Cảnh giác với cơn thoáng thiếu máu não

Cơn thoáng thiếu máu não xảy ra đột ngột nhưng không kéo dài, bệnh tự phục hồi, song có thể bị tái phát. Đây là triệu chứng của bệnh mạch máu não, báo hiệu của tai biến mạch não. Do đó cơn thoáng thiếu máu não được coi là tình trạng khẩn cấp, cần được phát hiện và điều trị kịp thời.

Các yếu tố nguy cơ gây bệnh

Theo các chuyên gia y tế, nguyên nhân chủ yếu của cơn thoáng thiếu máu não xảy ra là do có một cục máu đông từ tim hay một mảng xơ vữa từ động mạch lớn được bơm vào một mạch máu nhỏ ở não. Do đó, nó làm cho động mạch bị hẹp, bị co thắt hay bị tắc nghẽn khiến sự lưu thông của máu trong động mạch bị giảm dẫn đến xảy ra các rối loạn thần kinh đột ngột và ngắn hạn.

Những yếu tố nguy cơ dễ gây nên cơn thoáng thiếu máu não hay tai biến mạch máu não gồm: di truyền, bệnh nhân thường có thân nhân bị bệnh tim mạch trước năm 55 tuổi; giới tính (nam giới bị cơn thoáng thiếu máu não hoặc tai biến mạch máu não nhiều hơn phụ nữ); có tiền sử bệnh tăng huyết áp, bệnh tim mạch, tiểu đường; hút thuốc lá; cholesterol máu cao; béo phì; nghiện ma túy, uống nhiều rượu, bia...

Nhức đầu, chóng mặt, mất thăng bằng là những dấu hiệu của cơn thoáng thiếu máu não. Ảnh minh họa

Dấu hiệu của cơn thoáng thiếu máu não

Đang sinh hoạt bình thường bỗng nhiên có các biểu hiện: bất tỉnh, nhức đầu, yếu nhẹ hoặc liệt nửa người; nói ngọng hoặc không nói được; không nhìn thấy ở một mắt hoặc cả hai mắt; mất thăng bằng, lảo đảo, đi không vững... Tình trạng xảy ra đột ngột, nhưng chỉ kéo dài một hai phút đến 10 phút. Nếu triệu chứng kéo dài quá một giờ, thường đã có tổn thương nặng nề, có thể một vùng não đã bị hủy hoại gọi là tai biến mạch máu não. Trong những phút đầu tiên xuất hiện cơn thiếu máu não, người bệnh có thể bị tăng huyết áp và rối loạn tri giác. Khám tim mạch có thể thấy rối loạn nhịp tim và có dấu hiệu tắc hẹp động mạch (thường là động mạch cổ). Đồng thời, xét nghiệm máu có thể thấy đường huyết cao hay mỡ máu tăng cao. Tuy nhiên, khi chụp Xquang, chụp cắt lớp sẽ không phát hiện thấy dấu hiệu chảy máu hoặc hủy hoại của não bộ. 

 Diễn biến của một cơn thiếu máu não thường gặp là bệnh nhân phục hồi hoàn toàn trong vài phút hoặc trong vòng một giờ. Tuy nhiên, bệnh nhân có thể bị tái phát nhiều lần và có thể bị tai biến mạch máu não thật sự với các triệu chứng hôn mê và liệt kéo dài, không phục hồi và có thể tử vong.

Cách xử trí và phòng bệnh

Cơn thoáng thiếu máu não được coi là tình trạng cấp cứu khẩn cấp. Nếu cơn thoáng thiếu máu mới xảy ra, cần gọi xe cấp cứu hay thầy thuốc đến tại nhà (bệnh nhân không được tự lái xe đến nơi cấp cứu vì có thể xảy ra tai biến nguy hiểm). Đồng thời, cần thăm khám, làm xét nghiệm cho bệnh nhân để loại trừ khả năng bị tai biến mạch máu não, nếu đúng thì phải được điều trị khẩn cấp. Trường hợp cơn thoáng thiếu máu não đã xảy ra trong vòng 2 ngày, cần đưa bệnh nhân đến khám sớm tại cơ sở y tế.

Cách phòng bệnh chủ yếu là giảm các yếu tố gây bệnh như bỏ thuốc lá, điều trị tăng áp huyết, bệnh tiểu đường, tăng cholesterol, bệnh tim mạch, loạn nhịp tim, chống đông máu... Ngoài ra, có thể giảm nguy cơ bị xơ vữa và hẹp động mạch bằng cách dùng thuốc aspirin liều thấp, plavix, aggrenox hoặc thuốc chống đông. Đối với những bệnh nhân bị thiếu máu não do hẹp động mạch cổ có thể phẫu thuật hoặc nong động mạch.

Một nghiên cứu cho thấy: Khoảng 7% những bệnh nhân bị cơn thoáng thiếu máu não sẽ bị tai biến mạch máu não trong vòng 1 tuần, trong đó 50% số bệnh nhân này bị tai biến trong 2 ngày đầu và trên 14% những bệnh nhân khác bị tai biến trong vòng 3 tháng

K.O (nguồn SK&ĐS)