Diệt rệp sáp cà phê bằng chế phẩm hữu cơ tự chế

Trước tình trạng người dân sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hóa học diệt rệp sáp tràn lan gây ô nhiễm môi trường, phá vỡ cân bằng sinh thái và rệp sáp ngày càng kháng thuốc, các cán bộ Công ty TNHH MTV Cà phê 15 (Quân khu 5) đã nghiên cứu chế tạo thành công chế phẩm sinh học kiểm soát rệp sáp, cho thấy hiệu quả rõ rệt.

Bệnh rệp sáp trên cây cà phê thường bùng phát vào mùa nắng, rệp sáp hút nhựa cà phê làm cây suy kiệt, năng suất giảm, chất lượng sản phẩm kém. Khi cây yếu, bệnh vàng lá, nấm muội đen phát triển, làm cây chết hàng loạt, ảnh hưởng lớn đến kinh tế. Để đối phó với rệp sáp, nhiều nông hộ sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hóa học, song hiệu quả ngày càng giảm do rệp sáp kháng thuốc cao, việc lạm dụng hóa chất gây ô nhiễm môi trường, phá vỡ cân bằng sinh thái, ảnh hưởng sức khỏe con người và tăng chi phí sản xuất.

Từ thực tiễn này, nhóm cán bộ Công ty TNHH MTV Cà phê 15 gồm: Thượng tá, Th.S Lê Trung Thành, Giám đốc; Thiếu tá quân nhân chuyên nghiệp (QNCN) Nguyễn Thị Thu Ngân, Đội trưởng Đội sản xuất số 3; Thiếu tá QNCN Nguyễn Thị Nhàn, Phòng Kế hoạch - Kinh doanh - Kỹ thuật và Thượng úy QNCN Trần Kim Quân, Phó Đội trưởng Đội sản xuất số 3 đã nghiên cứu, chế tạo thành công chế phẩm sinh học, thân thiện với môi trường, kiểm soát rệp sáp hiệu quả.

Theo đó, nhóm nghiên cứu đã kết hợp đạm cá, đạm tôm và chế phẩm thảo mộc như lá xoan, sả, quế, tỏi, ớt, dã quỳ… tạo thành hỗn hợp sinh học xử lý rệp sáp cà phê có tên “Chế phẩm bảo vệ thực vật CF - 15”. Theo công thức và quy trình kỹ thuật, sản phẩm này có khả năng diệt rệp sáp, nuôi dưỡng đất, phục hồi vườn cây. Các hoạt chất như azadirachtin, nicotine, allicin được tạo ra sau quá trình lên men thảo mộc có tác dụng tiêu diệt, xua đuổi rệp và chống nấm bệnh mà vẫn an toàn cho người, vật nuôi và cây trồng.

Lãnh đạo Quân khu 5 cùng các đại biểu tham quan vườn cà phê sử dụng chế phẩm hữu cơ. Ảnh: Văn Viễn

Từ 2 năm qua, Công ty TNHH MTV Cà phê 15 sử dụng chế phẩm này chăm sóc các vườn cây và hỗ trợ gần 500 lít hỗn hợp cho 100 hộ dân là đồng bào dân tộc thiểu số chăm sóc cà phê. Sau thời gian sử dụng, các vườn cà phê đều phát triển mạnh, năng suất ổn định, giữ chất lượng hạt, tiết kiệm khoảng 45% chi phí so với dùng thuốc bảo vệ thực vật trên thị trường.

Qua hai mùa cà phê dùng “Chế phẩm bảo vệ thực vật CF - 15”, anh Y Thim Niê (ở buôn Kbuôr, xã Cư Pơng) cho hay: “Từ khi dùng thuốc bảo vệ thực vật của Công ty Cà phê 15 hỗ trợ để phun cho vườn cây, cái mũi của tôi không bị nghẹt như trước đây khi thường dùng thuốc mua ở đại lý nữa. Trẻ con đi học qua vườn cà phê của tôi cũng không cần phải bịt mũi vì mùi hôi của thuốc. Chế phẩm diệt rệp sáp rất hiệu quả, vào mùa nắng cà phê không bị rệp sáp bám vào, cây nào cây nấy đều ra nhiều quả. Năm nay chắc được mùa”.

Bên cạnh đó, chế phẩm này không gây ra tình trạng rệp kháng thuốc, bổ sung dinh dưỡng cho cây, góp phần giảm nguy cơ ô nhiễm môi trường, bảo vệ thiên địch, duy trì cân bằng hệ sinh thái và bảo đảm an toàn sức khỏe cho người lao động. Với những ưu điểm này, “Chế phẩm bảo vệ thực vật CF - 15” được Bộ Tư lệnh Quân khu 5 trao giải Nhì tại Hội thi sáng kiến, cải tiến kỹ thuật năm 2025.

Quang Hùng