Bướm vàng Tây Nguyên

Đặt chân vào bất cứ một trang trại, nương rẫy nào, đam mê của tôi là “sục sạo”. Sống ở thành phố cả cuộc đời nên khi về với rẫy, sướng nhất là được hít căng lồng ngực không khí cây xanh, làm bạn với cỏ cây. Bàn chân bước đến đâu, bướm vàng từng đàn bay lên. Có cảm tưởng nghe được âm thanh trên từng đôi cánh mỏng.

Rẫy của Nam được chăm bón bằng công nghệ sinh hữu, thân thiện môi trường nên cơ man là bướm, trên cành sầu riêng nhiều tổ ong rừng. Ong tự tìm về làm tổ. Con ong thế mà khôn, nghe mùi hóa chất, không thể nào rủ rê nó về được.

“Mùa này đang là mùa bướm Tây Nguyên”, Nam giải thích. Tôi cứ bước giữa đám cỏ cây. Bướm tạo nên vũ điệu tháng tư Tây Nguyên. Tháng ba với hình ảnh con ong đi lấy mật đã đi vào thơ ca, âm nhạc. Tháng tư với cánh bướm mỏng manh, đó cũng là vũ điệu đặc biệt.

Tuổi thơ, với những người sinh ra ở nông thôn, ai chẳng có một thời “Những ngày trốn học/ Đuổi bướm cầu ao” (Quê hương, thơ Giang Nam). Với tôi, khu vườn nhà, nơi có chim, có chuồn chuồn, cào cào, bướm... là cả một “khoảng trời”.

Với Tây Nguyên, cứ cữ thời tiết khu vực này bắt đầu bước vào giai đoạn nắng, gió cũng là thời điểm những đàn bướm vàng nở rộ, mang đến cho mảnh đất núi rừng một vẻ đẹp lãng mạn, đầy sức sống. Đây cũng là mùa cà phê, sầu riêng... ra hoa. Trên trời, mây trắng bồng bềnh; dưới mặt đất hoa trắng, bướm vàng... Có lẽ không ai là không xao xuyến.

Bướm Tây Nguyên do đâu mà có? Trần Thành Nam, gốc là một nông dân xứ Nghệ thực thụ, nhưng nhờ học hỏi làm nông nghiệp sinh thái, hoa quả sạch, an toàn mà trở thành “nông dân trí thức” chính hiệu. Nam yêu hoa cỏ và các loài thực vật, động vật. Nam giải thích, loại bướm vàng này thường đẻ trứng, làm sâu, tạo kén trên những hàng cây muồng, vốn được trồng rất nhiều ở Tây Nguyên. Chúng ẩn nấp đâu đó, rồi bỗng một ngày phá kén, hàng triệu cánh bướm xuất hiện tung bay rợp trời, rợp tầm mắt.

Tháng 4 Tây Nguyên là thời điểm những đàn bướm đua nhau khoe sắc khắp mọi nẻo đường. Ảnh:Internet

Bướm bay đậu kín trên những chùm hoa cà phê và dập dìu bên những bờ hoa dại. Những đàn bướm vàng thường tụ tập bên vũng nước, khi mặt trời ban chiều rót những giọt óng ánh, phố núi càng thêm ảo diệu.

Tôi đã từng đến rừng quốc gia Cúc Phương đúng mùa bướm; ra đảo Ngư (thuộc thị xã Cửa Lò, Nghệ An) đúng mùa bướm. Bướm Cúc Phương đủ màu. Bướm đảo Ngư trên đôi cánh có những màu sắc biêng biếc. Bướm vàng Tây Nguyên mang đến những cảm xúc thi ca. Nhà thơ Nguyễn Bính, lúc sinh thời tự nhận mình “xuất thân” là con bướm. Con bướm ấy say đắm yêu đương, tận tụy hút hương hoa mật ngọt: “Bên hoa thấy bướm không buồn đuổi/Chỉ mải mê nhìn bướm ủ hoa” (Mười hai bến nước, thơ Nguyễn Bính).

Tâm trạng của Nguyễn Bính lúc ly biệt quê hương cũng có hình ảnh bướm vàng. Bướm vàng là thi ảnh, ẩn dụ của quê hương, nơi ông sinh ra và lớn lên. Có lẽ không riêng tôi, bất cứ ai trong chiều cô liêu nhìn đàn bướm vàng bay huyền ảo, giao hoan lộng lẫy đất trời không thể không nhớ quê hương, nhớ mối tình của thời “nông nổi”.

Rong ruổi trong rẫy của người “nông dân phố” Trần Thành Nam, tôi nhận ra sự thân thiện. Trời đất giao đãi bằng sự thân thiện của sinh thái, của cân bằng. Vẻ đẹp lộng lẫy bao giờ cũng thuộc về tự nhiên. Bướm vàng Tây Nguyên nâng đôi cánh mềm, mách bảo.

Ngô Đức Hành