Nhớ những người dân ở “vùng đất sáng như ngọc”

Trong thời gian kháng chiến chống Mỹ, có lần tôi đi công tác ở xã Khuê Ngọc Điền (thuộc H9, nay là huyện Krông Bông). Anh Trần Trương (thường gọi là anh Thọ, sau này là Phó Chủ tịch UBND tỉnh) khi ấy là Bí thư H9 căn dặn: “Người dân ở đây là vàng, là ngọc trên sàng. Ra ngõ gặp anh hùng, anh cố làm cho tốt”.

Đồng chí Lâm Sanh Lại (cầm súng) tập luyện bắn máy bay địch bằng súng bộ binh cho lực lượng du kích xã Khuê Ngọc Điền.  Ảnh chụp lại trong cuốn lịch sử Đảng bộ huyện Krông Bông.

Xóm Ba Nhà thân thiết và gắn bó với tôi cũng như cả vùng căn cứ. Bước qua cây cầu tạm là nhà chị Thái, sau này lấy anh Bồng cùng ở Ty Giáo dục. Đối diện nhà chị Thái là nhà anh chị Phẩm. Có lần dạy học về thì mưa to, cầu sập, không về được nhà chú Xứng, tôi phải mượn bao tải để ngủ lại nhà anh chị Phẩm. Sau khi đất nước giải phóng, tôi về thăm lại Khuê Ngọc Điền, chị Phẩm dắt một cậu thanh niên cường tráng đến giới thiệu: “Đây là cháu Công - học sinh cũ của anh, người đã nhường võng và bao tải cho anh năm xưa”.

Lòng dân hướng về cách mạng vượt qua bao thử thách. Chỉ nêu một con số: Xã Khuê Ngọc Điền có hơn 6.000 dân, bị địch xúc gom vào các dinh điền, một số đi làm cách mạng, một số hy sinh nên chỉ còn hơn 300 người, bằng 1/20 dân số. Tôi đã nghe kể về những tháng năm khốn khó mà sáng ngời niềm tin vào thắng lợi của bà con nơi đây. Có những lần đi đào khoai, đào sắn đội ngũ phải mang theo cáng tải thương đề phòng bất trắc; người đi đầu cầm cành le mềm để gạt xem có vướng mìn địch gài hay bom rải xuống chưa nổ.

Ở Khuê Ngọc Điền có ba địa danh ghi khắc trong tim tôi: Cầu Cháy là chỉ cây cầu ta bắn cháy, ngăn chặn xe địch đổ quân vào căn cứ. Dốc Xe Đổ là nơi ta bắn xe địch, chặn đứng cuộc hành quân. Đồi Bắn Máy Bay là quả đồi là nơi mà dân quân ta bắn rụng máy bay địch. Trong lực lượng dân quân ngày ấy có cả giáo viên tham gia, là thầy giáo Nguyễn Văn Đễ dạy học ở đây. Dạy học ở Khuê Ngọc Điền còn có cô Vinh, cô Thái, anh Quang, anh Tấn cùng tham gia chống địch.

Hơn nửa thế kỷ đã qua, lòng dân Khuê Ngọc Điền đúng như tên gọi: “Khuê Ngọc Điền – Vùng đất sáng như ngọc!”…

     Hữu Chỉnh