Thu hẹp “khoảng cách số” cho đồng bào vùng sâu Nam Ka

Trong bối cảnh cả nước đẩy mạnh chuyển đổi số, việc tiếp cận thông tin đã trở thành một nhu cầu thiết yếu. Tuy nhiên, tại nhiều địa phương ở khu vực vùng sâu, vùng xa, “khoảng cách số” vẫn là rào cản cho sự phát triển của cộng đồng, xã hội.

Nhận diện rõ thách thức này, xã Nam Ka nỗ lực triển khai nhiều giải pháp nhằm thu hẹp “khoảng cách số”, để giúp đồng bào dân tộc thiểu số tiếp cận tri thức, công nghệ và vươn lên thoát nghèo bền vững.

Rút ngắn “khoảng cách số”

Nam Ka là một trong những địa bàn ở vùng sâu vùng xa của tỉnh, với đặc điểm dân cư sống phân tán, giao thông khó khăn; việc tiếp cận thông tin, chính sách còn nhiều hạn chế. Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến tỷ lệ hộ nghèo của xã luôn ở mức cao.

Năm 2025, xã Nam Ka đặt mục tiêu thu hẹp “khoảng cách số” cho đồng bào vùng sâu, vùng xa và xem đây là nhiệm vụ trọng tâm trong chương trình giảm nghèo bền vững. Dấu mốc quan trọng nhất trong công tác giảm nghèo thông tin chính là việc đưa đường truyền viễn thông, mạng internet đến buôn Lách Ló vào tháng 8/2025.

Buôn Lách Ló nằm trong Khu bảo tồn thiên nhiên Nam Ka, với 100% là đồng bào dân tộc thiểu số; cũng là buôn xa nhất và khó tiếp cận nhất của xã. Việc kéo đường truyền đến mảnh ghép cuối cùng này đã hoàn thiện mạng lưới thông tin của Nam Ka, giải quyết vấn đề rào cản thông tin, cũng là kéo gần “khoảng cách số” của người dân trong buôn với thế giới bên ngoài.

Cán bộ xã Nam Ka tuyên truyền, hướng dẫn người dân chủ động tiếp cận thông tin qua điện thoại di động. Ảnh: Thanh Xuân

Ông Ma Khiếu, buôn Lách Ló, chia sẻ: Trước đây, buôn Lách Ló không có sóng điện thoại, cũng chẳng có mạng internet. Mỗi khi chính quyền địa phương triển khai các hoạt động, chính sách gì cũng phải đi trực tiếp đến buôn, hoặc gửi văn bản nên thường chậm trễ. Các thông tin cơ bản nhất về khoa học kỹ thuật trong sản xuất nông nghiệp, cảnh báo thiên tai, thông tin thị trường nông sản… cũng bị hạn chế, khiến bà con luôn rơi vào thế bị động trong sản xuất và đời sống. Sau khi có điện thoại, internet, bà con có thể theo dõi dự báo thời tiết, học cách chăm rẫy, nuôi bò, trồng cà phê ngay trên điện thoại di động. Quan trọng hơn cả, bà con buôn Lách Ló có thể chủ động cập nhật các thông tin, chủ trương chính sách mới của Nhà nước, không còn phải chờ đến ngày họp buôn như trước nữa.

Bên cạnh việc phủ sóng viễn thông đến toàn địa bàn, xã Nam Ka cũng được đầu tư thêm hệ thống loa truyền thanh thông minh phục vụ cho công tác thông tin, tuyên truyền. Hệ thống này giúp cán bộ xã gửi nội dung âm thanh trực tiếp từ điện thoại hoặc máy tính, bảo đảm âm lượng ổn định, chất lượng rõ ràng.

Ông Nguyễn Văn Mận, Trưởng Phòng Văn hóa xã Nam Ka, cho biết: Sau một thời gian triển khai, hệ thống truyền thanh thông minh không chỉ giúp truyền tải thông tin hiệu quả, mà còn bảo đảm sự linh hoạt trong việc cung cấp các nội dung kịp thời, đáp ứng nhu cầu thông tin đa dạng của người dân. Đặc biệt, với cơ chế thông tin linh hoạt, chủ động, hệ thống này đã giúp địa phương liên tục phát đi kịp thời các thông báo khẩn liên quan đến cảnh báo mưa lũ, sạt lở; thông báo lịch tiêm chủng, hướng dẫn phòng dịch bệnh trên cây trồng, vật nuôi… để người dân nắm bắt và thực hiện kịp thời, hiệu quả.

Tiếp cận thông tin chủ động

Cùng với việc đầu tư hoàn thiện hệ thống thông tin, người dân xã Nam Ka đang từng bước chuyển tiếp từ tiếp cận thông tin “bị động” sang hướng tiếp cận “chủ động” hơn. Anh Yvôn Eanoul, buôn Tusria, xã Nam Ka, bày tỏ: Những năm gần đây, người dân không chỉ theo dõi thông tin qua loa đài, mà còn có thể chủ động tìm kiếm các nguồn thông tin cần thiết qua mạng xã hội. Chỉ với một chiếc điện thoại thông minh, mỗi người đều có thể kịp thời nắm bắt thông tin về diễn biến thời tiết, kỹ thuật, kinh nghiệm canh tác theo quy trình mới, phòng sâu bệnh cũng như theo dõi diễn biến thị trường, biến động giá nông sản trước khi bán; cách tiếp cận các chương trình hỗ trợ, khuyến khích sản xuất của Nhà nước… Chính những điều này sẽ giúp cho mỗi người dân tự tin và sản xuất hiệu quả hơn.

Người dân xã Nam Ka không chỉ sử dụng mạng xã hội để giải trí, mà còn phục vụ cho việc tìm hiểu thông tin, phát triển sản xuất.

Theo UBND xã Nam Ka, việc hoàn thiện hạ tầng viễn thông giúp người dân xã vùng sâu Nam Ka rút ngắn dần “khoảng cách số” với các địa phương khác. Với hạ tầng số hiện tại, mỗi người dân của xã Nam Ka đã có thể chủ động tìm hiểu thông tin, nghiên cứu tài liệu, chia sẻ kinh nghiệm sản xuất, chăn nuôi, thậm chí là nộp hồ sơ thủ tục hành chính... mà không mất thời gian đi lại. Những tiện ích này đã tạo rất nhiều thuận lợi trong quá trình học tập, nâng cao chất lượng đời sống của bà con; đồng thời mở ra nhiều cơ hội cho việc đẩy mạnh giao thương, kết nối, mở rộng không gian phát triển cho người dân Nam Ka.

Ông Lê Văn Lon, Phó Chủ tịch UBND xã Nam Ka, cho biết: Năm 2025, những thay đổi tại Nam Ka đang chứng minh rằng giảm nghèo thông tin là nhiệm vụ hoàn toàn khả thi bằng những bước đi cụ thể, thông qua đầu tư hạ tầng, mở rộng tiếp cận, nâng cao kỹ năng số và bảo đảm thông tin đến được đúng người, đúng thời điểm. Những nỗ lực này mở ra hướng đi mới cho công tác giảm nghèo bền vững - nơi công nghệ không chỉ phục vụ sản xuất mà còn trở thành “chìa khóa” giúp đồng bào vùng sâu tự tin hòa nhịp cùng quá trình chuyển đổi số của tỉnh cũng như cả nước.

Thanh Xuân