Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XII Tiếp tục miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp là cần thiết

Nghị quyết của QH về tiếp tục miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp là một trong những văn bản pháp luật quan trọng được trình Quốc hội xem xét trong phiên họp sáng ngày 25-10.

Theo Báo cáo của Chính phủ, chính sách ưu đãi miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp theo Nghị quyết số 15/2003/QH11 ngày 17-6-2003 của QH nhằm cụ thể hóa chủ trương của Đảng và Nhà nước trong việc ưu đãi đối với sản xuất nông nghiệp, khuyến khích tích lũy vốn của hộ nông dân, tăng đầu tư, thúc đẩy phát triển kinh tế nông nghiệp và nâng cao đời sống của người dân ở khu vực nông thôn.
Thực hiện Nghị quyết số 15/2003/QH11 nêu trên, từ năm 2003 đến năm 2009, trung bình mỗi năm  nhà nước đã miễn, giảm cho trên 11,2 triệu hộ với tổng số thuế miễn, giảm 1,85 triệu tấn quy thóc, thành tiền là 2.837 tỷ đồng (tính bình quân theo giá thực tế). Số thuế sử dụng đất nông nghiệp được miễn, giảm lớn nhất là tại vùng Tây Nam Bộ, sau đó đến Đông Bắc Bộ, miền Trung, Tây Nguyên, miền núi phía bắc và cuối cùng là Đông Nam Bộ.

Căn cứ vào tình hình cụ thể hiện nay, Chính phủ đề nghị QH ban hành Nghị quyết với nội dung miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp đối với toàn bộ diện tích đất nông nghiệp phục vụ cho nghiên cứu, sản xuất thử nghiệm; diện tích đất trồng cây hàng năm có ít nhất một vụ lúa trong năm; diện tích đất làm muối; miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp đối với toàn bộ diện tích đất nông nghiệp của hộ nghèo; miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp đối với diện tích đất nông nghiệp trong hạn mức giao đất nông nghiệp do Nhà nước công bố cho một số đối tượng và giảm thuế cho một số đối tượng khác, được quy định cụ thể trong Nghị quyết.

Báo cáo thẩm tra về vấn đề này của Ủy ban Tài chính - Ngân sách QH cho rằng, việc ban hành Nghị quyết của QH về tiếp tục miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp là cần thiết. Đa số ý kiến trong Ủy ban Tài chính - Ngân sách tán thành việc tiếp tục thực hiện miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp trong giai đoạn tiếp theo và đề nghị Quốc hội xem xét, ban hành Nghị quyết về vấn đề này tại kỳ họp thứ 8, QH khóa XII như đề nghị của Chính phủ.

Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng, trước mắt có thể tiếp tục thực hiện chính sách miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp, song về lâu dài, cần thiết phải thu thuế đối với việc sử dụng đất nông nghiệp để đảm bảo nguyên tắc, đã sử dụng tài nguyên đất đai thì phải thực hiện nghĩa vụ thuế đối với Nhà nước. Bên cạnh đó, qua việc thực hiện chính sách miễn, giảm thuế, bên cạnh những kết quả tích cực cũng phát sinh tồn tại trong quản lý, sử dụng đất đai như sử dụng kém hiệu quả, bỏ hoang hóa đất tại một số địa phương. Mặt khác, nguyên tắc chung là cần hạn chế tối đa việc miễn, giảm thuế nhằm bảo đảm bình đẳng trong thực hiện nghĩa vụ thuế giữa các đối tượng sử dụng đất đối với Nhà nước, bình đẳng giữa các lĩnh vực kinh tế và giữ được tính trung lập của chính sách thuế.

 Về đối tượng được miễn giảm thuế, theo đề nghị của Chính phủ, cơ bản được giữ nguyên như Nghị quyết số 15/2003. Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề nghị rà soát quá trình thực thi việc miễn, giảm; căn cứ vào tình hình mới, đặc biệt là những định hướng mới trong phát triển kinh tế nông nghiệp của Đảng và Nhà nước để có điều chỉnh phù hợp theo hướng việc miễn, giảm có trọng tâm, trọng điểm, tập trung vào lĩnh vực cụ thể, tránh ưu đãi dàn trải. Cần phân loại đối tượng được miễn, giảm thuế theo mục đích sử dụng đất (đất trồng lúa, làm muối, trồng cây ăn quả, cây công nghiệp,…), phân kỳ sử dụng đất (mới đưa vào sử dụng hoặc đã canh tác lâu năm) để có chính sách miễn, giảm phù hợp.

Tuy nhiên, cũng có ý kiến trong Ủy ban Tài chính - Ngân sách QH đề nghị miễn toàn bộ (100%) số thuế sử dụng đất nông nghiệp phải nộp đối với mọi đối tượng sử dụng đất nông nghiệp đúng mục đích, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách QH Phùng Quốc Hiển cho biết. Nhóm ý kiến này cho rằng, số thu từ thuế sử dụng đất nông nghiệp hiện nay không lớn (chỉ khoảng 84 tỷ đồng/năm), khó bù đắp chi phí hành thu. Việc miễn toàn bộ số thuế phải nộp sẽ tạo tâm lý đồng thuận trong nhân dân, góp phần khuyến khích nông dân yên tâm sản xuất, tạo động lực mạnh mẽ để thực hiện chính sách “tam nông”.