Học làm cha mẹ

“Học làm cha mẹ” là cụm từ mới xuất hiện trong những năm gần đây từ nhu cầu xã hội hiện đại. Điều đó không có nghĩa là trong xã hội truyền thống, các bậc làm cha mẹ không “học làm cha mẹ”, dẫu rằng chẳng có trường lớp nào dạy dỗ về việc làm cha mẹ như thế nào. Thông qua quá trình xã hội hóa cá nhân, ngay từ khi còn nhỏ, các bé trai, bé gái đã quan sát mô hình hành vi của cha mẹ, ông bà mình và biết được một người cha, người mẹ thường có những hành động như thế nào. Với những kinh nghiệm nuôi dạy con cái được truyền từ đời này sang đời khác và trong bối cảnh xã hội khép kín thì việc nuôi dạy con cái đối với các bậc cha mẹ dường như đơn giản.  

Trong xã hội hiện đại, vai trò hỗ trợ kinh nghiệm nuôi dạy con cái từ ông bà ngày càng yếu, thậm chí một số gia đình không còn sự can thiệp này. Lẽ tất nhiên, bản thân cha mẹ với thiên chức thiêng liêng tự họ cho rằng sẽ biết cách nuôi dạy con cái. Bên cạnh đó, các bậc cha mẹ có thể tìm đọc kiến thức nuôi dạy con được in trong sách, báo một cách khoa học và đầy đủ. Điều kiện kinh tế phát triển, trẻ em được chăm sóc ngày càng tốt hơn, được đảm bảo thỏa mãn những nhu cầu cá nhân nhiều hơn. Bởi vậy, nhiều người cho rằng, phương pháp chăm sóc và nuôi dạy con cái phụ thuộc vào khả năng nhận thức và cách sắp xếp thời gian khoa học của cha mẹ.

Tuy nhiên, trên các phương tiện truyền thông đại chúng hiện nay, chúng ta thường xuyên bắt gặp những lo lắng, băn khoăn của các bậc cha mẹ về những vấn đề của con cái: Con cái tỏ ra ương bướng, phản đối cha mẹ, lầm lì, khép kín, giữ khoảng cách với cha mẹ; con vòi vĩnh được thỏa mãn các nhu cầu vật chất hoặc được làm theo ý muốn; những dấu hiệu rối loạn giới tính của con cái; sự bất hòa giữa vợ chồng ảnh hưởng đến trạng thái tâm lý của con cái; vấn đề trẻ có thai, bị lạm dụng tình dục, nghiện ma túy, nhiễm HIV... Những vấn đề trên không chỉ là nỗi lo lắng của các bậc cha mẹ mà còn là những vấn đề xã hội.

Trong bối cảnh đó, nhu cầu “học làm cha mẹ” ngày càng lớn. Các bậc cha mẹ trong xã  hội hiện đại đang gặp phải những tình huống mà  muốn xử lý một cách hợp lý và khoa học thì phải học. Có học mới có thể đưa ra câu trả lời cho những câu hỏi như: Làm thế nào trước tình trạng thay đổi đột ngột về tâm sinh lý của con cái? Sắp xếp thời gian biểu cho các thành viên trong gia đình như thế nào cho hiệu quả và khoa học? Định hướng giá trị sống cho con mình như thế nào trong điều kiện xã hội mở? Trang bị cho con mình những kỹ năng gì để chúng có khả năng tự bảo vệ?...

Hiện nay, ở các đô thị lớn  đã có nhiều trung tâm tư vấn cho các bậc cha mẹ, nội dung và phương pháp giáo dục con cũng được đăng tải trên sách, báo và các diễn đàn. Tuy vậy, trang bị đầy đủ kiến thức nuôi dạy con nên người quả thật không đơn giản, và hơn nữa, từ nhận thức tới hành động lại là cả một quá trình. Nhưng nhất thiết, trong chừng mực nào đó những người làm cha mẹ cần phải “học làm cha mẹ”. Điều đó không chỉ thể hiện trách nhiệm đối với con mà còn là trách nhiệm đối với xã hội.

Trương Thị Hiền