Không nên lạm dụng việc dùng cây mật nhân

Thời gian gần đây, cây mật nhân, loại cây thuốc mà nhiều người gọi là “thần dược chữa bách bệnh” được bày bán nhiều trên các tuyến đường ở TP. Buôn Ma Thuột. Tuy nhiên, việc dùng cây thuốc này không hợp lý sẽ dẫn đến hậu quả xấu cho sức khỏe.

Cây mật nhân được bày bán trên nhiều tuyến đường ở TP. Buôn Ma Thuột.

Trên vỉa hè các tuyến đường Lê Duẩn, Nguyễn Văn Cừ, Lê Thánh Tông… ngày nào cũng có người chở từng bó thân, rễ cây mật nhân đến bán, thu hút nhiều người đến xem và mua với giá 40.000 – 50.000 đồng/kg. Theo khảo sát của phóng viên, chỉ riêng trên đường Lê Duẩn có khoảng 10 điểm bán loại cây này thường xuyên. Trong vai người hỏi mua rễ cây về ngâm rượu, chúng tôi được một người bán mật nhân ở ngã tư đường Lê Duẩn – Nguyễn Du giới thiệu: “Thân và rễ cây đều còn tươi, thơm phức, các anh mua về dùng có thể chữa được bệnh xương khớp, gan, thận…, giá chỉ 50.000 đồng/kg”. Tại vị trí này, giờ tan tầm, lượng người ghé vào mua hàng khá đông. Nhiều người ảo tưởng vào công dụng của loại cây này nên mua đến cả chục ký. Anh Nguyễn Hải Phú (ở huyện Ea Kar) cho biết: “Chưa biết hiệu quả thực hư ra sao, nhưng nghe nhiều người nói cây này chữa được nhiều bệnh nên mua về dùng thử”.

Qua tìm hiểu, được biết: lượng cây mật nhân này do những người đi rừng ở các huyện Dak Glong, Dak R’lấp, Dak Mil… (tỉnh Dak Nông) chở đến bán. Một người bán mật nhân trên đường Lê Thánh Tông, TP. Buôn Ma Thuột ở Dak R’lấp (tỉnh Dak Nông) cho biết: “Mỗi chuyến vào rừng mất 3 – 5 ngày và lấy được khoảng 1 tạ. Ở Dak Nông, chưa đến mùa cà phê, mọi người đổ xô đi đào mật nhân nên khó bán, phải chở đến Buôn Ma Thuột, vừa dễ bán, lại được giá”. Đặc biệt, có những “đầu nậu” gom hàng giá rẻ của những người đi rừng ở Dak Nông rồi chở ô tô đến Dak Lak bán lẻ. Tại một số chợ trên địa bàn TP. Buôn Ma Thuột cũng có nhiều người DTTS bán thân và rễ mật nhân khô, xắt nhỏ.

Cây mật nhân tên khoa học Eurycoma Longifolia Jack, thuộc họ thanh thất (Simaroubaceae). Theo Đông y, loại cây này có vị đắng, tính mát, tác dụng bổ dưỡng cho người bị khí huyết hư, gân xương đau nhức, tê chân tay, rối loạn tiêu hóa. Cách sử dụng hiệu quả là dùng rễ cây khô, rang vàng và tán nhỏ để uống. Thời gian gần đây, có thông tin loại cây này ngâm rượu uống có tác dụng tăng cường sinh lực nam giới nên nhiều người đi rừng đào mật nhân đem bán. Tuy nhiên, việc mua bán như trên là điều đáng lo ngại, bởi trên thực tế, chưa có cơ quan chức năng chuyên môn nào kiểm tra, thẩm định về chất lượng là cây thật hay giả; đồng thời chưa có tài liệu khoa học chính thức nào khẳng định loại cây này có thể chữa bách bệnh; ngược lại, người có thể trạng yếu nếu dùng có thể nguy hiểm đến tính mạng. Vì vậy, theo Lương y Phạm Duy (Hội Đông y huyện Buôn Đôn): đây là loại cây thuốc mới, người sử dụng nên đến các cửa hàng Đông dược uy tín mua và để được hướng dẫn cách sử dụng…

Minh Thông