Sẻ chia với người dân vùng lũ cần kịp thời, đúng địa chỉ, đúng nhu cầu

Những ngày sau thiên tai, hàng vạn tấm lòng hướng về người dân vùng lũ. Trong gian khó, tình người được thắp sáng bằng những hành động sẻ chia đầy nhân văn.

Tuy nhiên, để những nghĩa cử ấy thực sự phát huy giá trị, công tác cứu trợ không chỉ dựa vào lòng tốt mà cần được tổ chức chuyên nghiệp, bảo đảm hỗ trợ kịp thời, đúng nơi, đúng nhu cầu và đến đúng những người đang cần nhất.

Triệu tấm lòng hướng về đồng bào vùng lũ

Trận mưa lũ lịch sử vừa qua đã gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản của người dân khu vực phía Đông Đắk Lắk. Trong những ngày nước vừa rút, cùng với chính quyền địa phương, các đoàn cứu trợ và nhóm thiện nguyện của nhiều cá nhân, tổ chức từ khắp mọi miền đất nước đã tức tốc hướng về vùng lũ, mang theo thức ăn, nước uống và những vật dụng thiết yếu giúp bà con có cái ăn, cái mặc để gượng dậy sau lũ dữ.

Những hộp cơm nóng, chai nước sạch, chiếc áo ấm và những phần quà được đưa đến trong đêm, giữa lúc người dân còn đói lạnh, mất điện, thiếu nước, đường sá bị cô lập, không chỉ giúp họ cầm cự qua những giờ phút khó khăn mà còn mang theo hơi ấm tình người, nghĩa đồng bào trong cơn hoạn nạn.

Bà con xếp hàng nhận quà cứu trợ của đoàn từ thiện đến từ Phú Mỹ - Bà Rịa Vũng Tàu. Ảnh: Yên Lan

Những ngày sau lũ, từng chuyến xe cứu trợ vẫn nối đuôi nhau ngày đêm về với các xã, phường phía Đông Đắk Lắk, đem theo sự sẻ chia và chỗ dựa tinh thần để người dân vùng lũ thêm vững lòng trước khó khăn.

Bà Nguyễn Thị Hòa (60 tuổi, xã Hòa Mỹ) xúc động nói: “Chúng tôi rất trân trọng, biết ơn tấm lòng của các đoàn từ thiện và chính quyền đã quan tâm, giúp đỡ kịp thời. Nhiều đoàn cứu trợ từ các tỉnh, thành xa xôi đã vượt hàng trăm cây số để đến đây giúp bà con vượt qua đói rét. Nhờ vậy mà gia đình tôi và bà con có thức ăn, nước uống, quần áo ấm, vơi bớt phần nào khó khăn”.

Trong lúc hoạn nạn, mỗi phần quà, mỗi khoản đóng góp dành cho bà con vùng lũ đều quý giá, thể hiện tấm lòng và nghĩa cử “nhường cơm sẻ áo”, “lá lành đùm lá rách” đầy trân trọng.

Những bất cập trong cứu trợ tự phát

Có thể nói, những ngày vừa qua, tinh thần tương thân tương ái đã được phát huy cao độ ở các xã, phường phía Đông Đắk Lắk. Tuy nhiên đâu đó, hoạt động cứu trợ tự phát đã phát sinh ít nhiều bất cập. Khi thấy thông tin trên mạng xã hội về các địa phương “rốn lũ” bị thiệt hại nặng, nhiều đoàn từ thiện lập tức đổ về mà không thông qua chính quyền. Hệ quả là hàng trăm chuyến xe cứu trợ từ nhiều tỉnh, thành ùn ứ đổ về những địa phương này, gây ách tắc giao thông cục bộ, tạo áp lực lớn cho lực lượng chức năng trong điều tiết giao thông, giữ gìn an ninh trật tự. Hàng cứu trợ tập trung quá nhiều ở những xã này, trong khi đợt mưa lũ vừa qua, ở rất nhiều địa phương, người dân cũng chịu thiệt hại nặng nề về người và tài sản.

Chưa kể, nhiều đoàn từ thiện phát quà dọc đường lộ, những gia đình ở sâu bên trong, những nơi bị ngập nặng lại không tới được. Do đó, những gia đình gần đường, vị trí thuận lợi thường nhận nhiều quà, trong khi các hộ ở xa, đường sá khó đi lại, người già hoặc khuyết tật lại không được hỗ trợ kịp thời.

Nhiều đoàn từ thiện phát quà đại trà, không có người đứng ra tổ chức khoa học dẫn đến cảnh đám đông hỗn loạn, không an toàn. Sau nhiều ngày kiệt quệ bởi thiên tai, một số bà con lo sợ không nhận được hỗ trợ, sợ “chậm chân là hết quà” nên vô thức chen lấn, xô đẩy nhau, gây mất trật tự tại các điểm phát quà và làm giảm ý nghĩa nhân văn của hoạt động cứu trợ. Những phần quà lại không thể đến tay những hoàn cảnh thật sự khó khăn.

Cứu trợ đúng cách

Người xưa nói: “Của cho không bằng cách cho”. Trong cứu trợ, điều đó càng đúng, lòng tốt chỉ thật sự lan tỏa khi được đặt đúng chỗ, đúng nhu cầu, giúp người nhận vượt qua khó khăn và đứng vững trở lại.

Hiện nay, ngoài cứu trợ tự phát, nhiều tổ chức, cá nhân, nhóm thiện nguyện thực hiện công tác cứu trợ một cách bài bản, chuyên nghiệp hơn. Họ tìm hiểu kỹ nhu cầu từng địa phương bằng cách kết nối, liên hệ với chính quyền sở tại, phối hợp với cấp ủy, chính quyền, Ủy ban MTTQ địa phương để tổ chức việc cứu trợ hiệu quả, phân bổ hàng cứu trợ một cách hợp lý và công bằng, bảo đảm mọi hoạt động hỗ trợ đều thiết thực, hiệu quả và tránh lãng phí. Đặc biệt là quà, hàng hóa cứu trợ được trao đúng nơi, đúng người, trao đúng thứ bà con thật sự đang thiếu, đang cần.

Thực tế cho thấy, khi nước còn ngập sâu, bà con vùng lũ cần những thứ dùng ngay để chống đói: lương khô, sữa, nước uống đóng chai, quần áo ấm… Khi nước rút, có thể nấu ăn thì nhu cầu chuyển sang gạo, mì tôm, nước mắm, bột nêm… Thời gian sau đó, bà con cần tiền mặt để sửa nhà, mua vật dụng, cây trồng, con giống, để phục hồi sản xuất, tái thiết cuộc sống. Ngoài ra, các trường học và học sinh trong vùng lũ cũng cần thiết bị văn phòng, sách vở, dụng cụ học tập để trở lại trường học sớm nhất…

Thiện nguyện không chỉ dừng ở sự cảm tính, mà cần được thực hiện một cách chuyên nghiệp. Cần mang đúng thứ người dân đang thiếu, những thứ giúp họ tự đứng lên và tiếp tục cuộc sống sau biến cố.

Nhà hảo tâm đến tận nơi trao quà cứu trợ cho người dân xã Tuy An Bắc. Ảnh: V.Tài

Cùng với nhiều đoàn thiện nguyện có kinh nghiệm trong việc cứu trợ bà con vùng lũ, mới đây, anh Trần Văn Hùng - một nhà hảo tâm đến từ phường Nam Nha Trang (tỉnh Khánh Hòa) cùng bạn bè đã trao 400 suất quà gồm nhu yếu phẩm, quần áo, thuốc men cho người dân thôn Định Trung 1, thôn Phong Niên và chùa Long Uyên (xã Tuy An Bắc), đồng thời hỗ trợ 10 hộ nhà bị sập hoặc hư hỏng, mỗi hộ 1 triệu đồng.

Anh Hùng chia sẻ: “Trước khi đến, chúng tôi tìm hiểu kỹ nhu cầu từ địa phương để hỗ trợ đúng người, đúng chỗ. Mong rằng mỗi món quà không chỉ là vật chất mà còn là sự động viên bà con kịp thời. Theo tôi, tinh thần thiện nguyện là vô giá, nhưng hoạt động cứu trợ cần được tổ chức bài bản để đạt hiệu quả và mang tính nhân văn tốt đẹp”.

Đồng chí Trần Hữu Thế, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, cho biết sau cơn lũ lịch sử, hàng chục nghìn hộ dân ở bị mất nhà hoặc nhà hư hỏng nặng, thiếu chăn ấm, gạo, nước sạch và các nhu yếu phẩm. Bà con rất cần nguồn lực hỗ trợ để ổn định cuộc sống trước mắt và từng bước khôi phục sản xuất. Địa phương trân trọng mọi tấm lòng hướng về bà con vùng lũ, đồng thời mong các đoàn thiện nguyện phối hợp chặt chẽ với địa phương và cơ quan điều phối để nguồn lực được phân bổ hợp lý, khoa học, tổ chức bài bản, đến đúng nơi, đúng người, đúng nhu cầu. Điều này giúp tránh tình trạng nơi nhiều, nơi ít, đồng thời bảo đảm công bằng trong cứu trợ...

Khải Ngân - Văn Tài