Huyện M'Đrắk

Cát xây dựng: Cung không đủ cầu

Gia đình ông Nguyễn Doãn Võ (ở tổ dân phố 5, thị trấn M’Đrắk) khởi công xây dựng ngôi nhà 2 tầng với diện tích xây dựng trên 200 m² từ giữa tháng 5-2019. Ngay sau khi khởi công, công trình đã phải tạm dừng 20 ngày vì không có cát, sau đó việc nghỉ một vài tuần chờ cát là thường xuyên. Đến nay, dù đã triển khai được hơn 3 tháng nhưng công trình chỉ mới hoàn thành được phần thô của tầng 1, tiến độ quá chậm do thiếu cát xây dựng. Gia đình ông Võ đã liên hệ với các nơi cung cấp cát nhưng chỗ thì báo hết, chỗ thì giá quá cao, có thời điểm lên tới trên 430.000 đồng/m³. Trên thị trường hiện nay, giá cát xây dựng khoảng 1,7 triệu đồng – 2,6 triệu đồng/xe tải trọng 6 m³, trong khi trước đây chỉ từ 950.000 – 1,4 triệu đồng.

Nhiều công trình xây dựng trên địa bàn huyện M'Đrắk chậm tiến độ do thiếu cát để thi công.

Không chỉ các công trình tư nhân mà các công trình do Nhà nước đầu tư cũng đang chậm tiến độ do thiếu cát xây dựng. Trên địa bàn huyện M’Đrắk hiện có 23 công trình giao thông nông thôn mới và các công trình thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững với nhu cầu cát xây dựng là hàng nghìn mét khối. Ở xã Ea M’doal hiện có 8 công trình công cộng (trong đó có 2 hội trường thôn, 6 công trình giao thông) và hàng chục công trình của người dân đang triển khai gặp nhiều khó khăn do khan hiếm cát xây dựng. Mặc dù xã có 4 vị trí có nguồn cát xây dựng, tổng diện tích trên 2 ha tại các thôn: 3, 4, 7, 10... nhưng do chưa được cấp phép khai thác nên nhiều công trình diễn ra rất chậm vì không có cát để thi công.

Mặc dù có nguồn cát khai thác, trữ lượng cát dồi dào song hiện huyện M’Đrắk vẫn chưa được phép khai thác cát. Từ trước đến nay, nguồn cung cát xây dựng trên địa bàn huyện chủ yếu từ nguồn khai thác trái phép theo hình thức tận thu trên các lòng sông, suối trên địa bàn huyện. Một số xã giáp ranh như Ea Pil (giáp Ea Kar), Ea M’doal (giáp Sông Hinh - Phú Yên) thì mua cát ở những địa bàn lân cận nhưng rất ít.

Thời gian gần đây, do giá cát xây dựng liên tục tăng nên dọc sông Krông H’năng và các con suối ở địa bàn huyện M’Đrắk, tình trạng khai thác, vận chuyển cát trái phép để bán kiếm lời diễn ra rất phức tạp; một số hộ gia đình, cá nhân tại các xã Cư Prao, Ea Pil, Ea M’doal... đã lén khai thác tận thu cát trên các bãi bồi lòng sông, lòng suối. Riêng trong 2 tháng (từ đầu tháng 5 đến đầu tháng 7-2019), Công an huyện M’Đrắk phối hợp với các xã, thị trấn đã phát hiện 10 vụ với 13 đối tượng khai thác, vận chuyển, tập kết cát trái phép trên địa bàn, thu giữ 7 đầu máy, 8 xe ô tô các loại và lập hồ sơ xác minh xử lý trên 50 m³ cát xây dựng không rõ nguồn gốc; xử phạt 7 vụ, 11 đối tượng với số tiền 11,8 triệu đồng.

Ông Khương Văn Phong, Trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện M’Đrắk cho biết, trước nhu cầu sử dụng cát xây dựng ngày càng tăng cao trên địa bàn huyện, Phòng Tài nguyên và Môi trường đã tham mưu với UBND huyện ban hành phương án tận thu cát khơi thông dòng chảy tại các lòng sông, suối tại 6 điểm với diện tích 23.949 m², trữ lượng khoảng 17.439 m³ cát tại các xã Ea M’doal, Ea Hmlay, Krông Á. Bên cạnh đó, UBND huyện cũng đã có văn bản gửi Sở Tài nguyên và Môi trường đề nghị điều chỉnh, bổ sung khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản cát xây dựng tại 11 vị trí, tổng diện tích 4,82 ha tại các xã Ea M’doal, Ea Hmlay, Krông Á, Ea Pil, Cư Króa, Ea Trang... Tuy nhiên, đến thời điểm này vẫn chưa có công bố chính thức về việc cấp quyền khai thác cát trên địa bàn huyện M’Đrắk.

Thu Nguyệt