Đừng phán xét cả cộng đồng chỉ từ vài góc quay

Những ngày sau lũ, khi các địa phương ở phía Đông Đắk Lắk còn ngổn ngang bùn đất, những câu chuyện đẹp về tình người vẫn âm thầm lan tỏa khắp nơi. Thế nhưng, trên mạng xã hội, hình ảnh “giành giật quà cứu trợ” và những bình luận gay gắt xuất hiện khiến nhiều người không khỏi chạnh lòng.

Chỉ vài khoảnh khắc không đẹp xảy ra ở một số nơi bỗng trở thành “bức tranh đại diện” cho cả một cộng đồng vốn giàu nghĩa tình. Đó thực sự là một cái nhìn không toàn diện.

Người dân phường Tuy Hòa xếp hàng chờ nhận quà từ thiện. Ảnh: Công an phường Tuy Hòa

Còn nhớ, cách đây 2 năm, trên tuyến ĐT641 đoạn qua khu phố Long Châu, thị trấn La Hai (nay thuộc xã Đồng Xuân), một xe tải chở gần 1.200 thùng bia bất ngờ nổ bánh trước, mất thăng bằng rồi lật ngang giữa đường, hàng hóa văng tung tóe khắp nơi.

Lúc đó, thay vì cảnh tranh thủ nhặt nhạnh như nhiều người từng lo ngại, bà con địa phương cùng lực lượng công an lập tức có mặt, phụ tài xế gom từng thùng bia đưa lên xe và dọn sạch mặt đường để phương tiện được lưu thông.

Rồi những ngày đại dịch COVID-19 căng thẳng nhất, khi dòng người từ các tỉnh phía Nam đổ về quê tránh dịch, bà con Phú Yên cũ (nay là phía Đông Đắk Lắk) đã tự nguyện lập các trạm dừng chân ven Quốc lộ 1.

Họ chuẩn bị nước uống, bánh mì, cơm nóng, thuốc men; có người góp bình xăng, người mang thùng mì, người cho mượn sân nhà làm chỗ nghỉ tạm. Nhiều đêm mưa gió, những bàn tay vẫn lặng lẽ đưa từng hộp cơm cho người lạ, chẳng hỏi tên, chỉ mong họ đủ sức đi tiếp.

Đó chỉ là vài câu chuyện nhỏ trong rất nhiều hành động đẹp của con người nơi đây. Và cũng chính những giá trị ấy mới là tấm gương phản chiếu đầy đủ về cộng đồng này, một cộng đồng biết sẻ chia, nâng đỡ nhau trong hoạn nạn.

Còn những hình ảnh người dân phía Đông Đắk Lắk chen lấn khi nhận quà cứu trợ xuất hiện trên mạng xã hội chỉ là “những hành động bộc phát, thiếu kiểm soát hành vi" của một số người, nhưng lại khiến cộng đồng mạng gần như quên mất một Phú Yên đầy nghĩa tình.

Người dân bình tĩnh chờ đến lượt mình nhận quà. Ảnh: Công an phường Tuy Hòa

Tuy nhiên, những hình ảnh chưa đẹp ấy, nếu soi chiếu cận cảnh, cũng có nguyên nhân. Trong số đó, có những người lo lắng thiếu thốn sau những ngày lũ dồn dập, tâm lý bất an khi nước rút nhưng nhà cửa, vật dụng chẳng còn nguyên vẹn.

Hoặc đơn giản là sự nôn nóng của những người vừa trải qua biến cố thiên tai liên tiếp. Bởi sau cơn bão số 13 xảy ra vào đầu tháng 11/2025, nhiều hộ dân đã được nhận gạo, nhu yếu phẩm hỗ trợ nhưng tất cả lại bị cuốn theo dòng nước xiết trong trận mưa lũ vừa qua...

Đằng sau những hình ảnh chưa đẹp trên mạng xã hội ấy vẫn có nhiều câu chuyện đẹp thầm lặng mà ít ai biết tới. Ở nhiều điểm phát quà, người dân nhận phần của mình rồi chủ động san sẻ cho những cụ già không thể đi lại, những hộ đang mải dọn bùn đất chưa hay tin có hỗ trợ. Có người đội mưa mang từng gói mì đến nhà hàng xóm neo đơn; có người đặt lại hộp sữa vào tay đứa trẻ trong xóm vì “tụi nhỏ cần hơn”…

Những nghĩa cử diễn ra tự nhiên, lặng lẽ, không phô trương, và cũng vì thế mà không thấy xuất hiện trong những đoạn clip lan truyền trên mạng xã hội.

Người dân xã Phú Mỡ ngồi chờ hàng cứu trợ trong trật tự. Ảnh: Tâm Phạm

Thực tế, nhiều địa phương khi tổ chức nhận quà đều cố gắng giữ trật tự, phân nhóm ưu tiên, thậm chí huy động lực lượng thanh niên, dân quân để hỗ trợ. Nhưng giữa hàng trăm con người mệt mỏi sau nhiều ngày chống chọi với thiên tai, việc đôi lúc xảy ra lộn xộn là điều khó tránh khỏi. 

Và có rất nhiều đoàn từ thiện trực tiếp đến các thôn xóm phát quà không qua sự điều phối của Ủy ban MTTQ tỉnh hoặc chính quyền địa phương, do đó không tránh khỏi xảy ra tình trạng mất trật tự ở một số nơi như tranh giành, chen lấn...

Sự lan truyền những hình ảnh người dân xô đẩy, chen lấn, giành giật hàng cứu trợ ở một số địa phương phía Đông Đắk Lắk, không chỉ làm tổn thương người dân vùng lũ, mà còn khiến những tấm lòng thiện nguyện chùn bước. Điều mà người dân vùng lũ cần nhất lúc này là sự thấu cảm.

Không ai trải qua cảnh nước ngập đến mái nhà, tài sản cuốn trôi, con nhỏ bồng bế chạy lũ… mà vẫn có thể giữ bình tĩnh tuyệt đối. Không ai cầm phiếu nhận quà với đôi tay run rẩy sau nhiều ngày nhịn đói mà không lo sợ hết phần. Những tâm lý rất con người ấy, lẽ ra phải được hiểu, được cảm thông, thay vì trở thành lý do để chỉ trích.

Quan trọng hơn cả, đó không phải là bản chất của người dân ở vùng đất phía Đông Đắk Lắk - những con người vốn quen với sự nhường nhịn, sẻ chia, từng “bẻ đôi củ khoai” cho nhau trong những ngày bão lũ.

Bởi vậy, thay vì chăm chăm soi vào vài hình ảnh xấu xí hiếm hoi, điều mà cộng đồng cần làm là lan tỏa những điều đẹp đẽ đang diễn ra từng ngày.

Hãy kể nhiều hơn về những đoàn thiện nguyện vượt đường xa đến với bà con vùng lũ, về những thanh niên lội nước để hỗ trợ phát quà, về những người dân chia sẻ từng gói mì, miếng bánh với hàng xóm. Hãy kể nhiều hơn về sự kiên cường, nghĩa tình của người dân Đắk Lắk - điều đã giúp họ trụ vững trên mảnh đất này qua bao mùa bão lũ.

Mưa lũ rồi sẽ qua, bùn đất rồi sẽ được dọn sạch, nhà cửa rồi sẽ dựng lại. Lúc này, hơn bao giờ hết, người dân vùng lũ cần một cái nhìn toàn diện chứ không chỉ là những góc khuất, cần một lời động viên để cảm thấy họ không đơn độc, để có thêm niềm tin và đứng dậy sau thiên tai.

Việt An