Tấn Phát - người kể chuyện bằng âm nhạc

Âm nhạc là lời tự sự của tâm hồn. Trong từng ca khúc của nhạc sĩ Tấn Phát, người nghe cảm nhận một tâm hồn đầy đam mê, trăn trở và tình yêu dành cho mảnh đất quê hương.

Niềm vui trên hành trình sáng tạo

Hầu như năm nào, nhạc sĩ Huỳnh Tấn Phát, nguyên Phó Giám đốc phụ trách Nhà hát Ca múa nhạc dân gian Sao Biển cũng có niềm vui trên hành trình sáng tạo. Giữa năm nay, trong vòng 2 tháng, anh nhận 2 tin vui liên tiếp: ca khúc “Tuyết Giang sử ca” đoạt giải nhất Cuộc thi Sáng tác văn học nghệ thuật (ca khúc và kịch bản sân khấu) về Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm, do Sở VH-TT&DL Hải Phòng tổ chức; ca khúc “Đông Hòa vươn lên tầm cao” được trao giải nhì Cuộc thi Sáng tác ca khúc ca ngợi quê hương Đông Hòa (nay thuộc tỉnh Đắk Lắk). Hai giải thưởng này góp phần làm phong phú thêm “bộ sưu tập” giải thưởng âm nhạc của nhạc sĩ sinh năm 1964.

Tấn Phát thổ lộ rằng khi tham gia Cuộc thi Sáng tác văn học nghệ thuật về Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm, anh không tự tin lắm về việc có giải, vì đây là cuộc thi được triển khai rộng rãi trong toàn quốc, cơ cấu giải thưởng dành cho thể loại ca khúc chỉ có 3 giải: nhất, nhì, ba nên cơ hội cho các tác giả là khá thấp. Chính vì vậy, khi nhận thông tin mình đoạt giải, lại là giải A, niềm vui được nhân lên rất nhiều lần.

Nhạc sĩ Tấn Phát. Ảnh: H.S.TIẾN

“Các giải thưởng về âm nhạc có ý nghĩa rất lớn đối với nhạc sĩ. Đó là sự ghi nhận năng lực sáng tạo, nguồn động viên để họ tiếp tục sáng tác những tác phẩm âm nhạc có giá trị, phục vụ nhu cầu của xã hội. Và còn nữa, đó là sự khẳng định tầm vóc, giá trị của một tác phẩm nghệ thuật không chỉ riêng có ở những thành phố lớn, những trung tâm văn hóa, chính trị của đất nước”, nhạc sĩ chia sẻ.

Anh Tấn Phát được đào tạo về tuồng và khởi nghiệp ở Đoàn Tuồng Phú Khánh, sau đó tham gia Đoàn Ca múa nhạc Hậu Giang. Cuối năm 1990, anh trở về quê hương, gia nhập Đoàn Ca múa nhạc Sao Biển - tiền thân của Nhà hát Ca múa nhạc dân gian Sao Biển thuộc Sở VH-TT&DL Đắk Lắk. Tại đây, anh Tấn Phát được biết đến với vai trò ca sĩ trong 6 năm, cho đến khi được bổ nhiệm phó trưởng đoàn. Biểu diễn các ca khúc thuộc nhiều dòng nhạc, song sở trường của anh là những nhạc phẩm mang âm hưởng dân ca. Tự nhận mình “hát tạm được, không thuyết phục người nghe nhiều”, nhưng với ca khúc “Ơi K’rông Hinh”, ca sĩ Tấn Phát được trao Huy chương bạc tại Liên hoan Ca múa nhạc chuyên nghiệp toàn quốc năm 1995.

Trong thời gian làm ca sĩ, anh Tấn Phát mày mò sáng tác và tự trau dồi kiến thức âm nhạc. Sau khi tham gia khóa đào tạo ngắn hạn tại TP. Hồ Chí Minh, anh tự tin bước vào hành trình sáng tạo.

Những dấu ấn âm nhạc

“Vọng phu” - ca khúc mang âm hưởng dân ca khu 5 - ghi dấu ấn đầu tiên của nhạc sĩ Tấn Phát. Tại Liên hoan Ca múa nhạc chuyên nghiệp toàn quốc năm 2003 tổ chức ở TP. Buôn Ma Thuột (nay là phường Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk), tiết mục hát múa đầy khắc khoải do ca sĩ Thanh Vân và nhóm múa biểu diễn đã chinh phục ban giám khảo lẫn khán giả, mang về Huy chương vàng. Đây là chiếc Huy chương vàng mở đầu chuỗi thành tích rực rỡ của bộ ba Tấn Phát - nhạc sĩ sáng tác, Xuân Huy - nhạc sĩ hòa âm phối khí và Thanh Vân - ca sĩ biểu diễn, tại các liên hoan ca múa nhạc chuyên nghiệp toàn quốc, góp vào chuỗi thành tích đầy ấn tượng của Nhà hát Ca múa nhạc dân gian Sao Biển, và góp phần quan trọng để Thanh Vân được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú.

Nhạc sĩ Tấn Phát chia sẻ: “Mình có một chút thế mạnh về âm nhạc dân gian đương đại vì xuất phát điểm của mình là sân khấu truyền thống. Đây là thể loại nhạc không nhiều người khai thác nên nguồn nguyên liệu còn khá nhiều và mình vẫn đang tận dụng cơ hội này”. Một trong những ca khúc dân gian đương đại mang đậm dấu ấn sáng tạo của nhạc sĩ Tấn Phát là “Đoản khúc dân chài” - Huy chương vàng Liên hoan Ca múa nhạc chuyên nghiệp toàn quốc năm 2012. Giai điệu chòng chành. Tiếng hát chòng chành. Người nghe lặng đi trong những cung bậc cảm xúc mà ca khúc đầy kịch tính này mang lại. Tiếng hát của ca sĩ Thanh Vân chòng chành bay lên. Sau đó, niềm vui đẫm trong lời ca ngọt mềm ở đoạn kết: “Hôm nay con thuyền về yên vui/ Thong dong cánh buồm căng đón gió/ Cuộc đời vẫn đi về, vì rằng trót mang tình yêu biển cả/ Thì dù có phong ba, thuyền lại giong khơi xa”. Rồi đến “Hạn” - một ca khúc dữ dội với giai điệu, ca từ tạo ấn tượng mạnh, đã giúp ca sĩ Thanh Vân đoạt Huy chương bạc tại Liên hoan Ca múa nhạc chuyên nghiệp toàn quốc năm 2015. Và “Gối đầu lên sóng chờ anh” - ca khúc đầy khắc khoải, mang về Huy chương vàng tại Liên hoan Ca múa nhạc toàn quốc năm 2018. Rồi đến “Duyên” - Huy chương vàng Liên hoan Ca múa nhạc toàn quốc năm 2021, giải A Giải thưởng âm nhạc của Hội Nhạc sĩ Việt Nam năm 2022.

Nhạc sĩ - Nghệ sĩ Nhân dân Cao Hữu Nhạc, nguyên Giám đốc Nhà hát Ca múa nhạc dân gian Sao Biển cảm nhận: “Tấn Phát luôn ý thức mình là người làm nghệ thuật chuyên nghiệp, tìm tòi những cái mới trong sáng tác. Ca khúc của Tấn Phát mang đến cho người nghe cảm xúc mới lạ và đọng lại rất lâu”.

Ca khúc "Tuyết Giang sử ca" của nhạc sĩ Tấn Phát.

Bên cạnh việc sáng tác các ca khúc dân gian đương đại ấn tượng, giúp ca sĩ khoe chất giọng và khả năng xử lý kỹ thuật thanh nhạc tinh tế, nhạc sĩ Tấn Phát còn sáng tác rất nhiều ca khúc tươi tắn về quê hương, như “Phú Yên xanh”, “Phú Yên trên những công trình”, “Tuy Hòa thành phố trẻ”, “Hãy đến với nhau”, “Quê hương bài ca mới”, “Bài ca đất Phú”, “Nón quê”, “Vọng quê”… Anh đã in 2 tập ca khúc: “Nón quê” (2007), “Đoản khúc dân chài” (2020).

Nhạc sĩ - Nghệ sĩ Nhân dân Cao Hữu Nhạc nói rằng trong các ca khúc của nhạc sĩ Tấn Phát, lời và nhạc luôn hỗ trợ, chắp cánh cho nhau, tạo hiệu ứng cao trong âm nhạc. Và âm thanh cứ thế len lỏi vào hồn, ở lại trong lòng người, để mỗi sớm mai thức dậy thêm mến yêu cuộc sống.

Tấn Phát là một nghệ sĩ tài hoa. Không chỉ đam mê sáng tác âm nhạc, thi thoảng anh còn “dạo chơi” trên cánh đồng văn chương chữ nghĩa. Truyện ngắn “Theo nghiệp” của nhạc sĩ Tấn Phát được trao giải nhì trong một cuộc thi truyện ngắn tại Phú Yên (cũ).

Nhạc sĩ quê ở Tây Hòa cho hay vai trò của văn học nghệ thuật nói chung, âm nhạc nói riêng là phục vụ con người, phục vụ xã hội, dù trong điều kiện, hoàn cảnh nào thì vẫn vậy. Anh sẽ tiếp tục sáng tác những ca khúc về vẻ đẹp của vùng đất và con người Đắk Lắk hôm nay.

Yên Lan