Phòng ngừa bệnh sởi ở trẻ em

Nguyên nhân gây bệnh:

Bệnh sởi là bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi rút sởi gây nên, bệnh xuất hiện quanh năm nhưng thường xảy ra vào mùa đông – xuân. Bệnh sởi lây truyền do dịch mũi, họng của người nhiễm bệnh khi người bệnh ho, hắt hơi, nói chuyện. Sự lây truyền của vi rút sởi rất nhanh, có thể sau 2 giờ người lành hít phải những giọt nước trong không khí có nhiễm vi rút sởi mà người bệnh làm bắn ra; 90% trẻ em tiếp xúc với trẻ mắc bệnh sởi sẽ bị lây bệnh.

Triệu chứng:

Thời kỳ ủ bệnh: Thường từ 7-18 ngày, giai đoạn này thường kèm theo chảy nước mắt, nước mũi; đối với trẻ nhỏ có thể bị đi tướt, trớ; trẻ sơ sinh có thể bị sụt cân mặc dù vẫn bú bình thường.

Thời kỳ phát bệnh: Trẻ đột ngột sốt cao, mệt mỏi, nhức đầu, đau cơ, khớp, chảy nước mắt, nước mũi, ho khan, có khi bị tiêu chảy.

Thời kỳ mọc sởi: Khi các triệu chứng nặng hẳn thì sởi mọc, ban nhỏ trên da. Phần nhiều ban mọc ở sau tai, chân tóc rồi lan theo trình tự trên mặt, cổ, lưng, bụng và chân tay. Đến ngày thứ ba kể từ khi sởi mọc, ban mọc khắp người, nhiều nhất ở những nơi hay cọ xát hoặc phơi nắng, có khi các nốt ban hợp lại với nhau thành từng vùng. Các nốt ban hình tròn hoặc bầu dục, có màu hồng nhạt, sờ vào mịn như nhung, ấn vào biến mất, da xung quanh vẫn bình thường. Khi ban mọc đến chân, người bệnh hết sốt và ban cũng bắt đầu bay đi (ban mọc kéo dài khoảng 6 ngày rồi lặn). Ban bay để lại các nốt sần, tróc da, những nốt thâm của da sần lẫn vào vùng da lành tạo nên màu da loang lổ (vằn da hổ). Khi ban bay hết, bệnh nhân hồi phục dần dần nếu không có biến chứng.

Trên đây là các dấu hiệu của bệnh sởi lành tính. Trong thực tế đôi khi gặp sởi ác tính: Ban mọc ít, người bệnh sốt cao, mê sảng, xuất huyết, đi tiểu ít… có thể dẫn tới tử vong hoặc bị biến chứng do nhiễm vi khuẩn gây viêm tai giữa, viêm phế quản, viêm phổi, viêm thanh quản…

Phương pháp điều trị và phòng bệnh:

Hiện nay chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Biện pháp hữu hiệu nhất vẫn là điều trị triệu chứng, chăm sóc, phòng ngừa và điều trị biến chứng.

Với sởi lành tính có thể điều trị tại nhà: Nên cách ly người bệnh ngay khi mới bị sốt và viêm phế quản, bảo đảm phòng ở của người bệnh thoáng mát, sáng, tránh gió lùa. Hằng ngày nên dùng nước ấm vệ sinh da, răng miệng, mắt cho người bệnh sạch sẽ để tránh nhiễm khuẩn, lở loét da, đối với trẻ đã lớn cho xúc miệng bằng nước muối (nước muối pha loãng, nhạt có thể uống được); cho người bệnh uống nhiều nước, ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, đối với trẻ còn bú mẹ tiếp tục cho trẻ bú: Nếu người bệnh sốt cao nên dùng khăn ấm để chườm cho người bệnh.

Tuyệt đối không tự ý cho người bệnh uống thuốc kháng sinh. Chỉ cho người bệnh dùng thuốc khi có chỉ định của bác sĩ. Chú ý theo dõi thân nhiệt người bệnh, nhất là khi sởi bay mà người bệnh vẫn sốt cần đưa đến ngay cơ sở y tế để phòng tránh những biến chứng xảy ra.

Biện pháp phòng bệnh tốt nhất là tiêm phòng vắc xin cho trẻ theo lịch tiêm chủng mở rộng như sau: tiêm mũi 1 khi trẻ 9 tháng tuổi, tiêm mũi 2 khi trẻ 18 tháng tuổi. Không tiếp xúc với người bệnh, khi có dấu hiệu mắc bệnh cần nghỉ học, nghỉ làm việc. Thực hiện tốt các biện pháp vệ sinh cá nhân như vệ sinh mũi, họng. Dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ và thông thoáng.

Ngọc Lan -  Hồng Vân