Xăng sinh học: Nơi bán được, nơi không

Sau 8 tháng triển khai bán xăng E5 trên địa bàn tỉnh, lượng tiêu thụ vẫn còn hạn chế, tình trạng nơi bán được, nơi không khiến nguy cơ tiềm ẩn nhiều yếu tố không bền vững.

Theo Công ty xăng dầu Nam Tây Nguyên, đơn vị đầu tiên của tỉnh tiên phong kinh doanh xăng E5, thì kể từ đầu tháng 12-2015, các cột bơm xăng A92 tại 3 cửa hàng của công ty ở TP. Buôn Ma Thuột đều đã được thay thế bằng xăng E5, với sản lượng bán ra bình quân đạt 15 m³/ ngày. Tính tổng sản lượng bán ra 7 tháng đầu năm đạt 3.094 m³, so với tháng đầu mới triển khai bán loại nhiên liệu này thì sản lượng đã tăng lên bình quân 15,3%/tháng, mức tăng bình quân đạt 2m³/ngày.

Trái lại, Trạm xăng dầu số 48 Nguyễn Lương Bằng (TP. Buôn Ma Thuột) của Công ty xăng dầu Quân đội khu vực 3 cũng đưa vào phân phối xăng E5, tại đây bán đồng thời hai loại xăng E5 và A92, sau 5 tháng triển khai, dù đã treo băng rôn, khẩu hiện tuyên truyền nhưng lượng tiêu thụ rất èo uột. Anh Vương Quốc Việt, Trạm trưởng trạm xăng dầu này cho hay, đầu ra cho xăng E5 hầu như không có, lượng khách mua rất hạn chế, trong khi tỷ lệ tồn chứa hao hụt lớn khiến doanh thu của cửa hàng sụt  giảm.  Được biết, trung bình mỗi tháng tại đây chỉ bán được 1.000 lít xăng E5, tỷ lệ tiêu thụ đạt chưa đến 2% tổng lượng xăng dầu bán ra của cửa hàng.

Trên thực tế, xăng E5 đem lại nhiều lợi ích thiết thực, rõ nhất là lợi thế về bảo vệ môi trường, giúp Nhà nước không bị lệ thuộc vào vấn đề nhập khẩu nhiên liệu. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, sức tiêu thụ vẫn chưa như kỳ vọng. Một trong những nguyên nhân khiến xăng E5 chưa phổ biến là do thói quen sử dụng xăng  truyền thống A92, A95 của người dân cộng với sự chưa mặn mà của các DN bán lẻ, phân phối. Theo ghi nhận, loại nhiên liệu này vẫn còn khá xa lạ với nhiều NTD, thậm chí một bộ phận NTD còn thẳng thắn từ chối dùng xăng E5 do chưa hiểu rõ tác dụng của nó. Về phía nhà phân phối, việc kinh doanh loại xăng này khác với xăng truyền thống, đòi hỏi phải khắt khe hơn trong bảo quản, lợi nhuận giảm khiến họ không mặn mà.

Khách mua xăng sinh học tại cửa hàng của Công ty xăng dầu Nam Tây Nguyên.

Tính đến thời điểm này, toàn tỉnh có 3/6 DN đầu mối đã tiến hành phân phối xăng sinh học, gồm có Công ty Xăng dầu Nam Tây Nguyên, Công ty Xăng dầu Quân đội khu vực 3 và Công ty Cổ phần xăng dầu Dầu khí Vũng Tàu. Theo đó, hiện có 5 điểm kinh doanh xăng E5 tại TP. Buôn Ma Thuột thuộc các địa chỉ 04 Nguyễn Lương Bằng, 04 Lý Thái Tổ, 06 Nguyễn Tất Thành, 183 Nguyễn Tất Thành, cửa hàng bán lẻ xăng dầu số 31 (xã Hòa Phú), và 4 cửa hàng tại các huyện như cửa hàng bán lẻ xăng dầu số 13 (thôn 4, xã Ea Pil, huyện M’Đắk), số 24 (xã Ea Ktur, huyện Cư Kuin), số 25 (thôn Quỳnh Tân, thị trấn Buôn Trấp, huyện Krông Ana) và số 33 (xã Cuôr Đăng, huyện Cư M’gar). Như vậy, so với thống kê của Sở Công thương (có  tất cả 453 cửa hàng kinh doanh xăng dầu đang hoạt động trên địa bàn tỉnh) thì số cửa hàng triển khai bán xăng E5 chỉ chiếm gần 2% và trong số tổng sản lượng xăng bán ra mỗi ngày, xăng E5 chiếm tỷ lệ rất nhỏ.

Lộ trình của UBND tỉnh đặt ra, từ ngày 1-12-2015 xăng E5 được sản xuất,  phối chế, kinh doanh để sử dụng cho phương tiện cơ giới đường bộ tiêu thụ trên địa bàn tỉnh, và xăng E10 sẽ bắt đầu được sử dụng từ 1-12-2017. Mục tiêu đưa xăng sinh học vào sử dụng trên địa bàn thay thế xăng khoáng là phù hợp xu thế và cần thiết; thế nhưng, để đạt được lộ trình trên là một thách thức không nhỏ đối với ngành kinh doanh xăng dầu của địa phương. Theo nhiều DN đầu mối, cần tính lại giá thành của xăng E5 cho phù hợp hơn, xăng E5 bán ra trên địa bàn tỉnh hiện có giá 15.130 đồng/lít, thấp hơn 470 đồng/lít so với  xăng A92 nhưng vẫn chưa đủ để hấp dẫn người mua; bên cạnh đó, nếu có cách loại bỏ được xăng A92 hoàn toàn ra khỏi hệ thống thì xăng E5 sẽ thịnh hành hơn… Ngoài ra, một DN tư nhân kinh doanh ở lĩnh vực này tại TP. Buôn Ma Thuột cũng đề xuất, Nhà nước cần có cơ chế hỗ trợ DN, nhất là những đơn vị tư nhân về chi phí ban đầu để DN chủ động, sẵn sàng triển khai bán xăng E5.

Đỗ Lan