Lão nông tự chế guồng nước giúp cải tạo đất cằn

Ông Dự cho biết, trước đây, những chân ruộng ở khu vực này chỉ gieo trồng được lúa 1 vụ vào mùa mưa, còn mùa khô thì đành bỏ hoang vì thiếu nước. Năm 2012, tình cờ ông xem trên truyền hình có giới thiệu về những guồng nước (cọn nước) của người dân tộc thiểu số miền núi phía Bắc. Cảm thấy có thể áp dụng vào thực tiễn ở địa phương nên ông Dự đã mày mò tự chế ra guồng nước của mình với đường kính 3 m, tổng chi phí khoảng 15 triệu đồng. Để tiết kiệm tối đa chi phí làm guồng, ông Dự đã tận dụng các vật liệu tre, gỗ ngay trong vườn nhà, đồng thời mua thêm ống nhựa, thép, trục vòng bi… rồi tự thiết kế, lắp đặt. Ông Dự sử dụng loại ống nhựa làm gàu múc loại có đường kính 12cm, cắt thành khúc khoảng 1 m rồi bịt một đầu. Trên 12 cánh quạt gạt nước được ông lắp đặt 36 gàu múc. Mỗi vòng quay của guồng, các gàu múc được khoảng 50 lít nước, mỗi phút lượng nước được múc lên chừng 5.000 lít đổ ra mương dẫn đưa vào các chân ruộng trên cao. Cơ chế hoạt động của guồng hoàn toàn nhờ lưu lượng dòng chảy của kênh dẫn nước từ phía đập chứa Buôn Triết về các cánh đồng phía dưới nên không tốn chi phí nhiên liệu, cũng như công sức vận hành. Khi không có nhu cầu dẫn nước lên ruộng nữa thì chỉ cần gạt thanh chắn bằng gỗ phía đầu xả của guồng, nước sẽ tự động chảy ngược lại dòng kênh rất thuận lợi. Ông Dự cho biết: Guồng nước này đáp ứng đủ nước tưới cho 3 sào lúa của ông, góp phần tăng thêm thu nhập cho gia đình lên 8 - 15 triệu đồng mỗi năm. Ngoài ra, guồng nước này còn phục vụ tưới cho gần 4 ha lúa trên cao của người dân trong thôn.

Ông Phạm Thọ Dự bên guồng nước tự chế của mình.

Nói về việc ông Phạm Thọ Dự làm guồng nước, Phó Chủ tịch UBND xã Buôn Triết Bùi Mạnh Hải cho biết, ông Phạm Thọ Dự là người đầu tiên trong xã tự chế ra guồng nước để đưa nước từ tuyến kênh dưới thấp lên khu vực đất sản xuất trên cao. Đây là việc làm sáng tạo, không chỉ đem lại lợi ích cho gia đình ông Dự mà còn giúp ích cho một số hộ dân khác ở thôn Đồng Tâm sản xuất lúa nước. Từ khi những chân ruộng nơi đây được bảo đảm nguồn nước thì không còn tình trạng đất sản xuất bị bỏ hoang nữa, bà con đã có thể gieo trồng lúa 2 vụ, thậm chí là 3 vụ nên thu nhập của mỗi hộ cũng tăng lên từ 50 - 60%/sào/năm.

Lê Thành