Độc đáo cà phê… voi

Có mặt trên thị trường từ hơn 1 năm nay, cà phê voi là sản phẩm độc đáo của sự kết hợp giữa hai đặc sản mà người dân, du khách gần xa đều biết đến khi nhắc đến Đắk Lắk - đó là voi nhà và cà phê. Nó không chỉ làm phong phú cho các sản phẩm cà phê của tỉnh, mà còn mở ra một hướng mới cho công tác chăm sóc, bảo tồn voi nhà.

Ông Đàng Năng Long (ở buôn Jun, thị trấn Liên Sơn, huyện Lắk), người sở hữu nhiều voi nhất cả nước cũng là người đã hiện thực hóa ý tưởng sản xuất cà phê voi.

Ông Long nhớ lại: Vào năm 2013, trong chuyến đi du lịch Thái Lan, ông được đến tham quan một trang trại nuôi voi kết hợp với sản xuất cà phê voi. Ông ghé quầy bán các sản phẩm cà phê voi và giật mình bởi chúng có giá cao ngất ngưởng: 1.500 USD/1kg, một ly cà phê voi giá hơn 1 triệu đồng tiền Việt Nam. Sau chuyến đi, ông về cứ trăn trở mãi: Việt Nam cũng có voi nhà, sản lượng cà phê đứng thứ 2 thế giới mà tại sao không sản xuất cà phê voi? Năm 2014, ông cùng với Giám đốc Công ty TNHH Cà phê Cao Nguyên Việt (huyện Ea Kar) Nguyễn Văn Hòa quyết định hiện thực hóa giấc mơ sản xuất cà phê voi. Theo đó, một số voi của ông sẽ ngưng hoạt động du lịch để tham gia vào 1 công đoạn sản xuất cà phê voi, còn phía Công ty tiến hành chế biến và phân phối sản phẩm ra thị trường.

Những con voi của gia đình ông Long dùng để sản xuất cà phê voi.

Những trái cà phê chín được chọn lựa kỹ lưỡng về rửa sạch, phơi ráo nước để cho voi ăn. Phải mất từ 16-30 giờ sau khi ăn quả voi mới thải ra hạt cà phê, công nhân sẽ thu gom những hạt cà phê  này rồi sơ chế, rửa sạch, phơi khô, tách vỏ lụa và rang, xay thành cà phê. Cứ khoảng 30 kg trái cà phê tươi mới thu được 1 kg cà phê voi.  Ông Long chia sẻ: “Điều làm nên hương vị độc đáo của cà phê voi chính là nhờ quá trình lên men tự nhiên trong các bộ phận tiêu hóa của voi, đặc biệt là a xit trong dạ dày voi sẽ loại bỏ chất protein vốn là nguyên nhân tạo nên vị đắng chát của hạt cà phê. Cùng với quả cà phê, người ta còn cho voi ăn thêm nhiều loại thức ăn như chuối, mít, bột bắp, sầu riêng, dứa… để tạo nên những hương vị “độc nhất vô nhị” chỉ có ở cà phê voi. Đặc biệt, voi là loài thông minh và nhạy cảm, nên những trái cà phê có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật cao, hay dùng nhiều phân hóa học chúng sẽ không ăn, mà chỉ ăn những trái cà phê chín tự nhiên, không sử dụng hóa chất, thuốc bảo vệ thực vật”.

Trong Lễ hội cà phê Buôn Ma Thuột lần 5 - 2015, Công ty TNHH Cà phê Cao Nguyên Việt đã “trình làng” một loại cà phê độc đáo với tên gọi “cà phê voi”. Tuy nhiên, nhiều người không chỉ ngỡ ngàng bởi thứ cà phê độc đáo, lạ lẫm lần đầu tiên xuất hiện ở xứ sở cà phê, mà còn choáng bởi cái giá cực sốc: Mỗi kilôgam cà phê có giá 1.500 USD, bằng giá với cà phê voi của Thái Lan. Sau gần 1 năm có mặt trên thị trường, nhưng do có giá cao so với các loại cà phê khác, chưa có nhiều thị trường tiêu thụ nên việc tiêu thụ cà phê voi còn gặp nhiều khó khăn. Nhiều du khách nước ngoài khi đến du lịch Hồ Lắk được ông Long mời nếm thử cà phê voi đã nhận xét là không thua kém gì chất lượng cà phê voi ở Thái Lan, lại còn được tận mắt chứng kiến quy trình sản xuất sản phẩm độc đáo này. “Để tiêu thụ được cà phê voi thì cần nhiều kinh phí cho việc quảng bá, giới thiệu sản phẩm đến người tiêu dùng, tuy nhiên do bước đầu chúng tôi đang gặp khó khăn nên việc làm này chưa được rộng rãi. Chúng tôi đang hướng đến thành lập một công ty cổ phần chuyên về sản xuất và phân phối cà phê voi, khi đó mới đủ lực để  đưa sản phẩm ra thị trường”, ông Long cho biết.

 Là một người có kinh nghiệm nuôi voi lâu năm, ông Long hiểu rõ khi dùng voi vào việc sản xuất cà phê không chỉ nâng cao giá trị cho hạt cà phê mà nó còn có điều kiện để tăng cường thức ăn, đảm bảo dinh dưỡng cho voi. Bởi vì khi cho voi ăn quả cà phê phải kèm thêm nhiều thức ăn khác như mía, bột bắp, chuối… để tiêu hóa tốt. Nếu chỉ ăn mỗi quả cà phê thì voi sẽ bị nóng bụng và lần sau chúng không ăn nữa. “ Ở tỉnh ta hiện có đàn voi nhà hơn 40 con, nếu sản phẩm cà phê voi tìm chỗ đứng vững được trên thị trường thì voi nhà sẽ không còn phải vất vả nhịn đói cõng khách du lịch nữa, mà nguồn lợi lớn từ sản phẩm cà phê voi sẽ được sử dụng tái đầu tư để bảo tồn voi, người nuôi voi được hưởng lợi cũng sẽ nâng cao ý thức chăm sóc voi của mình”, ông chia sẻ.

 Vạn Tiếp