Phòng bệnh tiêu chảy cấp do Rotavirus

Bé Định Thế Kiệt (13 tháng tuổi, ở xã Quảng Phú, huyện Krông Nô, tỉnh Đắk Nông) là một trong những trường hợp bị tiêu chảy cấp do Rotavirus phải điều trị tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Đắk Lắk. Chị Lỹ Thị Lẩy (mẹ cháu Kiệt) kể: “Lúc đầu cháu bị nôn ói dữ dội kèm sốt nhẹ, sau đó thì đi phân lỏng 3-4 lần/ngày. Ban đầu tôi cho con uống lá ổi, sau đó cho con uống thuốc nhưng sau 3 ngày, thấy con sốt cao hơn, đi ngoài nhiều hơn nên tôi đưa con lên bệnh viện”. Cũng do chủ quan, nghĩ chỉ là bệnh tiêu chảy thông thường, ai cũng có thể mắc phải nên cháu Nguyễn Duy Khang (32 tháng tuổi, ở thị trấn Krông Năng, huyện Krông Năng) cũng được bố mẹ tự ý mua thuốc cầm tiêu chảy điều trị tại nhà trước khi đưa đến bệnh viện cấp cứu. Sau khi thăm khám, các bác sĩ chẩn đoán Khang bị biến chứng rối loạn điện giải, mất nước nhiều, chỉ cần chậm đưa đến bệnh viện một thời gian ngắn nữa thì rất nguy hiểm đến tính mạng.

Bệnh nhân mắc tiêu chảy cấp do Rotavirus đang được điều trị tại Khoa Nhi tổng hợp (Bệnh viện Đa khoa tỉnh). Ảnh: Đình Thi

Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới, mỗi năm trên thế giới có khoảng 2,4 triệu ca tiêu chảy do Rotavirus nhập viện. 453 nghìn trẻ dưới 5 tuổi tử vong vì nguyên nhân trên. Tại Việt Nam, Rotavirus là nguyên nhân của 55% trường hợp tiêu chảy cấp nhập viện ở trẻ nhỏ. Tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Thúy Minh, Trưởng Khoa Nhi tổng hợp (Bệnh viện Đa khoa tỉnh) cho biết: “Tiêu chảy cấp do Rotavirus là bệnh nhiễm khuẩn đường ruột cấp do virut Rota gây nên. Bệnh lây lan rất nhanh. Virut được thải ra ngoài theo phân người bệnh và tồn tại rất lâu trong phân, ở bàn tay, trên sàn nhà… nên trẻ dễ dàng nhiễm bệnh do uống hoặc ăn thức ăn bị nhiễm bệnh. Rotavirus tấn công nhanh vào hệ tiêu hóa còn non yếu của trẻ làm trẻ bị tiêu chảy, nôn ói và dẫn đến mất nước nhanh chóng, có thể tử vong nếu không được bù nước kịp thời. Bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ, đặc biệt là lứa tuổi từ 6 tháng đến 5 tuổi”.

Trước đây, thời điểm giao mùa là mùa của dịch bệnh tiêu chảy do virut Rota. Tuy nhiên, những năm gần đây, bệnh xảy ra vào tất cả các thời điểm trong năm. Hiện nay, tại Khoa Nhi tổng hợp (Bệnh viện Đa khoa tỉnh) đang điều trị nội trú cho khoảng 30 trẻ mắc bệnh tiêu chảy, trong đó có khoảng 10 - 15 cháu phải truyền dịch vì mất nước quá nhiều. Hầu hết các cháu đều ở lứa tuổi từ 6 tháng đến 3 tuổi.

Có một lý do khiến các bậc cha mẹ thường nhầm lẫn bỏ qua bệnh tiêu chảy hoặc để tình trạng bệnh ngày càng nặng hơn là trẻ có thể vừa mắc tiêu chảy, vừa mắc các bệnh lý khác, như: bệnh hô hấp, sốt virut… Theo bác sĩ Minh, các bậc cha mẹ cần chú ý đến các biểu hiện sau ở trẻ: Nôn ói là triệu chứng xuất hiện trước tiêu chảy 12 giờ và có thể kéo dài 2 - 3 ngày. Trẻ ói rất nhiều vào ngày đầu và giảm dần khi bắt đầu đi tiêu chảy. Tiêu chảy nhiều lần, phân lỏng toàn nước, có thể có đờm, nhớt nhưng không có máu. Tiêu chảy ngày càng tăng trong vài ngày, sau đó giảm dần. Vì vậy, khi thấy trẻ có các biểu hiện trên nên đưa trẻ đến các cơ sở y tế chuyên khoa để xác định chính xác tình trạng bệnh, có hướng điều trị phù hợp.

Rotavirus lây lan nhanh và tồn tại xung quanh chúng ta. Đây là loại siêu vi kháng với các chất tẩy rửa thông thường như xà bông, nước javen… Ngoài ra, bệnh tiêu chảy cấp này do siêu vi trùng gây ra, hiện vẫn chưa có trị liệu đặc hiệu, kháng sinh không có tác dụng đối với bệnh này. Việc điều trị bệnh chủ yếu là bù nước và muối để phòng biến chứng mất nước. Cho trẻ uống nhiều nước hơn bình thường, nước biển khô Oresol. Đặc biệt cho trẻ ăn đầy đủ chất dinh dưỡng, không kiêng khem. Với trẻ dưới 2 tuổi tiếp tục cho bú mẹ.

Các biện pháp vệ sinh thông thường, như: rửa tay trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, vệ sinh sàn nhà sạch sẽ … là các biện pháp làm giảm lây truyền các tác nhân gây bệnh tiêu chảy khác nhưng không hữu hiệu để phòng ngừa tiêu chảy do Rotavirus. Vì vậy, các bác sĩ khuyến cáo: cách tốt nhất để bảo vệ trẻ nhỏ khỏi tiêu chảy do Rotavirus là chủng ngừa bằng vắc-xin, trẻ được uống hai liều vắc xin cách nhau 1 tháng, bắt đầu từ tuần lễ thứ 6 sau khi sinh và tuổi kết thúc uống là trước 4 tháng tuổi.

Mỹ Hạnh