Băn khoăn đặt tên xã, phường mới kèm số thứ tự

Tỉnh Đắk Lắk đang khẩn trương triển khai Nghị quyết số 74/NQ-CP, ngày 7/4/2025 của Chính phủ về ban hành Kế hoạch thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính (ĐVHC) và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp. Người dân thể hiện sự đồng thuận cao với chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước.

Tuy nhiên, một số ý kiến bày tỏ sự băn khoăn về tên gọi các xã, phường hình thành mới theo Đề án sắp xếp ĐVHC cấp xã trên địa bàn tỉnh.

Theo dự thảo đề án, 180 ĐVHC cấp xã của tỉnh Đắk Lắk (gồm 18 phường, 13 thị trấn và 149 xã) sẽ sắp xếp thành 67 ĐVHC cấp xã mới (gồm 7 phường, 60 xã), giảm 113 ĐVHC. Dự kiến, tên gọi mới của một số xã, phường tại TP. Buôn Ma Thuột sẽ đặt kèm theo số thứ tự.

Cụ thể, TP. Buôn Ma Thuột sẽ có 6 ĐVHC cấp xã mới gồm phường Buôn Ma Thuột 1 trên cơ sở nhập toàn bộ diện tích tự nhiên, quy mô dân số của phường Thành Công, Tân Tiến, Tân Thành, Tự An, Tân Lợi và xã Cư Êbur; phường  Buôn Ma Thuột 2: nhập phường Tân An, xã Ea Tu và xã Hòa Thuận; phường  Buôn Ma Thuột 3: nhập phường Tân Lập, Tân Hòa và xã Hòa Thắng; phường Buôn Ma Thuột 4: nhập phường Thành Nhất và Khánh Xuân; phường Buôn Ma Thuột 5: nhập phường Ea Tam và xã Ea Kao; xã Hòa Phú: nhập xã Hòa Xuân, Hòa Khánh và Hòa Phú.

Thành viên Tổ lấy ý kiến cử tri Tổ dân phố 6, phường Tân Lợi (TP. Buôn Ma Thuột) đến từng hộ dân phát phiếu lấy ý kiến về Đề án sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã. Ảnh: Lan Anh

Một số ý kiến cho rằng, lấy tên thành phố kèm số thứ tự 1, 2, 3… để đặt làm tên phường, xã mới thuận lợi cho việc số hóa, cập nhật dữ liệu thông tin. Tuy nhiên, phương án này lại thiếu đi phần “hồn” của tên gọi. Những cái tên này có phần khô khan, thiếu cảm xúc và yếu tố văn hóa, truyền thống. Ngoài danh xưng Buôn Ma Thuột đã có "thương hiệu" và có sức lan tỏa mạnh thì một số đơn vị phường, xã hiện hữu của thành phố cũng có tên gọi khá đẹp như: Thành Công, Tân Tiến, Tân Thành, Tự An, Hòa Thuận… Ngoài ra, còn có các tên gọi theo người Êđê như: Ea Kao, Cư Êbur… hay một số địa danh gắn với đời sống người dân bao nhiêu năm nay như:  Lạc Giao, Akô Dhông, Ea Nao, Kô Tam, Dhă Prong… Nếu sử dụng những địa danh trên làm yếu tố để đặt tên xã, phường mới thì bên cạnh sự phong phú của tên gọi, tạo sự mới mẻ, ấn tượng, mang bản sắc địa phương, còn gắn kết giữa quá khứ và hiện tại, lưu giữ văn hóa, ký ức, tâm hồn con người ở những vùng này.

Theo nhiều ý kiến, việc lựa chọn tên gọi phải vừa bảo đảm tính khoa học, vừa giữ gìn được bản sắc, kết hợp giữa tên cũ hoặc sáng tạo từ những yếu tố địa lý, lịch sử, văn hóa. Ví dụ như tỉnh Hưng Yên không đánh số thứ tự cho các xã mới thành lập mà giữ nhiều tên gọi quen thuộc bao đời nay như: Khoái Châu, Phố Hiến, Tiên Lữ…

Cách dự kiến đặt tên 5 phường mới của TP. Đà Lạt cũng được đánh giá khá ấn tượng vì gắn liền lịch sử, văn hóa và đặc trưng vùng đất như: Lâm Viên – Đà Lạt, Xuân Hương - Đà Lạt, Cam Ly - Đà Lạt, Xuân Trường - Đà Lạt, Lang Biang - Đà Lạt.

Mới đây, tỉnh Quảng Nam cũng đã đề nghị các địa phương đề xuất lại tên ĐVHC dự kiến sau sắp xếp theo hướng gắn với các yếu tố lịch sử, truyền thống, văn hóa của địa phương theo ý kiến của cử tri, người dân địa phương. Bên cạnh đó, các huyện của tỉnh Quảng Trị cũng dự kiến thay tên xã mới sau sáp nhập từ đánh số thứ tự sang tên chữ mang nét văn hóa, lịch sử như: Bến Hải, Cửa Việt, Ái Tử…

Theo quy định của Trung ương, tên của xã, phường mới sau sắp xếp không được trùng với tên của ĐVHC cùng cấp hiện có trong phạm vi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương hoặc phạm vi tỉnh, thành phố dự kiến thành lập. Theo Quyết định số 759/QĐ-UBND, ngày 14/4/2025 về phê duyệt "Đề án sắp xếp, tổ chức lại ĐVHC các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp", việc đặt tên cho ĐVHC sau sắp xếp theo 5 nguyên tắc, trong đó, phải được nghiên cứu kỹ lưỡng, thấu đáo, cân nhắc thận trọng các yếu tố truyền thống, lịch sử, văn hóa.

Chính Kiệt