Tết Trung thu lại “nóng” chuyện vệ sinh an toàn thực phẩm

Mỗi dịp Tết Trung thu, thị trường thực phẩm lại trở nên nhộn nhịp, nhất là với mặt hàng bánh Trung thu. Chọn được bánh Trung thu bảo đảm an toàn vệ sinh là mối quan tâm của rất nhiều người tiêu dùng. Và cũng là vấn đề được cơ quan quản lý, ngành chức năng ráo riết thực hiện.

Bánh Trung thu: chất lượng... mập mờ

Thị trường bánh Trung thu trên địa bàn TP. Buôn Ma Thuột vừa qua khá nhộn nhịp. Trên các tuyến đường nội đô đã xuất hiện những gian hàng bán bánh của các thương hiệu tên tuổi như: Kinh Đô, Đồng Khánh, Bibica, Hữu Nghị… đa dạng sản phẩm và giá cả. Tuy nhiên, điều dễ nhận thấy là mặc dù các loại bánh có tên tuổi được để trong hộp và trưng bày trong tủ kính, nhưng hầu hết nơi bán bánh Trung thu đều là những quầy hàng thời vụ dựng tạm trên vỉa hè nên khó đáp ứng các điều kiện bảo quản đối với mặt hàng “khó tính” này. Bánh trưng bày trong tủ kính dài ngày cộng với thời tiết nắng nóng, lại thường xuyên bị ánh nắng trực tiếp chiếu vào nên chuyện bánh bị hỏng, mốc trong khi vẫn còn hạn sử dụng là điều rất dễ xảy ra. Điều này lý giải vì sao không ít người tiêu dùng vẫn băn khoăn khi chọn mua bánh Trung thu, dù đó là loại bánh có thương hiệu. Chị Vũ Thị Phương (phường Tân Lập, TP. Buôn Ma Thuột) cho biết: “Gia đình tôi rất thích ăn bánh Trung thu, do đó khi mua bánh tôi luôn đặt vấn đề an toàn thực phẩm lên hàng đầu để bảo đảm sức khỏe cho cả nhà. Vì vậy, tôi luôn lựa chọn những loại bánh có thương hiệu để mua, tuy đắt một tí song đổi lại mình thấy yên tâm hơn khi sử dụng. Thế nhưng, cứ thấy bánh được bày bán ngay trên lề đường trong cả tháng trời như vậy, tôi tự hỏi cách bảo quản hời hợt như thế liệu có giữ được chất lượng như lúc mới “ra lò” hay không!?”.

Đoàn kiểm tra liên ngành của tỉnh về VSATTP kiểm tra chất lượng thực phẩm tại siêu thị Co.op Mart Buôn Ma Thuột.

Song song với nỗi lo mua phải bánh bị biến chất do điều kiện bảo quản không đạt yêu cầu, nhiều người tiêu dùng còn lo ngại mua phải bánh Trung thu giả, kém chất lượng. Trên thực tế, cùng với những loại bánh của các công ty lớn có thương hiệu, tên tuổi mức giá từ 40.000 đến 100.000 đồng/cái, trên thị trường còn xuất hiện bánh trung thu của các cơ sở sản xuất nhỏ lẻ với giá bán “khiêm tốn” hơn. Khảo sát tại một số chợ và cửa hàng bánh kẹo trên địa bàn TP. Buôn Ma Thuột cho thấy, các loại bánh nướng, bánh dẻo của các cơ sở sản xuất nhỏ lẻ được đóng gói từng cái hoặc 5 cái trong bao ni lông bên ngoài dán nhãn mác in tên cơ sở, hoặc bánh được đóng gói theo cặp bánh nướng và bánh dẻo trong hộp giấy in sẵn tên cơ sở. Theo một số người bán hàng cho biết, những loại bánh này có giá từ 3.000 đến 15.000 đồng/cái. Mặt hàng này chủ yếu được bỏ mối về các chợ huyện, xã hoặc vùng sâu vùng xa, còn ở thành phố, số người mua và sử dụng loại bánh này không nhiều. Khi hỏi về chất lượng của loại bánh này thì ngay cả người bán cũng không biết được thành phần thật của bánh gồm những gì.

Tăng cường quản lý an toàn thực phẩm

Để bảo đảm VSATTP trong mùa Trung thu, UBND tỉnh đã thành lập 2 Đoàn kiểm tra liên ngành tuyến tỉnh về VSATTP tiến hành thanh tra kiểm tra tại một số địa bàn trọng điểm. Đồng thời, các huyện, thị xã, thành phố cũng thành lập đoàn kiểm tra liên ngành về VSATTP để thực hiện công tác này tại địa phương mình. Ngay trong những ngày đầu ra quân, các đoàn kiểm tra liên ngành tuyến tỉnh, tuyến huyện đã phát hiện nhiều cơ sở vi phạm các điều kiện VSATTP. Các nội dung vi phạm chủ yếu gồm: điều kiện vệ sinh cơ sở; trang thiết bị, dụng cụ cũ, hỏng; công bố tiêu chuẩn sản phẩm, ghi nhãn thực phẩm; thực phẩm, phụ gia thực phẩm không rõ nguồn gốc, xuất xứ; thực phẩm quá hạn sử dụng; người trực tiếp sản xuất chế biến chưa được khám sức khỏe định kỳ, chưa được tập huấn kiến thức về VSATTP; nhân viên sản xuất sử dụng trang phục chưa bảo đảm vệ sinh, chưa đồng bộ, còn thiếu găng tay, mũ, khẩu trang khi chế biến. Ở một số cơ sở nhỏ lẻ điều kiện sản xuất chật hẹp, việc bố trí, sắp xếp các nguyên vật liệu, sản phẩm, thành phẩm chưa đúng quy định nguyên liệu, sản phẩm đôi khi đặt ngay dưới nền nhà... Đặc biệt, trong quá trình thanh tra, kiểm tra, các Đoàn kiểm tra còn phát hiện một số cơ sở sản xuất bánh Trung thu kém chất lượng. Cơ sở sản xuất bánh Trà My (khối 5, phường Thành Nhất, TP. Buôn Ma Thuột) có các sai phạm nghiêm trọng: điều kiện kinh doanh tạm bợ, môi trường sản xuất không bảo đảm VSATTP; khu vực chế biến thực phẩm nằm ngay cạnh khu vực vệ sinh và khu vực chăn nuôi gia cầm. Thậm chí, để có lợi nhuận cao, cơ sở này đã sử dụng nguyên liệu không đúng như công bố trên bao bì. Mặc dù bên ngoài bao bì của sản phẩm bánh nướng ghi thành phần gồm rất nhiều nguyên liệu: hạt sen, trần bì, khoai môn, sầu riêng, mứt bí, thịt gà, lạp xưởng, vi cá, jambon... nhưng thành phần của bánh thực tế chỉ có bột nếp, đậu xanh, mứt bí, đậu phụng và mè đen. Bao biện cho những hành vi sai phạm của mình, bà Nông Thị Điểm, chủ cơ sở sản xuất bánh Trà My lý giải: “Mỗi năm, gia đình tôi chỉ sản xuất bánh trong mùa Trung thu, hơn nữa lại sản xuất bánh ở quy mô gia đình nên không có điều kiện để đầu tư bài bản. Việc thông tin sai thành phần của bánh nướng là do cơ sở sử dụng bao bì mua sẵn ngoài chợ đã được in đầy đủ thành phần như thế nên không thay đổi được chứ không cố tình làm sai. Mỗi cái bánh chỉ bán với giá vài nghìn đồng làm sao có những thành phần “hảo hạng” như vi cá, thịt gà được…”. Theo ông Hoàng Văn Phong, Trưởng Đoàn kiểm tra liên ngành TP. Buôn Ma Thuột: “Qua kiểm tra tại 14 cơ sở sản xuất thực phẩm trên địa bàn cho thấy, hầu hết những cơ sở sản xuất có quy mô, đã tạo được uy tín, thương hiệu với người tiêu dùng chấp hành tương đối tốt các quy định về VSATTP. Còn những cơ sở sản xuất nhỏ lẻ vẫn chưa ý thức được trách nhiệm của mình trong việc bảo đảm VSATTP. Chính vì vậy, chúng tôi sẽ kết hợp kiểm tra với hướng dẫn, tuyên truyền để họ chấp hành nghiêm các quy định về VSATTP”.

Có thể thấy, việc thanh tra, kiểm tra của các đoàn kiểm tra liên ngành đã giúp phát hiện và ngăn chặn được nhiều loại thực phẩm kém chất lượng tuồn ra thị trường, gây hại cho sức khỏe của người tiêu dùng. Thế nhưng, giữa hàng nghìn loại sản phẩm thực phẩm, thì dù thanh tra kiểm tra ráo riết đến đâu vẫn khó tránh khỏi việc để lọt những sản phẩm thực phẩm kém chất lượng chưa được phát hiện. Để đảm bảo VSATTP, các chuyên gia trong ngành thực phẩm khuyến cáo người tiêu dùng nên chọn các loại sản phẩm thực phẩm ở những nơi có địa điểm cố định, hàng có bao gói nguyên lành.  Đồng thời, cần chú ý đến nhãn mác của cơ sở sản xuất, hạn sử dụng, các thông tin cơ bản về chỉ tiêu, thành phần. Ngoài ra, khi mua sản phẩm về sử dụng cũng cần quan sát màu sắc bên trong, mùi vị đặc trưng của sản phẩm. Nếu phát hiện các dấu hiệu bất thường nên báo cáo với chính quyền địa phương, cơ quan y tế nơi gần nhất để phòng nguy cơ ngộ độc thực phẩm cho cộng đồng.

 Kim Oanh