Nan giải bài toán xử lý rác thải sinh hoạt ở xã Ea Riêng (M'Drak)

Là xã điểm xây dựng nông thôn mới của huyện M’Drak giai đoạn 2010 - 2015, nhưng đến thời điểm này chính quyền xã Ea Riêng cũng đang “đau đầu” trong việc giải quyết bài toán xử lý rác thải sinh hoạt, tiến tới thực hiện tiêu chí môi trường trên địa bàn xã. Trước đây, xã Ea Riêng được quy hoạch hơn 1,4 ha đất nông nghiệp tại khu vực thôn 18 để xây dựng chợ trung tâm của 4 xã: Ea Riêng, Ea H’Mlây, Ea M’Đoan và Cư Króa, dự kiến xây dựng trong năm 2013. Tuy nhiên, sau nhiều năm triển khai, hiện nay, chợ vẫn chỉ là những túp lều dựng tạm, họp 3 lần mỗi tuần vào thứ ba, năm, bảy; mỗi ngày vài tiếng buổi sáng với khoảng hơn 120 người thường xuyên buôn bán, trao đổi những sản phẩm tự cung, tự cấp là chính. Chợ chưa được xây dựng, nhưng bãi rác từ việc họp chợ tạm cũng như nguồn rác thải của khu dân cư lân cận đã sớm hình thành và ngày càng chất cao trên diện tích đất quy hoạch chợ. Theo chính quyền địa phương, rác phát sinh chủ yếu là từ khu dân cư thôn 18 dọc theo trục Tỉnh lộ 51, với khoảng 100 hộ dân và 61 hộ kinh doanh tại khu vực chợ tự phát cũ. Đến nay, bãi rác này đã kéo dài hơn 40 m, rộng 5 m, ước tính chứa hơn 100 m³ rác thải.

Theo phản ánh của nhiều người dân, ban đầu, khu vực này chỉ dùng làm bãi đổ rác tạm thời, nhưng hơn 2 năm nay rác thải đưa về ngày một nhiều, bãi rác ngày càng phình to, tràn ra ngoài, lấn dần tuyến đường đi lại của nhân dân. Tại khu vực này, mùi hôi bốc lên nồng nặc, mùa nắng thì ruồi nhặng sinh sôi, mùa mưa thì nước bẩn chảy tràn lan. Điều đáng nói là quy trình xử lý rác không được thực hiện đúng quy định, điều kiện chôn lấp không bảo đảm, các chất thải nguy hại không được phân loại xử lý… nên nước rỉ ra từ bãi rác tràn lan, khí thải ô nhiễm phát tán tự nhiên ra môi trường khiến một bãi rác nằm ngay trong khu dân cư đang là mối nguy hại nghiêm trọng, tiềm ẩn nhiều bệnh tật cho người dân nơi đây. Đáng lo ngại hơn, mưa những ngày qua, nước rỉ ra bãi rác ngày càng nhiều, thẩm thấu vào các giếng nước, ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống sinh hoạt của hơn 50 hộ dân xung quanh. Người dân đã nhiều lần kiến nghị di dời bãi rác này hoặc có biện pháp xử lý bảo đảm không ô nhiễm môi trường nhưng chưa thấy thực hiện.

Bà Trần Thị Châu, người dân thôn 18 phản ánh: Đã nhiều năm nay, người dân thôn 18 luôn phải sống trong cảnh khốn khổ và nơm nớp lo sợ bệnh tật do bãi rác gây ra. Vào mùa nắng, mùi hôi và ruồi nhặng tràn lan khiến nhiều gia đình phải đóng tất cả các cửa và bật quạt cả ngày, không khí ngột ngạt. Bãi rác nằm sát mép vườn, nên gia đình bà Châu luôn lo ngại khi dùng nước giếng sinh hoạt. Mặc dù ý thức được mức độ nguy hiểm của việc đổ rác trong khu dân cư, nhưng hiện nay xã chưa tiến hành thu gom rác, đồng thời bãi rác quy hoạch chưa hoàn chỉnh nên người dân cũng không biết phải đổ rác vào đâu.

Ông Phạm Đình Nhu, Chủ tịch UBND xã Ea Riêng cho biết: Trước thực trạng ảnh hưởng môi trường từ bãi rác, chính quyền xã Ea Riêng đã đưa ra giải pháp khắc phục như thuê phương tiện cơ giới tiến hành thu gom, chôn lấp một phần theo đúng quy định; san ủi khống chế phạm vi bãi rác; tăng cường phun hóa chất xử lý côn trùng, diệt ruồi muỗi… Xã Ea Riêng cũng đã được huyện hỗ trợ kinh phí mua một xe công nông để vận chuyển di dời rác ra khỏi khu vực. Về hướng giải quyết lâu dài, xã sẽ quy hoạch và xây dựng bãi rác tập trung rộng trên 2.400 m2 với tổng kinh phí dự toán trên 500 triệu đồng tại thôn 19 (xã Ea Riêng); đồng thời, đề xuất phương án thu gom rác tại các khu vực dân cư tập trung có thu phí của từng hộ gia đình và hộ kinh doanh. Tuy nhiên, các phương án trên vẫn còn gặp nhiều khó khăn do địa bàn của xã rộng, dân cư trải dài trên tuyến đường khoảng 6 km nên công tác thu gom gặp nhiều trở ngại. Bên cạnh đó xã chưa có xe thu gom rác chuyên dụng, việc thu phí của người dân cũng chưa được thống nhất; trong khi đó, nguồn vốn hỗ trợ để đầu tư xây dựng bãi rác mới chưa được phê duyệt.

 Trong khi chính quyền địa phương vẫn đang loay hoay tìm giải pháp khắc phục thì ô nhiễm môi trường nghiêm trọng vẫn đang từng ngày ảnh hưởng đến sức khỏe, sinh hoạt của người dân trong vùng. Đến khi nào bãi xử lý rác đạt tiêu chuẩn môi trường sẽ được xây dựng vẫn là câu hỏi chưa có lời giải và từng ngày rác thải vẫn tiếp tục được vận chuyển đến đây, đổ tràn lan, gây tác hại không nhỏ đến sức khỏe người dân địa phương.

Thu Nguyệt