Ứng dụng công nghệ cao trong công tác lai tạo giống bò

Phương pháp TTNT cho bò bằng tinh cọng rạ đông lạnh được coi là một tiến bộ kỹ thuật ứng dụng công nghệ cao trong công tác di truyền chọn giống vào thực tiễn sản xuất. Thực hiện được kỹ thuật này cần có một hệ thống, môi trường để bảo quản, vận chuyển tinh ở điều kiện thích hợp và đội ngũ dẫn tinh viên có kiến thức về sinh lý sinh sản của bò, kinh nghiệm thực tiễn, hăng say với nghề. Phương pháp này giúp chủ động về không gian và thời gian trong việc phối giống đã thu hút đông đảo bà con chăn nuôi và các dẫn tinh viên tham gia mà đối tượng được hưởng lợi trực tiếp từ chương trình này chính là người chăn nuôi.

Năm 2016, Trung tâm Khuyến nông tỉnh tiếp tục triển khai thực hiện chương trình TTNT bò trên địa bàn toàn tỉnh và đóng vai trò là “đầu mối” nhằm duy trì, đẩy mạnh hoạt động việc TTNT bò với ngân sách nhà nước hỗ trợ 100% về ni-tơ để bảo quản và vận chuyển tinh, riêng phần vật tư (tinh, ống gen, găng tay) do người chăn nuôi bò đối ứng kinh phí. Hiện nay, nông dân trên địa bàn tỉnh không còn tư tưởng trông chờ vào sự hỗ trợ đầu tư từ nhà nước mà đã chủ động tham gia tích cực hơn vào công tác TTNT bò. Trong năm 2016, kinh phí bà con đối ứng lên đến 332 triệu đồng, chiếm tỷ lệ 62% trên tổng số kinh phí triển khai chương trình. Trung tâm Khuyến nông tỉnh luôn quản lý, theo dõi việc nhập xuất vật tư (ni-tơ, tinh, ống gen và găng tay) cho các dẫn tinh viên theo nhu cầu thực tế của từng địa phương bảo đảm đúng quy trình kỹ thuật, chính xác, thuận lợi và tiết kiệm.

Bò lai Red Angus được lai tạo từ Chương trình thụ tinh nhân tạo bò tại huyện Ea Kar.

Từ khi chương trình TTNT bò triển khai trên địa bàn tỉnh đã tạo ra được nhiều thế hệ lai có ngoại hình rất đẹp, có khả năng phát triển tốt nên một số bê đực lai như angus… sinh ra được bà con giữ lại làm bò đực giống để phối với bò cái trong vùng. Cụ thể, trong năm 2016, đã có 6.362 con bò cái được phối bằng phương pháp TTNT, 5.067 con bê lai được sinh ra có ngoại hình đẹp, sinh trưởng phát triển tốt và đạt tỷ lệ nuôi sống trên 95%; trọng lượng bò thịt lai (lúc 24 tháng tuổi) tăng hơn bò thịt nội từ 120-150 kg/con, tỷ lệ bê lai hướng thịt tăng từ 30% lên 35%. Đặc biệt, đây là năm đầu tiên Trung tâm Khuyến nông tỉnh đưa vào phối thử nghiệm 60 liều tinh bò chuyên thịt BBB trên địa bàn huyện Ea Kar và TP. Buôn Ma Thuột với tỷ lệ đậu thai đạt 70%.

Rõ ràng, chương trình TTNT bò không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế mà còn có tính định hướng bền vững, thiết thực đối với nghề chăn nuôi bò của tỉnh, góp phần nâng cao chất lượng đàn bò như khả năng sinh trưởng phát triển tốt; cải tạo tầm vóc, thể trọng đàn bò và chất lượng thịt bò; tạo ra các thế hệ lai thích nghi với điều kiện môi trường, đặc biệt tạo ra đàn bò cái đủ tiêu chuẩn làm nền để lai tạo với các giống bò chuyên thịt, sữa; tránh lây lan một số bệnh truyền nhiễm. Tuy nhiên, theo bà Nguyễn Thị Hoa Quỳ (Phó Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi thú y tỉnh) cho biết, chương trình TTNT bò ở một số huyện chỉ hoạt động cầm chừng, cần có hướng chuyên nghiệp và thực tiễn hơn. Bên cạnh đó, để xây dựng chương trình ngày càng chất lượng hơn đòi hỏi các dẫn tinh viên là người am hiểu tình hình chăn nuôi tại địa phương và cần có trách nhiệm hướng dẫn, tư vấn cho người dân như phối với giống bò nào thì tốt…

Cao Phúc