Giảm tổn thất điện - vẫn còn nhiều khó khăn

Theo số liệu của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN):  tính chung cả năm 2010, tỷ lệ tổn thất điện năng toàn ngành Điện khoảng gần 10,5% (vượt 0,25% kế hoạch). Tổn thất điện năng lớn đã gây thiệt hại không nhỏ cho nền kinh tế.

Mức tổn thất lớn

Mặc dù giai đoạn từ năm 2004 – 2008, EVN đã khá thành công trong giảm tổn thất điện năng với mức trung bình trên 0,6%/năm, giảm từ 12,23% còn trên 9% vào năm 2009, nhưng đến năm 2010, mức tổn thất lại tăng lên gần 10,5%. Nguyên nhân của việc thất thoát điện năng có nhiều lý do: Lưới điện quốc gia đang quá tải nghiêm trọng nhưng vẫn phải vận hành theo phương thức cưỡng bức; nhiều công trình xây dựng đường dây và trạm biến áp bị chậm tiến độ, các công trình nguồn vận hành không ổn định khiến đường dây 500kV Bắc – Nam luôn phải truyền tải tối đa công suất và sản lượng đã làm tăng tổn thất trên lưới 500 kV.

Tỷ lệ tổn thất chung trên lưới điện hạ áp nông thôn mới tiếp nhận khá lớn

Ở nhiều nơi, lưới điện trung áp đã cũ nát, nhiều máy biến áp, đường dây có tổn thất cao, tiết diện nhỏ nhưng vẫn phải vận hành, nhất là lưới điện hạ áp nông thôn mới tiếp nhận (Năm 2009, tỷ lệ tổn thất chung trên toàn bộ lưới điện hạ áp nông thôn mới tiếp nhận lên tới hơn 25%, tương đương 539 triệu kWh).

Tình trạng quá tải có khả năng tăng nặng thêm trong năm 2011 cùng với sự phục hồi và tăng trưởng của nền kinh tế. Theo các chuyên gia, để bảo đảm điện cho nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong năm nay, đặc biệt trong 6 tháng mùa khô, nếu làm tốt công tác giảm tổn thất điện năng có thể bù đắp một phần đáng kể vào lượng điện thiếu hụt hàng năm, nhất là giảm tổn thất điện năng trong lưới điện hạ áp nông thôn mới tiếp nhận.

Căng thẳng vốn đầu tư

Một trong những mục tiêu quan trọng của ngành Điện là phấn đấu giảm tỷ lệ tổn thất điện năng năm 2011 (bao gồm cả tiếp nhận bán điện đến hộ dân) xuống dưới 10,25%.

Hiện nay, EVN đang chỉ đạo các Công ty Điện lực thực hiện nhanh các dự án đầu tư cải tạo nâng cấp lưới điện nông thôn mới tiếp nhận, thay thế hệ thống công-tơ đo đếm điện năng, phấn đấu để hạ tỷ lệ tổn thất chung trên lưới điện nông thôn khu vực tiếp nhận xuống còn 15% cuối năm 2010.

Nhằm hạn chế tổn thất, các đơn vị vận hành lưới điện đã thực hiện các giải pháp giảm tổn thất điện năng phù hợp với từng khu vực trên cơ sở kết hợp giữa các biện pháp quản lý kỹ thuật và biện pháp kinh doanh

Tuy nhiên, khó khăn nhất hiện nay là vấn đề vốn đầu tư cho việc nâng cấp, cải tạo hệ thống lưới điện. Năm 2011, chỉ tính riêng các công trình cần khởi công và hoàn thành chưa thu xếp được vốn của Tổng Công ty Truyền tải điện Quốc gia (NPT) đã là 45 công trình với tổng giá trị 899 tỷ đồng. Khả năng trong năm 2011 NPT chỉ có thể đạt được tỷ lệ tự đầu tư dưới 7% và vẫn không đủ điều kiện vay vốn cho đầu tư. Lượng vốn cần cho đầu tư lưới điện nông thôn cũng rất thiếu. Vì vậy, khả năng đáp ứng về truyền tải điện của lưới điện truyền tải còn thấp, công tác vận hành, sửa chữa lớn tiếp tục căng thẳng. Tình trạng thiếu vốn đã đưa ngành điện rơi vào thế “lực bất tòng tâm” trong việc giảm tỷ lệ tổn thất điện năng.

Để tháo gỡ khó khăn, ngoài sự nỗ lực của bản thân, EVN kiến nghị Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các ngân hàng thương mại bố trí đủ nguồn vốn cho Tập đoàn vay theo yêu cầu của các dự án điện. Các tỉnh có giải pháp cho vay vốn ưu đãi để cải tạo lưới điện nông thôn. Các bộ, ngành, các địa phương tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền và thực hiện sử dụng điện tiết kiệm, giáo dục ngăn chặn tình trạng ăn cắp điện, góp phần hỗ trợ EVN làm tốt công tác chống thất thoát điện năng.