Tìm hiểu về bầu cử đại biểu Quốc hội và bầu cử đại biểu HĐND các cấp (Kỳ 3)

Câu 8. Việc tổ chức hiệp thương, giới thiệu người ứng cử gồm những bước, công đoạn nào?

Việc hiệp thương, giới thiệu người ứng cử được tiến hành thông qua 5 bước cụ thể như sau:

Bước 1: Tổ chức hội nghị hiệp thương lần thứ nhất để thỏa thuận về cơ cấu, thành phần, số lượng người được giới thiệu ứng cử;

Bước 2: Cơ quan, tổ chức, đơn vị giới thiệu người ứng cử ĐBQH, đại biểu HĐND các cấp (bao gồm việc tổ chức hội nghị lấy ý kiến cử tri nơi công tác hoặc nơi làm việc đối với người được giới thiệu ứng cử);

Bước 3: Tổ chức hội nghị hiệp thương lần thứ hai để thỏa thuận lập danh sách sơ bộ những người ứng cử ĐBQH, đại biểu HĐND;

Bước 4: Tổ chức hội nghị lấy ý kiến cử tri ở nơi cư trú đối với người ứng cử ĐBQH, đại biểu HĐND và ở nơi công tác hoặc làm việc (nếu có) đối với người tự ứng cử ĐBQH, đại biểu HĐND;

Bước 5: Tổ chức hội nghị hiệp thương lần thứ ba để lựa chọn, lập danh sách những người đủ tiêu chuẩn ứng cử ĐBQH, đại biểu HĐND.

Câu 9. Hội nghị hiệp thương lần thứ nhất ở tỉnh, thành phố đối với việc giới thiệu người ứng cử ĐBQH được tổ chức khi nào? Thành phần, nội dung và trình tự, thủ tục tiến hành hội nghị?

Hội nghị hiệp thương lần thứ nhất ở tỉnh, thành phố do Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh triệu tập, chủ trì trong khoảng thời gian từ ngày 1/12/2025 đến ngày 10/12/2025 (chậm nhất là 95 ngày trước ngày bầu cử) để thỏa thuận về cơ cấu, thành phần, số lượng người của cơ quan, tổ chức, đơn vị ở địa phương được giới thiệu ứng cử ĐBQH trên cơ sở dự kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Thành phần tham dự hội nghị gồm: Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh, đại diện Ban lãnh đạo các tổ chức thành viên của MTTQ Việt Nam cùng cấp và đại diện Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã trực thuộc. Đại diện Ủy ban bầu cử ở tỉnh, thành phố, Thường trực HĐND và UBND cấp tỉnh được mời tham dự hội nghị này.

Nội dung, trình tự, thủ tục tổ chức hội nghị hiệp thương lần thứ nhất ở tỉnh, thành phố được thực hiện như sau:

- Hội nghị cử chủ tọa trong Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh và Thư ký hội nghị.

- Đại diện Thường trực HĐND cấp tỉnh trình bày dự kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về cơ cấu, thành phần, số lượng người của tổ chức chính trị, Ủy ban MTTQ Việt Nam, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, cơ quan nhà nước, đơn vị vũ trang nhân dân ở địa phương được giới thiệu ứng cử ĐBQH.

- Hội nghị thảo luận để thỏa thuận về cơ cấu, thành phần, số lượng người được giới thiệu ứng cử ĐBQH của cơ quan, tổ chức, đơn vị, bảo đảm số dư người ứng cử, tỷ lệ người ứng cử ĐBQH là phụ nữ, người dân tộc thiểu số theo quy định của Luật Bầu cử ĐBQH và đại biểu HĐND.

Trường hợp không thỏa thuận được vấn đề nào thì hội nghị quyết định biểu quyết bằng hình thức giơ tay hoặc bỏ phiếu kín. Hội nghị cử Tổ kiểm phiếu từ 5 đến 15 người. Trường hợp quyết định biểu quyết bằng hình thức bỏ phiếu kín thì phiếu biểu quyết phải đóng dấu của Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh. Chỉ các đại biểu thuộc thành phần hội nghị hiệp thương có mặt tại hội nghị mới được quyền biểu quyết.

Hội nghị thông qua biên bản (theo Mẫu số 01/BCĐBQH-MT). Biên bản hội nghị hiệp thương phải ghi rõ thành phần, số lượng người tham dự, diễn biến, kết quả hội nghị và được gửi ngay đến Hội đồng bầu cử quốc gia, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam và Ủy ban bầu cử ở tỉnh, thành phố.

Câu 10. Hội nghị hiệp thương lần thứ nhất đối với việc giới thiệu người ứng cử đại biểu HĐND cấp tỉnh, cấp xã được tổ chức khi nào? Thành phần, nội dung và trình tự, thủ tục tiến hành hội nghị?

Hội nghị hiệp thương lần thứ nhất đối với việc giới thiệu người ứng cử đại biểu HĐND cấp tỉnh, cấp xã do Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cùng cấp triệu tập và chủ trì trong khoảng thời gian từ ngày 1/12/2025 đến ngày 10/12/2025 (chậm nhất là 95 ngày trước ngày bầu cử) để thỏa thuận về cơ cấu, thành phần, số lượng người của cơ quan, tổ chức, đơn vị ở địa phương được giới thiệu ứng cử đại biểu HĐND ở cấp tổ chức hiệp thương trên cơ sở dự kiến của Thường trực HĐND cùng cấp.

Thành phần tham dự hội nghị gồm: Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam, đại diện Ban lãnh đạo các tổ chức thành viên của Mặt trận. Đại diện Ủy ban bầu cử, Thường trực HĐND, UBND cùng cấp được mời tham dự hội nghị này.

Nội dung, trình tự, thủ tục tổ chức hội nghị hiệp thương lần thứ nhất đối với việc giới thiệu người ứng cử đại biểu HĐND được thực hiện như sau:

- Hội nghị cử chủ tọa trong Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam và Thư ký hội nghị.

- Đại diện Thường trực HĐND cấp tỉnh, cấp xã trình bày dự kiến cơ cấu, thành phần, số lượng người được giới thiệu ứng cử đại biểu HĐND cấp mình của tổ chức chính trị, Ủy ban MTTQ Việt Nam, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, đơn vị vũ trang nhân dân, cơ quan nhà nước cùng cấp và của đơn vị sự nghiệp, tổ chức kinh tế, các đơn vị hành chính cấp dưới hoặc thôn, tổ dân phố (đối với cấp xã).

- Hội nghị thảo luận để thỏa thuận cơ cấu, thành phần, số lượng người được giới thiệu ứng cử của cơ quan, tổ chức, đơn vị và thôn, tổ dân phố (đối với cấp xã), bảo đảm số dư người ứng cử, tỷ lệ người ứng cử đại biểu HĐND là phụ nữ, người dân tộc thiểu số theo quy định của Luật Bầu cử ĐBQH và đại biểu HĐND.

Trường hợp không thỏa thuận được vấn đề nào thì hội nghị quyết định biểu quyết bằng hình thức giơ tay hoặc bỏ phiếu kín. Hội nghị cử Tổ kiểm phiếu từ 5 đến 15 người. Trường hợp quyết định biểu quyết bằng hình thức bỏ phiếu kín thì phiếu biểu quyết phải đóng dấu của Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tổ chức hội nghị hiệp thương. Chỉ các đại biểu thuộc thành phần hội nghị hiệp thương có mặt tại hội nghị mới được quyền biểu quyết.

Hội nghị thông qua biên bản (theo Mẫu số 01/BCĐBHĐND-MT). Biên bản hội nghị hiệp thương phải ghi rõ thành phần, số lượng người tham dự, diễn biến, kết quả hội nghị.

Biên bản hội nghị hiệp thương ở cấp tỉnh được gửi ngay đến Hội đồng bầu cử quốc gia, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam và Thường trực HĐND, Ủy ban bầu cử cùng cấp.

Biên bản hội nghị hiệp thương ở cấp xã được gửi ngay đến Thường trực HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh và Thường trực HĐND, Ủy ban bầu cử cùng cấp.

(Còn nữa)