ghi lại hình ảnh thực tế về những sản phẩm được cam kết "made in nhà làm".

"Tôi bán lẻ, sỉ cho khách hàng khắp cả nước; bán trực tiếp tại nhà, thông qua các hội chợ, triển lãm, nhưng chủ yếu qua kênh online. Trung bình mỗi tháng, tôi tiêu thụ hơn 2 tạ hạt các loại, nếp nương. Quan trọng nhất là tôi đã tự chủ được khâu đầu ra cho sản phẩm nhà nông với mức giá tốt hơn nhiều", chị Thơ vui mừng nói.

Ở buôn Thái có đến hơn 95% dân số là dân tộc Thái. Nếu chị Thơ biết cách tự chủ tiêu thụ nông sản, thì chị Vi Thị Ân lại là người “giữ lửa” cho nghề thủ công truyền thống của dân tộc: làm thịt heo, thịt bò gác bếp. Đây là món ăn đặc trưng, đòi hỏi sự khéo léo, bí quyết tẩm ướp và thời gian chế biến công phu.

Dù vẫn bán trực tiếp cho khách địa phương và các quán ăn, nhà hàng nhỏ, nhưng chị Ân nhận thấy sức tiêu thụ vẫn còn bị giới hạn. Do đó, chị đã tìm đến các kênh online như một giải pháp cứu cánh. Chị tập trung làm nội dung hướng dẫn khách hàng cách nhận biết bò gác bếp chuẩn vị, cách bảo quản. Chị quay lại những hình ảnh, đoạn video kể câu chuyện nướng thịt trên bếp, lan tỏa hình ảnh đậm chất văn hóa dân tộc. Chị Ân chia sẻ: “Từ khi bán qua mạng, đơn hàng tăng vọt. Khách hàng ở khắp nơi đặt mua. Tôi không chỉ bán lẻ mà còn bỏ sỉ cho các cửa hàng đặc sản lớn. Những dịp lễ, Tết, lượng tiêu thụ đạt hơn 6 tạ/tháng”.

Chị Vi Thị Ân livestream bán đặc sản truyền thống của dân tộc Thái.

Sản lượng tăng lên không chỉ mang lại thu nhập ổn định mà còn tạo động lực để chị mở rộng sản xuất và quan trọng nhất là bảo tồn được nghề truyền thống của dân tộc Thái một cách hiệu quả hơn.

Bước ngoặt từ “cuộc cách mạng” mới

Sự thành công của chị Thơ, chị Ân là minh chứng sống động để nhiều người dân ở Ea Kiết nhận ra: Công nghệ đã trở thành đòn bẩy giúp nông dân trở thành những người kinh doanh chủ động, tự tin mở rộng cơ hội khởi nghiệp. Quá trình chuyển đổi số trên địa bàn đã và đang làm thay đổi thói quen truyền thống, tư duy của người dân và mở ra chương mới cho khởi nghiệp nông thôn.

"Giờ thì mỗi vụ thu hoạch, tôi không còn lo thương lái có mua không nữa. Mỗi sáng, việc đầu tiên của tôi là mở điện thoại, kiểm tra tin nhắn, trả lời khách hàng. Cả quy trình làm hàng, đóng gói, đều phải chỉn chu để hài lòng khách", chị Quang Thị Thơ chia sẻ.

Ông Nguyễn Thanh Bình, Phó Chủ tịch UBND xã Ea Kiết cho biết: "Xã Ea Kiết có đến 42% dân số là đồng bào DTTS, với 18 dân tộc anh em cùng sinh sống. Tín hiệu đáng mừng là chương trình chuyển đổi số đang “chạm” đến người dân ở các thôn, buôn xa, còn khó khăn của xã, giúp người dân nông thôn thay đổi thói quen, tư duy sản xuất, sinh hoạt. Công nghệ giờ là công cụ để họ vươn lên làm giàu chính đáng".

Đỗ Lan