Bệnh tay, chân, miệng: Cần phát hiện sớm các biến chứng nặng

Tay, chân, miệng là bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ, thời điểm bùng phát bệnh vào khoảng thời gian xuân - hè (tháng 3, 4, 5) và đầu thu ( tháng 9, 10). Nếu nguyên nhân do vi rút coxsackie A 16, bệnh thường lành tính và khỏi hoàn toàn sau 7 - 10 ngày, rất hiếm khi có biến chứng nặng. Nếu nguyên nhân do vi rút enterovirus 71 có thể xảy ra các biến chứng nặng như viêm não, viêm màng não, viêm cơ tim, tổn thương phổi cấp... Đây là các biến chứng rất nguy hiểm, có thể tử vong nhanh chóng. Do đó cần phải nắm rõ các biểu hiện của bệnh cũng như chú ý phát hiện sớm các dấu hiệu khi có biến chứng để đưa trẻ đến cơ sở y tế cấp cứu và điều trị kịp thời.

Trẻ bị tay, chân, miệng điều trị tại Bệnh viện Nhi đồng I (TP. Hồ Chí Minh). Ảnh: TL

Nguyên nhân gây bệnh tay, chân, miệng hay gặp nhất là do vi rút coxsackie A 16, enterovirus  71 (EV 71) và một số enterovirus khác. Sau 3 - 7 ngày bị nhiễm vi rút, bệnh sẽ có biểu hiện, đầu tiên là sốt, sau đó là nổi ban và phỏng nước. Cụ thể bệnh nhân sốt cao, chán ăn, rất mệt và thường kèm đau họng. Sau sốt 1- 2 ngày, đau miệng tăng lên và trong miệng xuất hiện các chấm đỏ sau đó phát triển thành các bọng nước và vỡ ra tạo các vết loét tại lưỡi, lợi, má trong, hầu họng. Đồng thời, cũng sau 1 - 2 ngày kể từ khi sốt, ngoài da sẽ nổi ban sau chuyển thành mụn nước, vị trí xuất hiện thường ở lòng bàn tay, gan bàn chân hoặc đôi khi, bệnh chỉ biểu hiện đơn thuần ở miệng.

Các biến chứng thường gặp của bệnh tay, chân, miệng là: viêm màng não, viêm não màng não liệt mềm cấp, viêm cơ tim, phù phổi cấp do thần kinh. Trên cùng một bệnh nhân có thể phối hợp nhiều biến chứng như: viêm não màng não, phù phổi và viêm cơ tim. Khi bệnh biến chứng, trẻ sẽ có các biểu hiện: sốt cao, li bì, quấy khóc, bỏ ăn, khó ngủ, giật mình lúc thức hay lúc bắt đầu thiu thiu ngủ; có biểu hiện hoảng hốt, nói lảm nhảm, chới với, run chi, co giật… Trong trường hợp nặng hơn trẻ có biểu hiện: co giật nhãn cầu, nôn mửa liên tục, gáy cứng, méo miệng, nổi vân tím, lờ đờ, kích thích vật vã, yếu tứ chi, hôn mê, mạch nhanh, huyết áp tụt. Ngoài ra, còn có các biểu hiện suy hô hấp như thở khò khè, tím, cánh mũi phập phồng.  Đặc biệt, các biểu hiện ban đầu khi trẻ bị biến chứng viêm não màng não nếu không chú ý rất khó nhận biết vì trẻ chỉ có các biểu hiện như: quấy khóc, ngủ nhiều, hoảng hốt, hay giật mình, run chi, đi đứng không vững, loạng choạng,… Diễn tiến rất nhanh dẫn đến co giật, khó thở, suy hô hấp, rối loạn vận mạch, sốc thần kinh. Thậm chí khi các nốt phỏng nước trên da đã khô và đóng vảy trẻ vẫn có thể bị biến chứng viêm não màng não.

Chính vì vậy, khi trẻ mắc bệnh tay, chân, miệng, ngoài các biện pháp chăm sóc, điều trị theo đúng chỉ định của bác sĩ, cha mẹ, người thân cần luôn chú ý theo dõi phát hiện sớm các dấu hiệu ở trẻ để có biện pháp can thiệp kịp thời, tránh diễn biến nặng có thể gây tử vong.

D.K (nguồn SK&ĐS)