Bệnh tay, chân, miệng bùng phát dữ dội: Không được chủ quan

Hiện nay, số người mắc và tử vong do bệnh tay, chân, miệng (TCM) trên cả nước đang tăng mạnh, trong khi đó, Bộ Y tế và nhiều địa phương vẫn cho rằng, căn bệnh nguy hiểm này đang được kiểm soát và không công bố TCM. Đáng lo ngại hơn do bệnh nhân TCM tăng quá cao, khiến nhiều bệnh viện tuyến dưới chẩn đoán, điều trị căn bệnh này gặp nhiều sai sót, lúng túng làm bệnh nhân tử vong…

Theo báo cáo mới nhất của Cục Y tế dự phòng, 100% các tỉnh, thành phố trên cả nước đều đã ghi nhận có người mắc TCM. Từ đầu năm tới nay, cả nước đã có hơn 71.472 người bị TCM, trong đó có trên 130 trường hợp tử vong. Đến thời điểm này, phác đồ điều trị bệnh TCM đã được Bộ Y tế chỉnh sửa và phổ biến rộng rãi cho các tuyến điều trị, nhưng việc chẩn đoán, điều trị căn bệnh này vẫn gặp không ít lúng túng, sai sót dẫn tới nhiều ca tử vong nhanh. BS Nguyễn Minh Tiến, Phó trưởng Khoa Hồi sức tích cực - Chống độc, Bệnh viện Nhi đồng 1 TP. Hồ Chí Minh cho rằng, đây là một thực tế đáng lo ngại đang diễn ra tại nhiều địa phương có bệnh TCM hoành hành, nhất là các tỉnh phía Nam. Do số bệnh nhân nhập viện quá đông nên nhiều ca bệnh nặng không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời dẫn đến tử vong chỉ sau vài giờ nhập viện. Hơn nữa, cơ sở y tế tuyến dưới thường gặp các lỗi như chẩn đoán nhầm, điều trị không đúng phác đồ, theo dõi không chặt chẽ dẫn đến bệnh nhân sốc nặng kéo dài. Thậm chí, ngay cả khi bác sĩ đã chẩn đoán chỉ đích danh bệnh nhân mắc TCM thì lại xuất hiện tình trạng phân loại bệnh sai. Có bệnh nhân mức độ nhẹ nhưng vẫn được chuyển lên tuyến trên dẫn đến quá tải bệnh viện tuyến trên, trong khi trường hợp chẩn đoán mắc mức độ nặng lại không được chuyển tuyến trên khiến việc điều trị không kịp thời, dẫn đến tử vong.

Khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa tỉnh luôn ở trong tình trạng quá tải bệnh nhân trong mùa dịch bệnh. Ảnh: K.O

Cũng theo bác sĩ Tiến, bệnh TCM tương đối giống với nhiều bệnh lý khác nên đã có những trường hợp chẩn đoán nhầm do không có biểu hiện lâm sàng đặc trưng. Trẻ mắc TCM đôi khi biểu hiện lâm sàng là sốt cao liên tục, khò khè, thở rít, suy hô hấp… mà đây cũng là dấu hiệu của nhiều bệnh lý khác như: hen, viêm phế quản, viêm phổi, sốt xuất huyết, sốt phát ban. Thực tế đã có những bệnh nhân không có sốt, không nổi ban nên dễ gây tâm lý chủ quan cho gia đình và bác sĩ điều trị thiếu kinh nghiệm, nhưng đây lại là trường hợp rất cần lưu ý.

Trước thực tế trên, TS Nguyễn Văn Kính, Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết, hiện nay trong số nhiều trẻ mắc TCM có trẻ tử vong và có trẻ không tử vong là do đáp ứng miễn dịch ở cơ thể trẻ khác nhau. Tuy nhiên, nguy hiểm nhất là bệnh nhân TCM bị viêm cơ tim, phù phổi nếu vẫn cố chuyển tuyến điều trị làm thay đổi tư thế có thể khiến tim ngừng đập, trẻ tử vong nhanh. Do đó, các bác sĩ cần phải xác định rõ bệnh tình của trẻ mắc TCM nhất là với trường hợp bệnh nhân bị viêm cơ tim cần điều trị tại chỗ, không được vận chuyển vì thay đổi tư thế có thể gây ngừng tim và tử vong.

TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Khám chữa bệnh (Bộ Y tế), lo ngại những năm qua, Việt Nam phải đối mặt với nhiều dịch bệnh nguy hiểm như H5N1, SARS, sốt xuất huyết… nhưng chưa khi nào số ca mắc và tử vong tăng cao như với bệnh tay chân miệng. Thách thức cho ngành y tế là đến nay chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, chưa có vắc-xin phòng bệnh nên các bác sĩ không được chủ quan, cần cập nhật phác đồ điều trị vì dịch sẽ còn diễn biến phức tạp.

K.O (tổng hợp)