Chủ động bảo vệ nhóm dễ bị tổn thương và lợi ích công

Tỉnh Đắk Lắk là một trong sáu địa phương của cả nước triển khai thực hiện Nghị quyết số 205/2025/QH15 của Quốc hội về việc thí điểm Viện Kiểm sát nhân dân khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ quyền dân sự của các chủ thể là nhóm dễ bị tổn thương hoặc bảo vệ lợi ích công (Nghị quyết 205).

Ngay sau khi Nghị quyết 205 được ban hành, bám sát chỉ đạo của Viện Kiểm sát nhân dân (KSND) Tối cao, Viện KSND tỉnh đã ban hành kế hoạch triển khai trên phạm vi toàn tỉnh; phân công nhiệm vụ cho lãnh đạo và các viện KSND khu vực; tăng cường cán bộ, trang thiết bị cho các viện KSND khu vực; tổ chức lực lượng, xây dựng quy trình và phương án tiếp nhận, xử lý thông tin; chủ động rà soát, nắm tình hình các vụ việc dân sự có dấu hiệu xâm hại lợi ích công hoặc nhóm người dễ bị tổn thương (trẻ em, người cao tuổi, người khuyết tật, phụ nữ đang mang thai hoặc đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi, người dân tộc thiểu số)…

Viện trưởng Viện KSND tỉnh Phạm Trung Thuận thông tin tình hình triển khai thực hiện Nghị quyết 205 với đoàn khảo sát của Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội.

Theo ông Phạm Trung Thuận, Viện trưởng Viện KSND tỉnh, Nghị quyết 205 được ban hành không chỉ là một sự kiện pháp lý quan trọng mà còn là sự giao phó một trọng trách mới, khẳng định vai trò của Viện KSND trong việc bảo vệ công lý và lợi ích xã hội. Nghị quyết đã thiết lập một cơ chế pháp lý đặc thù, trong đó Viện KSND sẽ là chủ thể đứng ra khởi kiện khi có sự xâm phạm lợi ích công hoặc quyền lợi của các nhóm người dễ bị tổn thương mà không có người khởi kiện.

"Để Nghị quyết 205 thực sự đi vào đời sống, Viện KSND tỉnh đã tham mưu Thường trực Tỉnh ủy chỉ đạo các cơ quan, ban, ngành của tỉnh phối hợp với Viện KSND tỉnh triển khai nghị quyết nhằm giúp hệ thống chính trị cấp cơ sở và người dân nắm được tinh thần, trình tự, thủ tục để thực hiện theo đúng yêu cầu đề ra", ông Thuận cho hay.

Xác định công tác tuyên truyền là một trong những giải pháp hiệu quả để triển khai nghị quyết, Viện KSND tỉnh đã chỉ đạo các viện KSND khu vực tập trung tuyên truyền với nội dung sinh động, dễ hiểu, thu hút sự quan tâm của người dân; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, sử dụng mã QR chứa nội dung tuyên truyền để chuyển tải trên các nền tảng mạng xã hội như Zalo, Facebook…

Với những giải pháp đồng bộ, sự vào cuộc chủ động của ngành kiểm sát, Viện KSND hai cấp trên địa bàn tỉnh đã thu thập, xác minh và lựa chọn được 58 vụ việc để thực hiện (vượt 10 vụ việc so với yêu cầu Viện KSND Tối cao giao). Trong đó có những vụ việc Viện KSND tỉnh đã ban hành thông báo, kiến nghị và được các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan chấp nhận; qua đó bảo vệ được quyền lợi của các cá nhân và bảo vệ lợi ích công của Nhà nước.

Lãnh đạo, kiểm sát viên của Phòng kiểm sát giải quyết các vụ, việc dân sự (Viện KSND tỉnh) nghiên cứu hồ sơ một vụ việc bằng sơ đồ tư duy.

Điển hình như trong quá trình thực hiện nhiệm vụ kiểm sát việc giải quyết tin báo, Viện KSND khu vực 10 đã phát hiện 4 trường hợp tại buôn Yóh, xã Dliê Ya chưa đăng ký khai sinh (SN 1999 đến 2011); là người dân tộc Êđê; không có căn cước công dân, dẫn đến không thể thực hiện các quyền cơ bản như học tập, khám chữa bệnh, thụ hưởng chính sách an sinh xã hội...

Xác định đây là nhóm người dễ bị tổn thương theo quy định của Nghị quyết 205, Viện KSND khu vực 10 đã làm việc với gia đình, kiến nghị bằng văn bản, đồng thời phối hợp với Công an xã Dliê Ya và các cơ quan liên quan hỗ trợ pháp lý, hướng dẫn hồ sơ, các thủ tục cần thiết để 4 công dân được cấp giấy khai sinh, căn cước công dân, mã định danh cá nhân mức 2.

Qua đó bảo đảm đồng bộ dữ liệu dân cư, phục vụ cho việc tiếp cận dịch vụ công và thụ hưởng quyền lợi hợp pháp của các công dân trong tương lai, trong đó có 2 cháu nhỏ đã được đi học…

Duy Tiến