Tết Trung thu - Đọc lại những vần thơ của Bác viết cho thiếu nhi

Bác Hồ với các cháu thiếu nhi. Ảnh: Tư liệu

“… trẻ em như búp trên cành,

Biết ăn ngủ, biết học hành là ngoan…”

Thế nhưng, trong điều kiện cách mạng chưa thành công, dân ta còn trong vòng nô lệ, thì các em cũng chưa có được cuộc sống ấm no hạnh phúc. Từ đó bác kêu gọi thiếu nhi trong cả nước đoàn kết góp sức chung tay cùng người lớn trong công cuộc giải phóng nước nhà:

“…Vậy nên trẻ em nước ta

Phải đoàn kết lại để mà đấu tranh

Người lớn cứu nước đã đành,

Trẻ em cũng góp phần mình một tay…”

Và với tinh thần lạc quan tin tưởng vào ngày cách mạng thành công, Bác  khẳng định một cách chắc chắn rằng:

“…Bao giờ đuổi hết Nhật, Tây

Trẻ em ta sẽ là bầy con cưng…”

Đặc biệt trong bài thơ “Trẻ chăn trâu” viết năm 1942, Bác không chỉ cảm thông chia sẽ nỗi thống khổ cùng các em sống trong điều kiện cùng cực, mà còn chỉ ra nguyên nhân của sự thống khổ ấy:

“…Vì giặc Nhật, giặc Tây tàn bạo

khiến dân ta nước mất nhà tan

Trẻ em cũng bị cơ  hàn xót xa…”

Cách mạng Tháng Tám thành công, niềm mong ước của Bác Hồ đã trở thành hiện thực, các em được sống trong niềm hoan ca, trong tình thương yêu bao la của bác. Ngay từ Tết Trung thu đầu tiên của đất nước độc lập, ngày 21-9-1945 Bác đã viết thư gửi các em thiếu niên nhi đồng “Tết Trung thu với nền độc lập” chia sẻ với các em niềm hân hoan của người dân của một nước tự do, độc lập. Từ đó hằng năm, cứ vào dịp Trung thu Bác lại có thư chúc tết các em thiếu niên nhi đồng trong cả nước.

Thơ chúc Tết Trung thu là một trong những nét đặc sắc của thơ Bác. Tùy theo điều kiện hoàn cảnh của đất nước mà Bác có thơ chúc Tết Trung thu với những lời dạy bảo ân cần, chia sẻ, chăm sóc chu đáo phù hợp với tình hình nhiệm vụ cách mạng. Nhân dịp Trung thu năm 1951, khi cuộc kháng chiến chống Pháp trường kỳ của nhân dân ta đi vào giai đoạn phản công, trong niềm vui chung ấy, niềm yêu thương của Bác đối với thiếu niên nhi đồng đã được bộc lộ bằng vần thơ tha thiết yêu thương:

“…Trung thu trăng sáng như gương

Bác Hồ ngắm cảnh nhớ thương nhi đồng

Sau đây Bác viết mấy dòng

Gửi cho các cháu tỏ lòng nhớ nhung…”

Trung thu năm 1952, Bác lại gửi cho các cháu thiếu niên, nhi đồng bài thơ chúc Tết Trung thu thấm đẫm tình thương yêu, nhưng cũng định hướng cho các em những mục tiêu phấn đấu rất cụ thể:

“…Ai yêu các nhi đồng

Bằng Bác Hồ Chí Minh

Tính các cháu ngoan ngoãn

Mặt các cháu xinh xinh

Mong các cháu cố gắng

Thi đua học và hành

Tuổi nhỏ làm việc nhỏ

Tùy theo sức của mình

Để tham gia kháng chiến

Để gìn giữ hòa bình

Các cháu hãy xứng đáng

Cháu Bác Hồ Chí Minh…”

Lời thơ đã trở thành lời ca bất hủ cho bài hát truyền thống của thiếu nhi Việt Nam hơn nữa thế kỷ nay mỗi dịp Trung thu về.

Trung thu năm 1954, sau khi có thư chúc tết các em, Bác còn viết hai câu thơ như một lời dự đoán tiên tri cho những mùa trung thu sau của đất nước:

“…Bao giờ Nam Bắc một nhà

Các cháu xúm xít thì ta vui lòng…”

Có thể nói, thơ viết về thiếu niên nhi đồng của Bác Hồ là một tài sản tinh thần vô giá đối với các thế hệ thiếu nhi Việt Nam. Bởi trong đó các em không chỉ được sống trong tình thương yêu bao la của Bác, mà còn tìm thấy cho mình những bài học thiết thực để phấn đấu vươn lên thành con ngoan, trò giỏi, thành những người chủ thực sự của tương lai nước nhà.

Mặc dù, đã gần nửa thế kỷ Bác đi xa, nhưng những vần thơ của Bác vẫn sống mãi với thời gian, thấm đẫm tình yêu thương bao la đối với các thế hệ mầm non đất nước. Ngày nay cứ mỗi dịp Tết Trung thu về, đọc lại những vần thơ của Bác, càng hiểu thêm tấm lòng nhân ái bao la và tầm nhìn xa trong rộng của Bác đối với sự nghiệp chăm sóc bồi dưỡng giáo dục cho các thế hệ tương lai của đất nước.

Ngô Minh Thuyên